Người dân tộc bản địa Ngāti Kahungunu tại Hawke’s Bay đã tổ chức biểu tình vào thứ Hai vừa qua tại trang trại Kahurānaki Station, phản đối việc bán khu đất bao gồm cả ngọn núi tổ tiên linh thiêng Kahurānaki.
Các thành viên của Ngāti Kahungunu phản đối việc bán Ga Kahurānaki bao gồm ngọn núi cùng tên. Ảnh: Đã cung cấp/Myra Lynn BarberKahurānaki Station – một trang trại chăn nuôi cừu và bò rộng 1156 hecta ở phía nam Havelock North – đã được rao bán lần đầu tiên sau hơn 100 năm. Ngay khi biết tin, iwi (bộ tộc Māori) Ngāti Kahungunu đã phát động chiến dịch quyên góp với hy vọng mua lại khu đất tổ tiên. Một trong những nỗ lực nổi bật là chuyến cưỡi ngựa kéo dài 10 ngày có tên He Maunga Ka Taea, từ Māhia đến đỉnh núi Kahurānaki. Tuy nhiên, họ đã không thành công trong cuộc đấu thầu.
Bayden Barber, Chủ tịch iwi Ngāti Kahungunu và người đại diện của Marae Waimārama, cho biết cuộc biểu tình không được công bố rộng rãi, nhưng thông tin đã lan truyền nhờ "dây khoai lang" (ám chỉ kênh truyền miệng trong cộng đồng Māori), và khoảng 70 whānau (gia đình) đã đến tham gia.
"Từ quan điểm của chúng tôi, thật không thể chấp nhận được khi chúng tôi – người có liên hệ máu mủ và văn hóa với vùng đất này – lại không phải là bên được đàm phán để mua lại Kahurānaki Station," Barber nói.
Chủ đất hiện tại bất ngờ ra gặp đoàn biểu tình tại lối vào, chia sẻ một số thông tin với các thành viên iwi. Một tháng đã trôi qua kể từ khi lời đề nghị mua đất của iwi bị từ chối, nhưng người mua ưu tiên vẫn chưa liên lạc gì với iwi, theo Barber.
“Chúng tôi muốn được đối thoại để họ hiểu ý nghĩa của Kahurānaki đối với chúng tôi. Chúng tôi vẫn muốn mua lại vùng đất này – thậm chí là muốn thương vụ này bị hủy bỏ,” ông nói thêm.
Mua đất không chỉ là tài chính – đó là whakapapa (huyết thống, nguồn gốc)
Tamatea Pōkai Whenua Trust, đơn vị đại diện cho iwi trong cuộc đấu thầu, cũng bày tỏ sự thất vọng sâu sắc về quy trình bán đất. Chủ tịch Pohatu Paku cho biết:
“Chúng tôi đã thực hiện quy trình thẩm định chặt chẽ, gặp gỡ nhiều bên liên quan để đưa ra lời đề nghị tốt nhất. Sự ủng hộ to lớn từ các whānau, marae và hapū là minh chứng cho khát vọng chung trong việc đưa Kahurānaki trở lại với người Māori.”
Ghế Ngāti Kahungunu Bayden Barber (giữa) tại cuộc biểu tình phản đối việc bán Ga Kahurānaki. Ảnh: Đã cung cấp/Myra Lynn BarberPaku cũng cho rằng quy trình bán đấu thầu thiếu minh bạch, không tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán ý nghĩa – điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi văn hóa và tinh thần của người bản địa.
“Đây không chỉ là việc đòi lại đất đai – mà là khôi phục mối liên kết văn hóa sâu sắc,” ông nói.
Kelly Aroha Huata, người tổ chức chiến dịch gây quỹ He Maunga Ka Taea, khẳng định:
“Đây không phải là một thương vụ bất động sản thông thường. Đây là whakapapa (huyết thống, nguồn gốc). Hãy làm điều đúng đắn – trả lại whenua (vùng đất) cho những người có mối liên hệ tâm linh, văn hóa và cảm xúc sâu sắc với nó.”
Kaumātua (trưởng lão) Jerry Hāpuku của marae Kahurānaki chia sẻ:
“Ước nguyện cuối cùng của tổ tiên tôi – Te Hapuku – vào năm 1878 là được yên nghỉ với ánh mắt nhìn về ngọn núi thiêng Kahurānaki. Đối với chúng tôi, điều này không liên quan đến tiền bạc – mà là về mana (uy tín, danh dự) mà ngọn núi này mang lại cho dân tộc.”
Barber nhấn mạnh đây là cơ hội đầu tiên trong một thế kỷ để mua lại núi tổ tiên. Với 23 marae và hơn 50 hapū có mối liên hệ trực tiếp với Kahurānaki, iwi Ngāti Kahungunu tuyên bố sẽ không từ bỏ.
“Mục tiêu cuối cùng – và duy nhất – là đưa ngọn núi trở về với người Māori, về quyền sở hữu của người Māori,” Barber khẳng định.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran