Cha mẹ nào cũng muốn con mình có một tương lai tài chính vững vàng – nhưng làm thế nào để hướng con đi đúng đường, đặc biệt khi chính bạn cũng chưa thật sự tự tin trong việc quản lý tiền?
Cha mẹ nên cân nhắc các lựa chọn khác, như tài khoản tiết kiệm và quỹ đầu tư bên ngoài KiwiSaver. Ảnh: 123rfDưới đây là những gợi ý từ các chuyên gia tài chính tại New Zealand để giúp trẻ hình thành thói quen tài chính lành mạnh ngay từ nhỏ.
Có nên mở tài khoản KiwiSaver cho trẻ?
Dù chương trình KiwiSaver không còn khoản thưởng khởi đầu 1.000 NZD, các chuyên gia cho rằng đây vẫn là công cụ hữu ích cho người trẻ.
Bà Fiona Mackenzie, Giám đốc đầu tư của ANZ, cho biết:
“Mở tài khoản KiwiSaver và đóng góp thường xuyên giúp trẻ hình thành thói quen tiết kiệm suốt đời. KiwiSaver hỗ trợ tiết kiệm cho ngôi nhà đầu tiên và cho cuộc sống sau tuổi 65.”
Theo bà, đóng góp càng sớm, lợi nhuận tích lũy theo thời gian càng lớn. Từ 16 tuổi, trẻ sẽ đủ điều kiện nhận khoản hỗ trợ của chính phủ cho KiwiSaver, và từ tháng 4/2026, thanh thiếu niên 16-17 tuổi cũng sẽ được hưởng đóng góp từ người sử dụng lao động, nếu đáp ứng điều kiện.
Tuy nhiên, Mackenzie lưu ý:
“Tiền trong KiwiSaver bị khóa cho đến khi mua nhà đầu tiên hoặc sau 65 tuổi – đó là quãng thời gian rất dài với trẻ em.”
Vì vậy, cha mẹ nên cân nhắc thêm các lựa chọn khác như tài khoản tiết kiệm hoặc quỹ đầu tư ngoài KiwiSaver cho các mục tiêu ngắn hơn, như học tập hoặc du lịch.
Một số gia đình chọn chiến lược “đa tầng”:
• KiwiSaver cho mục tiêu dài hạn,
• Quỹ đầu tư linh hoạt cho trung hạn,
• Tài khoản tiết kiệm cho ngắn hạn.
Bắt đầu sớm, lợi ích lớn
Ông Mike Taylor, nhà sáng lập Pie Funds, cho biết công ty này là nhà cung cấp KiwiSaver duy nhất miễn phí quản lý cho trẻ dưới 13 tuổi.
“Ngay cả khi chỉ đóng 20 NZD mỗi tuần, với lợi nhuận 10%/năm từ quỹ tăng trưởng, trẻ có thể tích lũy tới 50.000 NZD khi 18 tuổi,” Taylor nói.
“Tôi đã làm điều này cho các con mình. Khi con đầu 18 tuổi, chúng đã có khoản tiền cho đại học hoặc đặt cọc mua nhà – và không cần vay nợ sinh viên.”
Không chỉ cha mẹ mới có thể đóng góp
Bà Stephanie Pow, nhà sáng lập nền tảng tài chính Crayon, khuyên rằng tiền đầu tư cho trẻ không nhất thiết phải chỉ từ cha mẹ.
“Ông bà, người thân hoặc bạn bè có thể đóng góp thường xuyên – đặc biệt vào các dịp sinh nhật, Giáng sinh hoặc Tết,” Pow nói.
“Gia đình tôi sống ở nước ngoài, nên thay vì mua đồ chơi nhựa, họ thường gửi quà nhỏ kèm khoản góp vào quỹ đầu tư của các con. Mỗi đồng đều có giá trị, nhất là khi đầu tư sớm.”
Đầu tư dưới tên ai – con hay cha mẹ?
Nhiều cha mẹ băn khoăn nên đầu tư dưới tên con hay tên mình.
Pow giải thích:
“Nếu đầu tư dưới tên con, bạn cần mã số IRD cho trẻ, và đó là tiền của trẻ. Khi đến tuổi hợp pháp, con có thể rút toàn bộ – và dùng tùy ý.”
Dù có rủi ro, nhưng tiền đầu tư dưới tên trẻ sẽ được đánh thuế ở mức thấp nhất – 10,5%.
Ngược lại, nếu tiền nằm trong tên cha mẹ, nó có thể bị ảnh hưởng trong trường hợp phá sản hoặc ly hôn.
Học quản lý tiền từ sớm
Theo Mackenzie, điều quan trọng là cha mẹ cần nói chuyện với con về tiền, đặc biệt khi ngày nay trẻ ít thấy tiền mặt hơn.
“Cha mẹ có thể dạy con hiểu về lãi suất kép – cách mà thời gian biến những khoản nhỏ thành số tiền lớn,” bà nói.
“Hãy cùng con đặt mục tiêu tiết kiệm cụ thể – ví dụ tiết kiệm mỗi tuần cho món đồ chơi, trò chơi hay chuyến đi.”
Sử dụng các công cụ trực quan như máy tính tiết kiệm giúp trẻ hào hứng hơn khi thấy tiến trình của mình.
Rèn thói quen tốt về tiền bạc
Mackenzie khuyên phụ huynh nên dạy con quy tắc “trả cho bản thân trước”:
“Mỗi khi nhận tiền tiêu vặt hay tiền mừng tuổi, hãy khuyến khích trẻ dành ra 10% để tiết kiệm trước khi tiêu phần còn lại.”
Cha mẹ có thể tạo “lãi thưởng” cho khoản tiết kiệm, chẳng hạn thêm 10 xu cho mỗi 1 đô trẻ tiết kiệm được, để giúp con hiểu cách lãi suất vận hành.
Cha mẹ cần ổn định tài chính trước
Pow nhấn mạnh, trước khi đầu tư cho con, cha mẹ cần đảm bảo tài chính của bản thân vững vàng.
“Giống như khi đeo mặt nạ dưỡng khí trong máy bay – bạn cần đeo cho mình trước.
Hãy trả hết nợ lãi cao và lập quỹ dự phòng trước khi tăng đóng góp KiwiSaver hoặc mở tài khoản đầu tư cho con.”
Tóm lại:
• Bắt đầu sớm, dù là khoản nhỏ, đều có lợi.
• Đa dạng hóa công cụ đầu tư: KiwiSaver, quỹ đầu tư, tài khoản tiết kiệm.
• Dạy con hiểu và nói về tiền để hình thành tư duy tài chính vững vàng.
• Cha mẹ ổn định tài chính trước khi đầu tư cho con.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran