Với sức mạnh và tốc độ, chiếc mỏ nhọn xuyên qua mặt nước mỗi khi lao lên khỏi sóng, cá marlin từ lâu đã là “giấc mơ lớn” của giới câu cá thể thao.
Cơ quan Thủy sản New Zealand đã đề xuất bãi bỏ biện pháp bảo vệ cá marlin và 19 loài cá rạn san hô. Ảnh: Andrew SpencerNhưng nhiều ngư dân giải trí lo ngại điều này sẽ dần biến mất khi chính phủ xem xét cho phép bán cá marlin vướng lưới như sản phẩm đánh bắt kèm (bycatch) của ngành đánh bắt thương mại.
Đề xuất dỡ bỏ bảo vệ 20 loài, trong đó có marlin
Fisheries New Zealand vừa đề xuất 19 thay đổi quy định, bao gồm việc chấm dứt bảo vệ cá marlin và 19 loài cá rạn san hô đang nằm ngoài Hệ thống Quản lý Hạn ngạch (QMS).
Hiện tại, nếu tàu thương mại bắt phải các loài này, họ phải thả lại xuống biển, dù còn sống hay đã chết.
Theo đề xuất mới, nếu cá marlin hoặc các loài cá rạn bị bắt ngoài ý muốn, chúng có thể được giữ lại và bán.
Các nhóm bảo tồn cho rằng điều này sẽ tạo động cơ kinh tế, khiến ngư dân cố tình nhắm vào những loài sinh trưởng chậm và đang suy giảm.
Câu cá marlin là một phần quan trọng của ngành du lịch Northland. Ảnh: RNZ / Peter de GraafLo ngại lịch sử lặp lại như với cá kiếm broadbill
Sam Woolford từ LegaSea cảnh báo điều tương tự từng xảy ra với cá kiếm broadbill khi được cho phép bán vào năm 1991.
“Chúng tôi đã thấy mô hình này. Khi broadbill được phép bán nếu mang lên tàu đã chết, họ bắt đầu nhắm mục tiêu nhiều hơn. Sản lượng tăng đến mức cuối cùng phải đưa loài này vào hệ thống hạn ngạch.”
Ông cho rằng marlin có thể lặp lại kịch bản đó.
“Khi một loài được thương mại hóa, ngay lập tức xuất hiện cơ hội lợi nhuận. Khi có lợi nhuận, sẽ có người tìm cách khai thác.”
Ngoài marlin, 19 loài cá rạn như red moki và boarfish cũng sẽ có thể được bán nếu bị bắt bằng lưới kéo, câu dài hoặc lưới Danish seine.
Đề xuất còn bao gồm việc cho phép tăng chiều dài lưới thương mại từ 3000m lên 4500m.
Northland lo ngại du lịch và văn hóa bị ảnh hưởng
Đây không phải lần đầu chính phủ đề xuất dỡ bỏ bảo vệ cá marlin — ý tưởng này từng bị bác bỏ năm 2013 sau làn sóng phản đối mạnh mẽ.
Andrew Johnson, ngư dân Bay of Islands, nói thay đổi này sẽ tác động nghiêm trọng đến Northland.
“Hơn 100 năm nay, người dân đến Bay of Islands để câu marlin, thuê tàu, mua thiết bị. Điều đó mang lại nguồn thu lớn cho cộng đồng.”
Ông cho biết marlin là một phần quan trọng của du lịch Northland.
“Nếu không thể câu marlin, các câu lạc bộ và cộng đồng sẽ suy yếu. Người ta sẽ không còn mua tàu, mồi câu hay thuê charter.”
Johnson cũng lo ngại về bản sắc vùng Bắc:
“Khi bạn đi qua Brynderwyn và tiến về phía Bắc, hãy nhìn xem có bao nhiêu doanh nghiệp dùng hình ảnh marlin trong logo.”
Lo ngại khoa học: Quần thể marlin vẫn đang phục hồi
Sydney Curtis, người điều hành chương trình gắn thẻ cá marlin trên toàn Aotearoa, nhận định đề xuất là “bước lùi”.
Bà cho biết hiện có khoảng 50% marlin được đánh dấu và thả lại, và loài này dù đang phục hồi nhưng vẫn bị đánh giá là khai thác quá mức.
Phản hồi từ cơ quan quản lý
Fisheries NZ đang mời công chúng góp ý đến ngày 28/11.
Giám đốc Quản lý Thủy sản, Emma Taylor, cho biết cơ quan không đề xuất đưa marlin hoặc các loài khác vào QMS.
“Đề xuất chỉ áp dụng với marlin bị bắt và mang lên tàu trong tình trạng đã chết, và không nhằm tạo động cơ đánh bắt có chủ ý.”
Bà nói chỉ những tàu có giám sát bằng quan sát viên hoặc camera mới được phép bán bycatch marlin.
“Nếu được chấp thuận, chúng tôi không kỳ vọng số lượng marlin chết sẽ tăng. Nếu phát hiện thay đổi đáng kể, chúng tôi sẽ xem xét các biện pháp quản lý tiếp theo.”
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran