Mức nitrate đang gia tăng tại một thị trấn nhỏ ở Nam Canterbury, nơi nguồn nước do hội đồng địa phương cung cấp từng hai lần bị cấm sử dụng trong thời gian dài do vượt chuẩn nước uống an toàn.
Nồng độ nitrat trong nguồn cung cấp nước của quận Waimate đang ở mức cao (ảnh tư liệu). Ảnh: HENDRIK SCHMIDTHôm thứ Sáu, Hội đồng Quận Waimate thông báo Hệ thống cấp nước Lower Waihao và Waikakahi East Rural Water Scheme đã ghi nhận mức nitrate-nitrogen (NO3-N) lên tới 8,8 mg/L.
Giới hạn pháp lý hiện hành là 11,3 mg/L.
Nghiên cứu cho thấy nước uống có nồng độ nitrate vượt 5 mg/L có liên quan đến nguy cơ sinh non cao hơn. Trường Cao đẳng Nữ hộ sinh New Zealand khuyến cáo những người mang thai nên cân nhắc sử dụng nguồn nước thay thế nếu nguồn nước chính có mức nitrate vượt ngưỡng này.
Một số nghiên cứu quốc tế cũng ghi nhận mối liên hệ giữa nitrate và ung thư ruột ở mức thấp hơn nhiều, khiến nhiều chuyên gia y tế kêu gọi New Zealand giảm giới hạn tối đa cho phép.
Hai tuần trước, kết quả kiểm tra nước của Greenpeace tại Waimate cho thấy nồng độ nitrate đạt 6,07 mg/L. Kiểm tra của Hội đồng Waimate ngày 20/11 ghi nhận mức 6,35 mg/L.
Người phát ngôn Greenpeace Aotearoa, Will Appelbe, cho biết: “Hệ thống Lower Waihao liên tục cho kết quả quanh mức 5 mg/L từ tháng 4, nhưng nồng độ nitrate đã tăng vọt chỉ trong chưa đầy một tháng.”
Ông nói thêm: “Hội đồng đã làm những gì có thể để giảm ô nhiễm, nhưng đây chỉ là giải pháp chữa cháy. Cách duy nhất để giải quyết triệt để vấn đề nitrate là xử lý tận gốc nguồn gây ô nhiễm – ngành chăn nuôi bò sữa thâm canh.”
Cuối năm 2022, khoảng 650 hộ dân tại Waimate được cảnh báo nước máy không an toàn sau khi mức nitrate tại hệ thống nước Waihao và Waikakahi East vượt ngưỡng cho phép.
Đến tháng 12/2024, người dân một lần nữa được khuyến cáo không uống nước sau khi mức nitrate lại vượt chuẩn. Khi đó, hội đồng địa phương đã cung cấp bồn chứa nước và pha loãng nguồn nước bằng nước từ sông Waitaki.
Tuy nhiên, hội đồng cho biết sự xuất hiện của tảo didymo và trầm tích trong sông khi mực nước cao khiến giải pháp này không bền vững. Sau khi loại trừ phương án xây dựng hệ thống khử nitrate đắt đỏ, hội đồng đã được cấp phép khai thác nguồn nước mới có nồng độ nitrate thấp hơn, với kế hoạch triển khai từ năm 2026.
Vào tháng 9, Hội đồng Vùng Canterbury khóa trước đã bỏ phiếu sát nút thông qua việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp nitrate trong phiên họp cuối cùng của nhiệm kỳ.
Động thái này bị một số bộ trưởng và nhóm nông nghiệp chỉ trích là “màn trình diễn”, nhưng nghiên cứu của Earth Sciences New Zealand cho thấy Canterbury có tỷ lệ nước ngầm nhiễm nitrate cao nhất cả nước.
Báo cáo kiểm tra nước ngầm hàng năm gần đây nhất của hội đồng cho thấy mức nitrate đã tăng trong 10 năm qua tại 62% giếng khảo sát.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran