Một phụ nữ từng trải qua quá trình xin rút tiền KiwiSaver vì lý do khó khăn tài chính cho biết việc người dân rút tiền một cách tùy tiện là không công bằng.
*KiwiSaver là chương trình tiết kiệm hưu trí tự nguyện của New Zealand, được chính phủ hỗ trợ và quản lý, nhằm giúp người dân có nguồn tài chính ổn định khi về hưu.
(Ảnh minh họa: istock.com)Sự gia tăng đột biến các trường hợp rút KiwiSaver vì khó khăn trong những năm gần đây đã khiến ngành KiwiSaver lo ngại, và Ủy viên Hưu trí Jane Wrightson cũng nêu vấn đề này trong báo cáo đánh giá chính sách thu nhập hưu trí ba năm một lần.
Riêng tháng 10, số tiền rút khỏi KiwiSaver vì khó khăn tài chính đạt 49,4 triệu NZD, tăng so với 38,4 triệu NZD của tháng 10/2024.
Tháng 11, một số nhà cung cấp dịch vụ nói với RNZ rằng có người đã "lách" hệ thống để đủ điều kiện rút tiền — chẳng hạn cố tình để nợ quá hạn nhằm đáp ứng yêu cầu.
Tara (tên đã được thay đổi), nói rằng việc quy chụp người nộp đơn là thiếu suy nghĩ hoặc tiêu xài phung phí mà không nghĩ đến tương lai là không chính xác.
“Là một cựu quản lý cấp cao đang phải trải qua quy trình đầy căng thẳng này, tôi khẳng định không ai rút tiền hưu trí một cách tùy hứng,” cô nói. “Chúng tôi làm vậy vì chúng tôi đang chìm xuống.”
“Tôi ngoài 50 tuổi và cả sự nghiệp luôn quản lý tài chính cẩn trọng. Tôi từng đóng tới 10% lương vào quỹ KiwiSaver để có thể nghỉ hưu thoải mái, ưu tiên trả nợ thế chấp để có thể hết nợ khi về hưu, và xây dựng quỹ khẩn cấp đủ cho sáu tháng.”
“Khi bị sa thải 13 tháng trước — lần sa thải thứ tư trong chín năm — tôi không hoảng loạn. Tôi sống bằng tiền tiết kiệm, cắt giảm mọi chi tiêu và thậm chí xin tạm hoãn trả thế chấp để kéo dài từng đồng.”
Cô cho biết thị trường việc làm đã thay đổi, và vì có quá nhiều người tìm việc nên mỗi tin tuyển dụng nhận tới hàng trăm đơn.
“Sau hơn 100 đơn ứng tuyển và chỉ hai lần phỏng vấn trong hơn một năm qua, khoản tiết kiệm của tôi gần như cạn kiệt,” Tara nói. “Tôi chỉ còn hai tuần nữa là không thể trả nổi tiền thế chấp.”
“Lựa chọn của tôi không còn là ‘nghỉ hưu thoải mái hay thiếu thốn’ nữa — mà là ‘giữ được nhà hay mất tất cả’.”
Cô cho biết truyền thông thường nêu ra các trường hợp cực đoan — như người dùng tiền KiwiSaver để làm đẹp hay không chịu bán một chiếc Range Rover — khiến người ngoài dễ đánh giá là xa xỉ.
“Với người tuyệt vọng, một liệu trình làm đẹp có thể là điều cần thiết để trông chỉn chu khi đi phỏng vấn. Chiếc Range Rover có thể là tài sản buộc phải bán gấp nhưng vẫn không kịp để lo bữa ăn, tiền thuê hoặc tiền thế chấp.”
“Đó chỉ là hai ví dụ trong tổng số 44.099 trường hợp rút tiền vì khó khăn tính đến năm 2025.”
Cô nói thêm rằng việc tiếp cận khoản tiền này hoàn toàn không dễ dàng.
“Quy trình này mang tính xâm lấn và rất nặng nề. Bạn chỉ có thể nộp đơn khi gần như kiệt quệ — có dưới 3.000 NZD tiền mặt.”
“Bạn phải để toàn bộ cuộc sống tài chính của mình bị soi xét, bao gồm cả thông tin của người bạn đời. Không có gì đảm bảo đơn sẽ được chấp thuận. Trong khi tiền tiết kiệm cứ vơi dần, căng thẳng tăng lên, sức khỏe tinh thần suy giảm và những suy nghĩ tiêu cực bủa vây.”
“Gần như không thể ngủ.”
“Tôi và bạn trai quen nhau hai năm, tài chính hoàn toàn tách biệt. Anh ấy không đứng tên sổ nhà, không đồng sở hữu tài sản hay khoản nợ nào. Nhưng vì anh ấy góp tiền chi trả tiện ích sinh hoạt, thu nhập ít ỏi của anh ấy cũng bị soi xét — dù anh ấy không có nghĩa vụ chi trả tiền thế chấp nhà tôi.”
“Bạn cũng phải chứng minh rằng mình đã tận dụng mọi hỗ trợ từ MSD — mà với người có nhà, sự hỗ trợ này gần như chẳng có gì ngoài một khoản trợ cấp nhà ở rất nhỏ. Từ góc nhìn của chính phủ, tôi hoàn toàn ‘tự lo’.”
Cô thừa nhận mình từng có thu nhập tốt, nhưng nói rằng nền tảng tài chính đó là kết quả của quá trình gây dựng lại sau khi rời bỏ cuộc hôn nhân bạo lực.
“Tôi đã chiến đấu một mình để lấy lại sự độc lập tài chính và bảo đảm tương lai. Thật đau lòng khi thấy tất cả những nỗ lực đó sụp đổ nhanh đến vậy, dù tôi đã quản lý tài chính rất cẩn trọng. Trong bối cảnh kinh tế hiện nay và sự hỗ trợ hạn chế từ chính phủ, không ai miễn nhiễm với khủng hoảng.”
Tara nói rằng những người đang có công việc ổn định thường dễ phán xét.
“Khi bạn đang ở giữa suy thoái, tiền tiết kiệm cạn kiệt, thì tương lai dài hạn là một xa xỉ mà bạn không còn đủ khả năng nghĩ tới. Người chỉ trích lo tôi sẽ ra sao sau 10 năm, còn tôi lo mình sẽ ra sao sau hai tuần.”
David Verry, cố vấn tài chính của North Harbour Budgeting Services, cũng đồng tình rằng rút KiwiSaver không hề dễ dàng. Ông cho biết gian lận rất hiếm và quy trình rất chặt chẽ.
Người muốn rút tiền thường đã xem xét mọi phương án khác trước, từ tăng thu nhập, cắt giảm chi tiêu, hoãn đóng phí, xem lại các khoản nợ đến bán tài sản, ông nói.
Verry đã gửi thư tới các bộ trưởng tài chính và phát triển xã hội, cảnh báo rằng việc siết chặt điều kiện rút tiền sẽ khiến các cố vấn tài chính lo ngại.
“Khách hàng của chúng tôi thường đang ở trong khủng hoảng tài chính,” ông nói. “Ngân sách bị thâm hụt, nhiều người có nợ quá hạn.”
“Chúng tôi luôn có một số khách hàng cần rút KiwiSaver vì khó khăn tài chính, nhưng chi phí sinh hoạt tăng cao trong khi thu nhập không tăng tương ứng khiến số hồ sơ tăng vọt.”
Ông nói khối lượng giấy tờ cần nộp cũng rất nặng nề.
“Thậm chí có thể nói yêu cầu còn nhiều hơn cả khi vay tiền.”
Theo 1news.co.nz - Hani Dang