Số lượng doanh nghiệp báo cáo thua lỗ ngày càng gia tăng, và các nhà kinh tế cho rằng tình hình có thể sẽ còn xấu hơn trước khi có sự cải thiện.
Một trong năm doanh nghiệp báo cáo thua lỗ trong năm tài chính 2023. Ảnh: RNZ/Nick MonroDữ liệu từ Cơ quan Thuế Inland Revenue được công bố theo Đạo luật Thông tin Chính thức cho thấy, trong năm thuế 2023, có 107.360 công ty trong tổng số 475.010 công ty báo cáo thua lỗ. Thêm vào đó, 40.670 công ty còn lại đang mang lỗ từ năm thuế trước.
Trong năm thuế gần nhất, hiện đang được tổng hợp dữ liệu, có 107.450 công ty ghi nhận thua lỗ, so với 99.500 công ty trong năm 2022 và 98.260 công ty trong năm 2016.
Năm 2024, có 157.560 công ty không có thu nhập, theo Inland Revenue, điều này có thể là do một số công ty đã mang lỗ từ các năm trước.
Số lượng công ty báo cáo có lãi đã tăng trong những năm gần đây, từ 146.930 công ty trong năm 2021 lên 164.670 công ty trong năm 2023 và 162.300 công ty trong năm 2024.
Chuyên gia dự báo trưởng của Infometrics, ông Gareth Kiernan, cho biết, bỏ qua các công ty không ghi nhận thu nhập, tỷ lệ công ty có lãi đã tăng từ 46,5% trong năm 2016 lên 52,8% trong năm 2022. Tuy nhiên, tỷ lệ này đã giảm nhẹ trong hai năm qua, xuống còn 52,3%.
"Phần lớn sự tăng trưởng này giữa 2016 và 2022 đến từ việc ít công ty thua lỗ hơn, nhưng một phần cũng từ việc ít công ty yêu cầu mang lỗ trước đó vào thu nhập hiện tại," ông nói.
Kiernan cho biết, do khoảng cách ngày càng xa với cuộc suy thoái lớn nhất gần đây - cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu (GFC), tỷ lệ công ty có lãi hiện tại và vẫn còn lỗ để bù đắp đã giảm từ 16,5% trong năm 2017 xuống còn 13% trong năm 2023.
Ông nói thêm rằng việc đo lường lợi nhuận thông qua tỷ lệ công ty báo cáo thua lỗ hiện tại sẽ là chỉ số tốt hơn. "Tỷ lệ tăng 'thua lỗ hiện tại' từ 32,3% lên 34,6% từ năm 2022 đến nay là con số đáng chú ý nhất."
Ông dự báo, năm tài chính 2023-2024 sẽ vẫn tương đối ổn định từ góc độ kinh tế, và tác động tồi tệ nhất của suy thoái sẽ không xuất hiện cho đến quý 2 và quý 3 năm 2024.
Dữ liệu cho thấy, trong năm tài chính 2023-2024, hơn 40% doanh nghiệp trong ngành lưu trú và dịch vụ ăn uống đang báo cáo thua lỗ. Trong khi đó, chỉ có 25% doanh nghiệp trong lĩnh vực nghệ thuật và giải trí có lãi.
Ông Miles Workman, nhà kinh tế cao cấp tại ANZ, cho biết nền kinh tế đang tăng trưởng về mặt danh nghĩa. "Dân số đang gia tăng, mặc dù di cư thấp, nhưng vẫn còn tăng trưởng."
Ông nói rằng dữ liệu hiện tại khá ổn định, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn đang trụ vững với kỳ vọng phục hồi sớm. "Cũng có một số dữ liệu cho thấy bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp đang trở nên căng thẳng hơn."
Ông chỉ ra dữ liệu từ Ngân hàng Dự trữ cho thấy khoảng 1,2% tổng số khoản vay doanh nghiệp là nợ xấu. Mặc dù con số này thấp so với mức đỉnh trước đó, nhưng lại là mức cao nhất kể từ năm 2016.
Số lượng doanh nghiệp phá sản cũng đang gia tăng.
Ông cũng chỉ ra dữ liệu tài chính doanh nghiệp từ Stats NZ, cho thấy doanh thu tăng ở hầu hết các ngành, ngoại trừ khai thác mỏ, xây dựng và thông tin truyền thông, giảm.
Lĩnh vực lâm nghiệp và thủy sản gần như ổn định, trong khi bán lẻ và lưu trú chỉ tăng 1,3%.
"Theo những gì chúng tôi thấy, các lĩnh vực kinh tế nhạy cảm với lãi suất có thể đang gặp khó khăn nhất, và rồi còn những lĩnh vực như du lịch quốc tế vẫn chưa phục hồi hoàn toàn, vì vậy họ đang gặp khó khăn. Còn những lĩnh vực khác như nông nghiệp... mùa vụ năm nay khá tốt," ông nói.
Ông cho biết, có bằng chứng cho thấy bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp đang gặp khó khăn vì chi phí vẫn cao và nhu cầu về hàng hóa, dịch vụ đã giảm.
"Chúng ta đang ở trong giai đoạn lặng sóng của chu kỳ, rất khó để chuyển chi phí cao cho khách hàng, điều này sẽ ăn mòn lợi nhuận."
Nhiều doanh nghiệp đã vượt qua đại dịch trong tình trạng khá ổn, theo ông Workman. "Điều thực sự bị ảnh hưởng trong suốt đại dịch và các đợt phong tỏa là bảng cân đối kế toán của chính phủ... Cuối cùng, có một lượng tiền lớn được chuyển giao, điều này đã giúp một số doanh nghiệp có đệm tài chính để vượt qua thời kỳ khó khăn. Vấn đề là, doanh nghiệp có thể trụ được bao lâu nữa?"
Tuần trước, ông đã nhắc đến khả năng doanh nghiệp đang "giữ lại lao động" với hy vọng phục hồi. Những công nhân này có thể bị sa thải nếu không có phục hồi nhanh chóng như kỳ vọng.
"Chúng tôi biết rằng doanh nghiệp đang kỳ vọng Ngân hàng Dự trữ sẽ điều chỉnh một cuộc phục hồi, và câu hỏi là, doanh nghiệp có thể trụ được bao lâu trước khi phải cắt giảm lao động vì họ không còn khả năng tài chính để duy trì nữa?"
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen