Lạm phát của New Zealand dự kiến tăng lên mức cao nhất trong 15 tháng, khi giá thực phẩm, điện, chi phí sinh hoạt và vận tải tiếp tục gây sức ép lên ngân sách hộ gia đình.
Trong những quý gần đây, lạm phát trong nước đã chậm lại, trong khi lạm phát 'nhập khẩu' lại tăng nhẹ. Ảnh: RNZ / Michelle TiangTheo ước tính, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong quý kết thúc tháng 9 tăng khoảng 1,0%, đưa lạm phát hằng năm lên 3,0%, so với 2,7% trong tháng 6.
Chuyên gia kinh tế cấp cao của ANZ, ông Miles Workman, dự báo mức tăng 1,1% theo quý và 3,1% theo năm, cho rằng các yếu tố quen thuộc vẫn là nguyên nhân chính.
“Nhóm nhà ở và tiện ích hộ gia đình tiếp tục đóng góp mạnh, đặc biệt là phí hội đồng địa phương, tiền điện, trái cây, rau củ và thịt – tăng cao hơn mức thông thường theo mùa,” ông nhận định.
Ngoài ra, chi phí vận tải, bao gồm phí ACC và giá nhiên liệu biến động, cũng góp phần nhỏ vào đà tăng giá.
“Lạm phát hàng hóa nhập khẩu – vốn biến động mạnh – đang đẩy chỉ số CPI chung tăng cao,” Workman nói.
💹 Lạm phát nhập khẩu tăng, lạm phát nội địa giảm
“Lạm phát nhập khẩu (tradable inflation)” phản ánh biến động giá quốc tế như nhiên liệu, hàng xuất nhập khẩu và tỷ giá hối đoái.
Ngược lại, “lạm phát nội địa (non-tradable)” liên quan đến các chi phí trong nước như thuế, dịch vụ và bảo hiểm.
Trong các quý gần đây, lạm phát nội địa giảm tốc, trong khi lạm phát nhập khẩu tăng nhẹ.
🏠 Chi phí sinh hoạt tiếp tục leo thang
Chuyên gia kinh tế cấp cao của ASB, ông Mark Smith, cho biết dù lạm phát đã giảm so với mức đỉnh 7% thời Covid-19, áp lực chi phí sinh hoạt vẫn đè nặng lên các hộ gia đình.
“Chúng tôi ước tính chi phí hộ gia đình đã tăng khoảng 25% kể từ cuối năm 2019, đặc biệt là thực phẩm và nhà ở, nên không có gì lạ khi người dân cảm thấy ‘nghẹt thở’,” ông nói.
📉 Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) không quá lo ngại
Phần lớn các chuyên gia và RBNZ cho rằng đợt tăng lạm phát này chỉ mang tính tạm thời.
“Hiện rủi ro lạm phát kéo dài là thấp, vì nền kinh tế vẫn còn nhiều dư địa, tạo áp lực giảm cho lạm phát trung hạn,” chuyên gia Mary Jo Vergara (Kiwibank) nhận định.
Workman của ANZ cho biết RBNZ sẽ không quá “hoảng sợ” trước việc lạm phát chạm ngưỡng trên của biên mục tiêu, miễn là lạm phát lõi (core inflation) vẫn được kiểm soát.
“Ngân hàng trung ương sẽ tập trung vào các yếu tố cơ bản, loại bỏ biến động tạm thời từ giá thực phẩm, năng lượng và nhiên liệu,” ông nói.
💰 Kỳ vọng vẫn còn ít nhất một lần giảm lãi suất nữa
Ông Mark Smith (ASB) nhận định nền kinh tế New Zealand vẫn yếu và cần thêm chính sách hỗ trợ.
“Với rất ít động lực tăng trưởng hiện nay, cần thêm ít nhất một lần cắt giảm lãi suất để thúc đẩy kinh tế và đưa lạm phát về mức mục tiêu trung hạn.”
Dự báo, RBNZ có thể tiếp tục cắt giảm lãi suất 0,25 điểm, đưa lãi suất cơ bản (OCR) xuống 2,25%, thậm chí thấp hơn.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen