Các nhà nghiên cứu cảnh báo, New Zealand đang đối mặt với nguy cơ cạn kiệt thuốc cứu sinh – bao gồm kháng sinh và thuốc tim mạch – nếu một thảm họa toàn cầu xảy ra.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học New Zealand cho thấy, trong số 10 loại dược phẩm được kê đơn phổ biến nhất, không có loại nào có thể được sản xuất trong nước.
Đồng tác giả – Giáo sư Nick Wilson thuộc Đại học Otago – cho biết, trong trường hợp xảy ra chiến tranh hạt nhân ở Bắc bán cầu, đại dịch hoặc xung đột khu vực khiến thương mại bị đình trệ, nguồn dự trữ thuốc tại New Zealand sẽ nhanh chóng cạn kiệt.
“Đây là mức độ dễ tổn thương rất cao trong bối cảnh sau thảm họa,” ông nói.
Nguy cơ lớn nhất của New Zealand đến từ việc nhiều thành phần chính của các loại thuốc này phụ thuộc vào quá trình tinh chế dầu mỏ – ngành mà quốc gia này hiện không còn duy trì.
“Điều đó có nghĩa là khi lượng thuốc hiện có hết, chúng ta sẽ không còn bất kỳ loại thuốc cứu sinh nào, và số ca tử vong do nhiễm trùng, bệnh tim, đột quỵ và hen suyễn sẽ gia tăng,” ông Wilson cho biết.
Nghiên cứu đã xem xét các loại thuốc sau:
• paracetamol
• omeprazole (điều trị viêm loét dạ dày cấp tính)
• amoxicillin (kháng sinh điều trị viêm phổi nặng do vi khuẩn)
• ibuprofen (giảm đau)
• aspirin (phòng và điều trị đột quỵ, đau tim)
• metoprolol (hạ huyết áp)
• salbutamol (điều trị hen suyễn)
• prednisone (steroid dùng cho phản ứng dị ứng nặng)
• cetirizine (thuốc kháng histamin)
• amlodipine (điều trị đau thắt ngực).
Wilson cho biết, sản xuất dược phẩm hiện đại không chỉ phụ thuộc mạnh vào nguyên liệu từ tinh chế dầu mỏ, mà New Zealand còn thiếu nhiều thành phần thiết yếu khác cho các loại thuốc này.
Ngoài ra, quốc gia này cũng không có hạ tầng công nghiệp phức tạp cần thiết để tổng hợp thuốc hiện đại ở quy mô lớn.
“New Zealand không phải là trường hợp duy nhất,” ông nói.
“Ngành sản xuất thuốc trên toàn cầu đang phụ thuộc vào chỉ một vài quốc gia. Ví dụ, châu Âu hiện nhập 60–80% nguyên liệu cho thuốc generic từ Trung Quốc.
“Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ này còn cao hơn, với chỉ 15% hoạt chất cho thuốc thương hiệu và 12% cho thuốc generic được sản xuất trong nước.”
Trung Quốc và Ấn Độ là hai quốc gia sản xuất nhiều loại thuốc generic được sử dụng rộng rãi tại New Zealand.
Tăng khả năng tự chủ về dược phẩm
Một giải pháp tiềm năng là ký kết các thỏa thuận với Úc – quốc gia vẫn còn khả năng tinh chế dầu mỏ và cũng là nơi trồng nhiều cây thuốc phiện để sản xuất morphine và codeine.
Các phương án khác bao gồm chuyển đổi nhà máy nhiệt phân gỗ ở Timaru để sản xuất phenol và furan, hoặc nhà máy thép Glenbrook để chiết xuất benzene/phenol từ khí than – dùng làm nguyên liệu sản xuất thuốc.
Một nhà máy lọc dầu quy mô nhỏ cũng có thể được xây dựng để chế biến dầu khai thác tại Taranaki hoặc hắc ín từ các mỏ than ở Bờ Tây.
“Tuy nhiên, tất cả các lựa chọn này đều tốn kém và khó thực hiện trong tình huống khủng hoảng,” Wilson nói thêm.
Một đồng tác giả khác của nghiên cứu – Tiến sĩ Matt Boyd – cho rằng New Zealand cũng có thể cân nhắc sản xuất các dược phẩm tự nhiên thay thế, chẳng hạn dùng axit salicylic chiết xuất từ vỏ cây liễu thay cho aspirin, hoặc dùng hormone từ gia súc để sản xuất insulin.
Tuy nhiên, giải pháp hợp lý hơn là chính phủ New Zealand và Úc nên cùng xây dựng kế hoạch hợp tác sản xuất và trao đổi các loại thuốc thiết yếu.
“Úc vẫn còn nhà máy tinh chế dầu mỏ, tự sản xuất một phần thuốc trong nước và là nhà sản xuất morphine hợp pháp lớn trên thế giới từ cây thuốc phiện.
“Chính phủ New Zealand có thể góp vốn vào việc sản xuất thuốc tại Úc, đồng thời bảo đảm khả năng thương mại xuyên Tasman sau thảm họa bằng cách sử dụng nhiên liệu sinh học nội địa để duy trì hoạt động của tàu hàng,” ông Boyd đề xuất.
Wilson nhấn mạnh: “New Zealand rất giỏi trong việc lên kế hoạch ứng phó động đất và núi lửa, nhưng những mối đe dọa lớn nhất đối với nguồn cung thuốc lại đến từ bên ngoài.”
Theo rnz.co.nz - Hani Dang