Chính phủ muốn tất cả người lái xe phải trả phí sử dụng đường bộ. (Nguồn: istock.com)Chính phủ muốn chuyển hướng về cách họ tài trợ cho ngành giao thông vận tải. Cô Anna Murray, biên tập viên của chuyên mục Ý kiến và giải thích của 1News phân tích điều đó có thể ảnh hưởng như thế nào đến các tài xế New Zealand trong những năm tới.
Xây dựng và bảo trì đường sá là những công việc tốn kém. Đây là lý do tại sao những người lái xe đóng góp vào chi phí của những con đường họ đang sử dụng.
Hiện tại, người lái xe ở New Zealand thanh toán cho hệ thống giao thông đường bộ theo một vài cách khác nhau, bao gồm phí giấy phép phương tiện (hoặc "rego"), phí sử dụng đường bộ (RUC) và thuế tiêu thụ đặc biệt về xăng dầu (PED).
Tuy nhiên, Chính phủ đã cam kết loại bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt về nhiên liệu và áp dụng tính phí điện tử cho người sử dụng đường bộ đối với tất cả các phương tiện.
Phí sử dụng đường bộ (RUC) là gì?
Một số loại phương tiện đã thực hiện RUC trong nhiều thập kỷ. (Nguồn: istock.com)New Zealand đã thu phí sử dụng đường bộ từ cuối những năm 1970.
Theo truyền thống, đây là giấy phép giấy được mua theo đơn vị 1000 km. Người lái xe phải trả trước cho những khoản này và mua giấy phép RUC mới trước khi họ lái hết quãng đường mà giấy phép hiện có của họ cho phép.
Người lái xe có thể mua RUC của họ tại đại lý NZTA Waka Kotahi, như bưu điện hoặc theo hình thức trực tuyến.
Phí sử dụng đường bộ điện tử (eRUC) cũng đã được áp dụng từ năm 2010.
NZTA Waka Kotahi có một số nhà cung cấp eRUC được phê duyệt, tự động hóa việc mua phí sử dụng đường bộ và hiển thị chúng trên thiết bị.
Hiện nay, ai là người trả phí sử dụng đường bộ?
Người lái xe có trọng lượng trên 3500kg phải trả RUC.
Các phương tiện có trọng lượng nhẹ hơn cũng phải trả RUC nếu chúng chạy bằng dầu diesel, điện hoặc các nhiên liệu không bị đánh thuế tại nguồn.
Xe điện hạng nhẹ (EV) và xe plug-in hybrid (sử dụng song song điện và xăng/dầu) sẽ bắt đầu thanh toán phí sử dụng đường bộ trong tháng này. Xe điện nặng hơn 3500kg vẫn được miễn thanh toán RUC nhưng sẽ bắt đầu thanh toán sau ngày 31 tháng 12 năm 2025.
Tại sao Chính phủ muốn tất cả người lái xe phải trả RUC?
Các tài xế khác hiện phải trả phí khi mua xăng cho phương tiện của mình, nhưng Chính phủ muốn thay thế thuế nhiên liệu đó bằng phí sử dụng đường bộ.
Làm như vậy là một phần trong thỏa thuận liên minh của Quốc gia với ACT.
Theo Bộ trưởng Giao thông Vận tải Simeon Brown, việc chuyển xe điện sang thu phí sử dụng đường bộ chỉ là bước đầu tiên trong kế hoạch này.
Ông nói: “Việc chuyển tất cả các phương tiện vào hệ thống thu phí sử dụng đường bộ sẽ có nghĩa là tất cả người lái xe phải trả phí bảo trì đường bộ dựa trên số km đã đi, thay vì lượng nhiên liệu họ đổ vào thùng”.
Dự thảo Tuyên bố Chính sách của Chính phủ (Government Policy Statement- GPS) về giao thông đường bộ cũng sẽ hướng tới việc tính phí theo thời gian sử dụng trên những con đường tắc nghẽn nhất trong nước, gọi tắt là phí tắc nghẽn.
Chính phủ hy vọng những thay đổi đó sẽ diễn ra trong quá trình sử dụng GPS, giai đoạn từ năm 2024 đến năm 2034.
Những vấn đề có thể xảy ra khi áp dụng quy định mới?
Bộ trưởng Giao thông Vận tải Simeon Brown cho biết RUC là một hệ thống công bằng hơn trong việc chi trả cho mạng lưới đường bộ. (Nguồn: 1News)Một số người tin rằng phí sử dụng đường bộ là một cách đối xử không công bằng với những người lái xe đang sống ở các cộng đồng xa trung tâm và phải di chuyển những quãng đường dài hơn. Brown cho biết những người đó trước giờ cũng phải trả nhiều tiền hơn những người lái xe khác vì họ cần sử dụng nhiều xăng hơn.
Nhà tư vấn cơ sở hạ tầng Andrew Bowman đã viết trong một bài báo gần đây rằng chuyển sang thu phí RUC ở các phương tiện sẽ tạo ra "một hệ thống công bằng hơn, nơi tất cả người tham gia giao thông đều tham gia đóng góp vào việc bảo trì và cải thiện những con đường họ sử dụng".
Ông cho biết việc chuyển sang eRUC cũng có thể được coi là một chính sách tiến bộ, vì những phương tiện cũ thường được sử dụng bởi các hộ gia đình có thu nhập thấp hiện phải trả thuế tiêu thụ đặc biệt nhiều hơn so với những người có ô tô mới. Điều này là do những chiếc xe cũ ít tiết kiệm nhiên liệu hơn.
Tuy nhiên, có thể có những vấn đề nan giải khác khi triển khai hệ thống RUC rộng hơn.
Các tài liệu của NZTA Waka Kotahi từ năm ngoái cho thấy cơ quan này đã lo ngại về các nguồn lực cần thiết để chuyển xe điện sang thu phí sử dụng đường bộ.
Họ cho biết: “Các nguồn lực hiện tại được thiết lập để quản lý hệ thống RUC hiện hành. Thế nên sẽ không có đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về giáo dục, sự tham gia và giám sát thực thi với mọi người”.
Cơ quan này cũng cho biết họ dự kiến sẽ có "sự gia tăng tình trạng không tuân thủ và nợ nần" khi những người lái xe điện tham gia hệ thống RUC - những vấn đề có lẽ sẽ kéo dài ảnh hưởng đến những người lái xe khác cũng chuyển sang thu phí sử dụng đường bộ.
Theo 1news.co.nz – Duong Nguyen