Đảng ACT đã chính thức kích hoạt điều khoản "đồng ý bất đồng" trong thỏa thuận liên minh với Đảng Quốc gia (National) liên quan đến việc xem xét lại hệ thống đăng ký vũ khí tại New Zealand.
Nghị sĩ ACT và Bộ trưởng Bộ Tư pháp (Vũ khí), Nicole McKee. Ảnh lưu trữ. Ảnh: RNZ / Samuel RillstoneNghị sĩ ACT kiêm Bộ trưởng Tư pháp phụ trách lĩnh vực Vũ khí, bà Nicole McKee, cho biết bà đã đề nghị Nội các xem xét lại việc đánh giá hệ thống đăng ký vũ khí hiện tại, cho rằng quá trình đánh giá này không đáp ứng đúng cam kết trong thỏa thuận liên minh, và bà kêu gọi tiến hành một cuộc đánh giá độc lập, toàn diện hơn trong năm tài chính 2025/26.
Tuy nhiên, những đề xuất của bà đã bị Đảng Quốc gia bác bỏ.
Bà McKee cũng cho biết đã đề nghị Nội các trì hoãn quy định mới về "tình huống kích hoạt" đối với việc mua đạn dược, vốn sẽ có hiệu lực từ tháng 6/2025.
“Hiện tại không có định nghĩa rõ ràng nào về ‘đạn dược’ trong luật, gây ra nhiều sự nhầm lẫn. Việc lùi thời hạn đến tháng 12/2026 sẽ giúp tăng cường niềm tin của công chúng vào hệ thống đăng ký, đồng thời đảm bảo sự rõ ràng trong pháp luật. Đáng tiếc, đề xuất này cũng không được chấp nhận,” bà nói.
Theo bà McKee, thỏa thuận liên minh ACT–National bao gồm cam kết đánh giá lại hệ thống đăng ký vũ khí để xác định hiệu quả trong việc nâng cao an toàn công cộng. Tuy nhiên, bà cho rằng cuộc đánh giá vừa qua chưa đạt yêu cầu.
“Mục tiêu của cuộc đánh giá là xây dựng một cơ sở dữ liệu rõ ràng, bao gồm các tác động đối với an toàn công cộng, chi phí chính phủ, gánh nặng tuân thủ đối với người sở hữu vũ khí có giấy phép, và so sánh quốc tế. Theo quan điểm của tôi, cuộc đánh giá không đáp ứng được các mục tiêu này.”
Dù báo cáo thừa nhận dữ liệu còn hạn chế để đánh giá tác động của hệ thống, nhưng nó chỉ sử dụng ít dữ liệu trong nước và không phân tích sâu các ví dụ quốc tế. McKee khẳng định: “Đây không phải là thiếu thông tin, mà là thiếu phân tích.”
Một trong những kết luận gây tranh cãi là hệ thống đăng ký sẽ “xứng đáng nếu ngăn chặn được chỉ hai ca tử vong mỗi năm”, mà theo bà McKee là "mang tính suy đoán và thiếu bằng chứng."
Bà cũng nhấn mạnh rằng cuộc đánh giá chỉ tập trung vào chi phí vận hành cho chính phủ, mà xem nhẹ chi phí tuân thủ đối với chủ sở hữu vũ khí và nhà bán lẻ, đồng thời bỏ qua các vấn đề về quyền riêng tư.
Tuy vậy, McKee cho biết hai đảng vẫn hợp tác hiệu quả trong việc sửa đổi Đạo luật Vũ khí.
Bộ trưởng Cảnh sát Mark Mitchell cho biết ông không đồng tình với đề xuất của ACT về việc đánh giá lại. Ông nói ACT đã thông báo trước sẽ chỉ trích kết quả đánh giá, nhưng khẳng định:
“Chúng tôi không cần một cuộc đánh giá thứ hai. Cuộc đánh giá được thực hiện dưới sự chỉ đạo của chính Bộ trưởng phụ trách – bà Nicole McKee – người đã thiết lập các điều khoản tham chiếu. Chúng tôi tin rằng cuộc đánh giá đã cung cấp đầy đủ thông tin và lời khuyên cần thiết cho chính phủ.”
Mitchell cũng khẳng định cả hai bên đều tập trung vào mục tiêu chung là nâng cao an toàn công cộng và tiếp tục làm việc cùng nhau hiệu quả.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran