Phil Schultz, 81 tuổi, vẫn đang làm việc 24 giờ mỗi tuần – thậm chí nhiều hơn khi cần. Ông lái xe đưa đón giữa Whangārei và Auckland, một công việc ông đã gắn bó suốt vài năm qua. Trước đó, ông từng là người vận hành cầu nâng Te Matau ā Pohe ở thành phố này trong 9 năm.
Đường cao tốc tiểu bang 16 đầy xe cộ di chuyển chậm vào buổi sáng khi mặt trời mọc. Ảnh: RNZ / Cole Eastham-Farrelly"Tôi đã làm trong ngành vận tải gần như cả đời, từ lái xe cho đến sở hữu doanh nghiệp. Lý do tôi đổi việc là vì ca trực ở cầu phải làm việc cách tuần vào cuối tuần, và tôi muốn dành nhiều thời gian hơn cho gia đình," ông chia sẻ.
Công việc hiện tại của ông bắt nguồn từ việc khó tìm người lái xe từ Whangārei đến Auckland – không nhiều người muốn lái xe vào Auckland ngày nay. Tuy nhiên, với kinh nghiệm lái xe suốt sự nghiệp, việc di chuyển hàng ngày không làm khó ông.
Dù đã nghỉ hưu hai lần, ông thừa nhận cảm thấy nhàm chán và quay lại công việc.
“Tôi có những sở thích tốn kém, nên cần tiếp tục kiếm tiền. Tôi có vài chiếc xe cổ… khoảng bảy chiếc gì đó,” ông cười.
Ông nhiều lần nói sẽ nghỉ hưu hẳn vào “năm sau”, nhưng chưa xác định năm sau là năm nào.
“Tôi thích công việc, và khi còn đủ sức khỏe để làm, tôi không thấy lý do gì phải ngừng lại.”
Người New Zealand làm việc lâu hơn, bắt đầu sớm hơn
Theo Stats NZ, người dân New Zealand hiện đang tham gia lực lượng lao động sớm hơn và nghỉ muộn hơn so với trước kia.
“So với các kỳ điều tra dân số trước, thanh thiếu niên có xu hướng đi làm nhiều hơn vào năm 2023,” bà Rosemary Goodyear, người phát ngôn của điều tra dân số 2023 cho biết. “Tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên có việc làm cũng tăng đều đặn.”
• Năm 2023, 65,7% người từ 15 đến 29 tuổi có việc làm, so với 56,6% năm 2013.
• 45,1% thanh thiếu niên từ 15–19 tuổi có việc làm toàn thời gian hoặc bán thời gian – tăng so với 33,7% năm 2013 và 40,7% năm 2018.
Goodyear cho rằng sự phục hồi của thị trường lao động sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu giúp tăng tỷ lệ việc làm trong giai đoạn 2013–2018. Tuy nhiên, riêng nhóm thanh thiếu niên lại tiếp tục tăng mạnh trong giai đoạn 2018–2023 – phần lớn do tỷ lệ thất nghiệp thấp và nhu cầu lao động cao sau khi biện pháp hạn chế nhập cư thời Covid-19 được dỡ bỏ.
Marlborough là khu vực có tỷ lệ người từ 15–29 tuổi tham gia lao động cao nhất, đạt 75%.
Người trẻ bị ảnh hưởng nặng bởi thất nghiệp, nhưng xu hướng sẽ đảo chiều
Ông Kelly Eckhold, kinh tế trưởng của Westpac, cho biết:
“Người trẻ, đặc biệt là dưới 20 tuổi, bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi làn sóng thất nghiệp gần đây.”
Lý do là vì họ thiếu kỹ năng và kinh nghiệm, dễ bị loại đầu tiên khi thị trường lao động gặp khó. Tuy nhiên, xu hướng này sẽ đảo chiều khi nền kinh tế phục hồi – dự kiến cuối năm nay.
Người cao tuổi tiếp tục làm việc vì sức khỏe tốt và áp lực tài chính
Ở nhóm tuổi cao hơn, 24,1% người trên 65 tuổi vẫn đang làm việc – tăng so với 22,1% vào năm 2013.
Nhóm tăng mạnh nhất là từ 70 đến 74 tuổi.
“Sức khỏe tốt hơn, tuổi thọ cao hơn và áp lực tài chính khi nghỉ hưu là những yếu tố góp phần vào xu hướng này,” Goodyear nhận định.
Dù nam giới vẫn chiếm tỷ lệ cao hơn trong lực lượng lao động, khoảng cách giới đang dần thu hẹp theo thời gian.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran