Các doanh nghiệp tại New Zealand đang nợ hơn 1,4 tỷ đô NZD tiền thuế GST và PAYE chưa thanh toán trong năm tài chính 2025 – một dấu hiệu rõ ràng cho thấy nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế vẫn đang chịu áp lực nghiêm trọng.
Các nhà bình luận cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy nhiều bộ phận của nền kinh tế đang phải chịu áp lực. (Ảnh lưu trữ) Ảnh: 123RFInland Revenue (Cơ quan Thuế nội địa) vừa công bố số liệu chi tiết về khoản nợ thuế GST và PAYE còn tồn đọng từ năm 2018 đến 2025.
Đáng chú ý, có gần 48 triệu đô NZD chưa được thanh toán từ năm 2018, trong khi riêng năm tài chính 2025 đã có tới 1,471 tỷ đô NZD chưa thu được.
Trong con số của năm 2025:
• 432,9 triệu đô NZD là nợ liên quan đến hoạt động trả lương của doanh nghiệp (PAYE),
• 1,047 tỷ đô NZD là nợ thuế GST.
Trong đó, hơn 66 triệu đô NZD thuộc về các doanh nghiệp hoặc cá nhân đã phá sản hoặc đang trong quá trình thanh lý tài sản.
Ngành xây dựng "dẫn đầu" về nợ thuế
Theo số liệu, ngành xây dựng có tổng nợ thuế lớn nhất với gần 1 tỷ đô NZD từ 2018 đến 2025.
Ngành cho thuê, bất động sản và dịch vụ bất động sản xếp sau với 533,5 triệu đô NZD.
Xét theo tỷ lệ nợ trên mỗi nghìn doanh nghiệp, các công ty thuộc lĩnh vực điện, gas, nước và xử lý rác thải có số nợ thuế lớn nhất trong năm tài chính gần nhất.
Cảnh báo từ chuyên gia thuế: “Nguy cơ lan rộng”
Ông Allan Bullot, đối tác tại Deloitte, từng cảnh báo việc nợ thuế GST có thể tạo ra làn sóng "doanh nghiệp zombie" – những doanh nghiệp không còn khả năng hoạt động thực sự nhưng vẫn tồn tại trên giấy.
Chuyên gia thuế Robyn Walker từ Deloitte cho biết Inland Revenue hiện đã nhận chỉ thị rõ ràng: phải thu hồi tối đa số tiền đang bị nợ. Số lượng doanh nghiệp bị thanh lý do cơ quan thuế khởi kiện cũng đang gia tăng nhanh chóng.
Bà cảnh báo: “Dữ liệu này cho thấy nhiều chủ nợ khác của doanh nghiệp cũng đang ở trong tình thế bấp bênh. Khi một doanh nghiệp phá sản, Inland Revenue sẽ được ưu tiên thanh toán trước, dẫn đến việc các chủ nợ khác có thể mất trắng.”
Doanh nghiệp cần đánh giá lại khả năng sống còn
Walker nhấn mạnh: những người không thể trả được GST và PAYE nên liên hệ ngay với kế toán để xác định liệu doanh nghiệp còn khả năng hoạt động hay không.
“Nếu bạn đã tuyển dụng nhân viên và không thể thanh toán phần PAYE đúng hạn, thì có thể mô hình kinh doanh của bạn đã không còn khả thi,” bà nói.
Chuyên gia kinh tế: “Đây là trách nhiệm, không phải doanh thu của doanh nghiệp”
Ông Shamubeel Eaqub, Kinh tế trưởng tại Simplicity, cho biết số liệu cho thấy sự khủng hoảng rõ ràng trong khối doanh nghiệp.
“Có một số doanh nghiệp – dù không nhiều – nghĩ rằng không trả thuế cũng chẳng sao. Nhưng GST và PAYE không phải là doanh thu của doanh nghiệp, mà là khoản doanh nghiệp thu hộ cho nhà nước. Không trả là vi phạm nghĩa vụ nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến các chủ nợ khác,” ông nói.
Eaqub nhấn mạnh rằng những doanh nghiệp nợ thuế thường là những doanh nghiệp không còn khả năng tồn tại lâu dài, thậm chí có thể vi phạm nghĩa vụ của giám đốc doanh nghiệp theo luật.
“Inland Revenue đang rất quyết liệt – và đó là điều nên làm,” ông nói.
Số tiền thuế bị xóa nợ qua các năm
• 2018: 110,3 triệu đô NZD
• 2019: 109,1 triệu đô NZD
• 2020: 85,5 triệu đô NZD
• 2021: 94,8 triệu đô NZD
• 2022: (số liệu thiếu trong bài gốc)
• 2023: 99,3 triệu đô NZD
• 2024: 56 triệu đô NZD
• 2025: 7,6 triệu đô NZD
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen