Một lãnh đạo doanh nghiệp ở Northland đang kêu gọi các chủ cửa hàng báo cáo mọi vụ trộm cắp bán lẻ, ngay cả khi họ không kỳ vọng cảnh sát sẽ có mặt.
Chủ cửa hàng săn bắn và câu cá Kerikeri, Byron Smith, muốn các nhà bán lẻ được trao nhiều quyền hơn trong việc bắt giữ những kẻ trộm vặt cho đến khi cảnh sát đến. Ảnh: RNZ / Peter de GraafBà Leah McKerrow, Giám đốc điều hành NorthChamber, cho biết qua hàng loạt cuộc gặp với các doanh nghiệp nhỏ trong tuần qua, nhiều chủ cửa hàng đã “mất niềm tin” vào việc báo cáo tội phạm.
Theo bà, Northland có tỷ lệ trộm cắp trong thống kê quốc gia khá thấp, nhưng nguyên nhân có thể là do nhiều vụ việc không được báo cáo.
“Các nhà bán lẻ chia sẻ rằng họ thấy bức xúc vì báo cáo cũng chẳng có tác dụng. Tuy nhiên, việc ghi nhận tội phạm trong hệ thống là vô cùng quan trọng. Nếu không báo cáo, dữ liệu sẽ không phản ánh đúng thực tế, đồng nghĩa với việc khu vực cũng không được phân bổ thêm nguồn lực cảnh sát,” McKerrow nhấn mạnh.
Nỗi lo mất niềm tin – từ “quy định 500 đô” đến thực tế cửa hàng
Trước đó, một chỉ thị từ ban lãnh đạo cảnh sát – nhanh chóng bị tân ủy viên rút lại – từng yêu cầu không điều tra các vụ trộm dưới 500 NZD, đã gửi đi “tín hiệu sai lầm” đến cộng đồng.
McKerrow kêu gọi: “Dù giá trị đồ bị lấy cắp nhỏ đến đâu, hãy chắc chắn ghi lại trong hệ thống 105 của cảnh sát. Dữ liệu này sẽ giúp phát hiện xu hướng và hỗ trợ phân bổ nguồn lực.”
Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Northland, Leah McKerrow. Ảnh: RNZ / Peter de GraafNhững thay đổi pháp luật đang được triển khai
Trong khuôn khổ chuỗi hội thảo toàn quốc của Nhóm Tư vấn Bộ trưởng về Nạn nhân tội phạm bán lẻ, McKerrow cho biết một số cải cách đã và đang được triển khai:
• Cho phép người dân thực hiện “citizens’ arrest” (bắt giữ công dân).
• Tăng mức phạt cho hành vi trộm cắp và bạo lực với chủ cửa hàng.
• Áp dụng hình phạt tiền cho trộm cắp giá trị nhỏ, xử lý nhanh gọn mà không làm tắc nghẽn tòa án.
Đặc biệt, cải cách luật cấm vào (trespass law) khiến nhiều nhà bán lẻ quan tâm:
• Chủ cửa hàng có thể cấm người gây rối chỉ bằng lời nói, không cần thông tin cá nhân hay giấy tờ.
• Người vi phạm có thể bị cấm tại toàn bộ chuỗi cửa hàng, thay vì chỉ một địa điểm.
• Chính phủ cũng cân nhắc kéo dài lệnh cấm từ 2 năm lên 3 năm, đồng thời tăng gấp đôi mức phạt khi vi phạm.
Góc nhìn từ doanh nghiệp: Muốn được “giữ kẻ trộm tại chỗ”
Ông Bryron Smith, chủ cửa hàng Hunting and Fishing Kerikeri, cho rằng thay đổi hữu ích nhất là trao quyền giữ kẻ trộm cho đến khi cảnh sát đến.
Hiện nay, nhân viên chỉ có thể yêu cầu kẻ trộm ở lại, nhưng hầu như không ai tự nguyện. “Đặc biệt khi liên quan đến thanh thiếu niên, việc xử lý còn khó hơn nhiều,” Smith nói.
Cửa hàng của ông thường dùng camera an ninh chất lượng cao và mạng xã hội để xử lý. Trong một vụ gần đây, hình ảnh một thanh niên lấy cắp chiếc quần short 30 NZD được đăng lên Facebook. Ngày hôm sau, người này quay lại trả tiền.
Kẻ thanh niên đứng sau vụ đột nhập bằng xe húc vào một cửa hàng rượu ở Far North năm 2022 đã bị bắt sau khi bỏ lại đồng hồ, một chiếc giày Croc và một lượng máu lớn tại hiện trường. Ảnh: RNZ / Peter de GraafThiệt hại lớn: 7,2 triệu NZD mỗi ngày
Theo số liệu cảnh sát, trộm cắp bán lẻ gây thiệt hại 7,2 triệu NZD mỗi ngày, tương đương 2,6 tỷ NZD mỗi năm. Chi phí này thường được chuyển sang người tiêu dùng, dẫn đến giá cả tăng cao và chi phí thuê bảo vệ cho cửa hàng.
Tác động lớn nhất không chỉ về tiền bạc mà còn là tâm lý và sự an toàn của nhân viên. Nhiều chủ cửa hàng phải mất hàng ngày xem lại camera khi xảy ra các vụ trộm hàng loạt.
Cảnh sát Northland: “Hãy tiếp tục báo cáo”
Tư lệnh Matt Srhoj khẳng định cảnh sát biết tình trạng tội phạm bán lẻ đã bị báo cáo thiếu trong quá khứ.
“Chúng tôi kêu gọi các nhà bán lẻ tiếp tục báo cáo. Điều đó giúp cảnh sát có bức tranh toàn diện và ưu tiên phòng ngừa ở những khu vực có xu hướng gia tăng,” ông nói.
Tại Whangārei, cảnh sát đã lập đơn vị phòng chống tội phạm bán lẻ và tăng cường tuần tra. Người dân được khuyến cáo gọi 111 khi thấy tội phạm xảy ra, hoặc báo cáo qua website 105.police.govt.nz.
Tội phạm gắn với giao thông và khủng hoảng xã hội
McKerrow tiết lộ một mối liên hệ đáng chú ý:
• Khi Quốc lộ 1 mở lại ở Mangamuka Gorge, trộm cắp tại Kaitāia tăng mạnh.
• Khi Quốc lộ 1 đóng ở Brynderwyn Hills, các thị trấn ven biển lại bùng nổ trộm cắp và ram-raid.
Điều này cho thấy nhiều tội phạm mang tính cơ hội, do người từ nơi khác đến.
Ngoài ra, các cuộc họp cũng ghi nhận nguyên nhân gốc rễ như:
• Sử dụng ma túy meth tăng gấp đôi tại Northland trong năm qua.
• Khủng hoảng chi phí sinh hoạt và thất nghiệp gia tăng.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen