10% giếng nước ở Canterbury vượt ngưỡng nitrate an toàn, ECan chính thức phát động tình trạng khẩn cấp.
Hình ảnh chung về nước máy. (Nguồn: istock.com)Quyết định này được đưa ra giữa lúc hàng chục người biểu tình tập trung bên ngoài trụ sở yêu cầu hành động khẩn cấp, sau khi báo cáo khảo sát nước ngầm thường niên của ECan cho thấy nồng độ E. coli và nitrate đều gia tăng.
Báo cáo: 10% giếng vượt ngưỡng an toàn cho nước uống
Trong số 349 giếng khảo sát trên toàn vùng, 14% phát hiện vi khuẩn E. coli, chủ yếu ở giếng nông. Khoảng 10% giếng có nồng độ nitrate vượt mức cho phép 11,3 mg/lít theo tiêu chuẩn nước uống.
Dữ liệu 10 năm từ 301 giếng cho thấy:
• 62% có xu hướng tăng nồng độ nitrate,
• 20% giảm, phần còn lại ổn định.
Chủ tịch ECan Craig Pauling nhận định kết quả “đáng thất vọng nhưng không bất ngờ”, nhấn mạnh mối lo ngại về nitrate đã được cảnh báo từ hơn 20 năm trước, gắn liền với sự bùng nổ chăn nuôi bò sữa.
Ngoài nông nghiệp thâm canh, ông cho rằng nước thải đô thị cũng là tác nhân, đồng thời lưu ý hiện tượng “độ trễ” có thể kéo dài 3–30 năm trước khi nitrate ngấm vào hệ thống nước ngầm.
Tranh cãi chính trị: Hành động thực chất hay “màn kịch”?
Một số bộ trưởng chính phủ và nghị viên chỉ trích động thái này là “thủ thuật chính trị” ngay trước bầu cử.
• Bộ trưởng Cải cách RMA Chris Bishop cho rằng lệnh tạm ngưng các kế hoạch quản lý tài nguyên đã giúp tiết kiệm chi phí trước khi có khung pháp lý mới.
• Bộ trưởng Nông nghiệp Todd McClay gọi đây là “trò diễn”, khẳng định chính phủ sẽ ban hành quy định quốc gia mới về quản lý nước ngọt và kế hoạch nông trại vào đầu năm sau để hỗ trợ cả chất lượng nước lẫn doanh nghiệp.
Ngược lại, ông Pauling bảo vệ nghị quyết:
“Nitrate trong nước ngầm là vấn đề lâu dài. Chúng ta không thể giải quyết bằng cách đổ lỗi, mà cần hợp tác giữa nông dân, chính quyền, iwi (mana whenua) và cộng đồng để tìm giải pháp.”
Tệp chung về nước máy. (Nguồn: istock.com)Giải pháp: từ cực đoan đến thực tiễn
Pauling cho biết các lựa chọn dao động từ ngừng chăn nuôi hoàn toàn, giảm lượng phân bón và đàn gia súc, đến các biện pháp như trồng cây hút nitrate, xây đầm lầy, bơm bổ sung nước ngầm.
Áp lực từ Greenpeace và cộng đồng
Trong lúc ECan họp, Greenpeace cùng người dân địa phương biểu tình ngoài trụ sở.
• Kate Gillard (Waimakariri) chỉ trích hội đồng cho phép mở rộng quy mô chăn nuôi bò sữa nhưng lại phủi trách nhiệm về các giếng nước tư nhân.
• Will Appelbe, nhà vận động vì nước ngọt, cảnh báo nitrate ảnh hưởng không chỉ tới môi trường mà còn sức khỏe cộng đồng:
“ECan đã phê duyệt thêm hơn 15.000 con bò sữa ở Canterbury, điều này chỉ làm tình hình tệ hơn. Thủ phạm chính của nitrate là ngành chăn nuôi bò sữa thâm canh.”
Pauling cho biết ông sẽ đối thoại trực tiếp với những người biểu tình.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran