New Zealand chứng kiến làn sóng mất việc lớn, 10.000 lao động bị ảnh hưởng trong quý vừa qua.
Mặc dù nông nghiệp có thể được xem là điểm sáng hiếm hoi của nền kinh tế hiện tại, nhưng điều đó vẫn không ngăn được nhiều khu vực tỉnh lẻ phải hứng chịu tình trạng mất việc làm nghiêm trọng, theo số liệu mới công bố.
Dữ liệu việc làm doanh nghiệp quý 6 từ Cơ quan Thống kê New Zealand (Stats NZ), công bố hôm thứ Ba, cho thấy số lượng việc làm đã giảm 10.000 trong vòng ba tháng, và hiện thấp hơn 50.000 việc so với tháng 12/2023.
Trong quý vừa qua, ngành xây dựng mất 2315 việc làm (giảm 1,3%). Ngành lưu trú và dịch vụ ăn uống giảm 1869 việc (1,2%), còn ngành hành chính và dịch vụ hỗ trợ giảm 1337 việc (1,4%).
Tính từ tháng 12/2023, ngành xây dựng mất 16.000 việc làm, ngành sản xuất giảm 8700 và ngành bán lẻ giảm 6000.
Trong quý, Auckland mất 4828 việc, Wellington mất 1342, Hawke's Bay giảm 837 và Waikato giảm 709.
Tuy nhiên, một số địa phương bị ảnh hưởng nặng nề hơn: Quận Kaipara mất 10,44% số việc làm so với cùng kỳ năm ngoái, Horowhenua giảm 10,78%, Gore giảm 9,5% và Upper Hutt giảm 9,31%.
Ngược lại, Hamilton tăng 2%, Queenstown tăng 4,59% và Porirua tăng 4,56%.
Shamubeel Eaqub, kinh tế trưởng tại Simplicity, cho biết tình trạng mất việc ở các trung tâm tỉnh lẻ nhỏ là điều bất ngờ, bởi những số liệu khác cho thấy kinh tế nông thôn đang hoạt động tốt nhờ giá hàng hóa cao.
Ví dụ, Ashburton có ngành sữa bò mạnh mẽ, nhưng vẫn mất 6,7% việc làm so với cùng kỳ năm trước.
Mike Jones, kinh tế trưởng tại Ngân hàng BNZ, nhận định sự khởi sắc ở các khu vực tỉnh lẻ có thể vẫn còn đang ở phía trước:
“Tôi cho rằng tâm lý chung tại các vùng nông thôn và những ngành tập trung vào nông nghiệp vẫn là sự thận trọng. Dù rõ ràng dòng tiền mặt đang chảy vào những khu vực này, nhưng chúng chưa hẳn được đầu tư và chi tiêu ngay lập tức.
Vì vậy, xu hướng này có thể sẽ bộc lộ rõ hơn trong 12 tháng tới, bởi thị trường lao động thường là chỉ báo chậm so với các hoạt động kinh tế diễn ra trước đó.”
Ông cho biết các dự báo vẫn chỉ ra rằng thị trường lao động sẽ tiếp tục suy yếu.
“Chúng tôi vừa hoàn tất dự báo GDP quý II, và tình hình khá xấu với mức giảm 0,5%. Tôi nghĩ cho đến khi nền kinh tế ổn định trở lại, sẽ rất khó để tự tin rằng thị trường lao động đã chạm đáy.”
Ông nói quá trình phục hồi đang kéo dài hơn dự kiến.
“Có lẽ điều này phản ánh sự mong manh, lúc tiến lúc lùi của quá trình phục hồi kinh tế. Chúng ta vừa mới thoát khỏi một cú trượt trong quý II, và mỗi lần vấp ngã như vậy lại khiến thời điểm phục hồi của thị trường lao động bị lùi xa thêm. Ngày càng rõ ràng rằng câu chuyện phục hồi sẽ thuộc về nửa đầu năm sau, thay vì cuối năm nay.”
Ông nhấn mạnh các ngành như xây dựng và sản xuất vốn là mũi nhọn của tăng trưởng nhưng hiện đang chịu ảnh hưởng nặng nề.
Giám đốc điều hành Infometrics, Brad Olsen, cho biết dữ liệu cho thấy khoảng 11.000 việc làm bị mất trong quý (theo điều chỉnh mùa vụ).
“Sự sụt giảm việc làm trong ngành xây dựng phản ánh rõ qua những chỉ số khác. Doanh số xây dựng đã giảm 720 triệu đô la. Điều đó kéo theo nhiều ngành liên quan khác, đặc biệt là một số ngành sản xuất chủ lực.
Ví dụ, ngành sản xuất vật liệu phi kim loại (như kính, gạch, bê tông…) giảm 4,9%. Sản xuất kim loại giảm 5,1% (gồm khung, thép gia cường, mái tôn…). Ngành gỗ và giấy giảm 3,2% (khung, cửa, giàn…).
Nói cách khác, sự suy giảm trong xây dựng đã lan rộng sang nhiều lĩnh vực khác của nền kinh tế. Ngoài ra, việc làm trong lưu trú, dịch vụ ăn uống và dịch vụ hành chính – hỗ trợ cũng tiếp tục giảm, một phần do doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn nên không dám mở rộng hoặc tuyển thêm.”
Ông cho rằng xây dựng có thể còn mất thêm việc làm, nhưng một số ngành khác sẽ sớm có dấu hiệu cải thiện.
“Quý 6 thực sự đã khiến quá trình phục hồi kinh tế bị chững lại. Điều này cũng phù hợp với việc các biện pháp thuế quan được công bố hồi đầu tháng đã tạo ra tác động ‘đóng băng’, khiến nhiều quyết định đầu tư và tuyển dụng bị hoãn lại. Tuy nhiên, các chỉ số sơ bộ trong quý 9 (tháng 9) cho thấy đã có dấu hiệu phục hồi từ mức thấp.”
Ông kết luận nền kinh tế có lẽ đã đi qua đáy, và dù động lực tăng trưởng chững lại trong quý 6, xu hướng phục hồi sẽ dần quay trở lại.
“Nhưng quá trình này chắc chắn vẫn sẽ chậm chạp và đầy khó khăn.”
Theo rnz.co.nz – Hani Dang