Đối với những chú chó phát hiện chuyên dụng, việc đánh hơi tìm động vật gây hại ở vùng rừng núi hẻo lánh South Westland (New Zealand) chỉ là một phần trong công việc hằng ngày.
Chú chó nghiệp vụ Pepper đang làm việc ở vùng hẻo lánh. Ảnh: Michael Tunnicliff cung cấpChúng là lực lượng quan trọng trong dự án Predator Free South Westland – sứ mệnh nhằm loại bỏ hoàn toàn chuột, chồn và thú có túi (possum) trên diện tích 100.000 héc-ta gồm rừng, nông trại và khu dân cư.
“Một công việc mạo hiểm nhưng đầy ý nghĩa”
Chelsea Price, người điều khiển chó săn chuột Baxter, đã nhiều năm lặn lội trong rừng rậm West Coast cùng bạn đồng hành bốn chân của mình.
“Đó là công việc mạo hiểm, gian nan và địa hình rất hiểm trở – nhưng những chú chó thì cực kỳ yêu thích,” cô chia sẻ.
Baxter từng có nhiều phát hiện đáng kinh ngạc ở những khu vực mà hệ thống camera không ghi nhận bất kỳ dấu hiệu nào của chuột.
“Khi bạn biết chắc khu vực đó không có chuột, và chó của bạn đột nhiên phát hiện mùi – điều đó thật phấn khích, nhưng cũng đáng lo, vì nó có thể ảnh hưởng lớn đến cả dự án,” Price nói.
Theo cô, sự thành công của dự án phụ thuộc rất lớn vào sự phối hợp giữa người và chó.
“Bạn phải biết đọc tín hiệu từ chó của mình. Khi nó báo hiệu chính xác, đó là lúc đội bẫy hoặc nhóm rải mồi độc sẽ được huy động, thậm chí đôi khi phải can thiệp từ trên không.”
Baxter được thưởng một món quà sau mỗi lần tìm thấy ổ chuột trên tàu. Ảnh: Tess Brunton/RNZ“Cựu cứu hộ” Baxter – chú chó kỳ cựu của đội săn chuột
Sau nhiều năm cống hiến, Baxter – từng là chó được giải cứu – nay đã bán nghỉ hưu, chỉ tham gia huấn luyện tại sân golf đĩa Franz Josef.
Baxter đánh hơi thấy một số ổ chuột trên tàu trong quá trình huấn luyện tại sân golf đĩa Franz Josef. Ảnh: Được cung cấp/Chad CottleTrong bài tập, Price giấu những mẫu giường lót chuột tàu (ship rat) trong bụi cây, rồi mặc áo và đeo rọ mõm cho Baxter trước khi ra lệnh “seek” (tìm kiếm).
Chương trình huấn luyện chó bảo tồn (Conservation Dogs Programme) của Bộ Bảo tồn (DOC) yêu cầu người và chó phải trải qua nhiều năm đào tạo để được chứng nhận chính thức.
Mỗi chó sẽ tập trung vào một loài gây hại duy nhất, và phải chứng minh khả năng tuân lệnh, không săn chim bản địa, cùng kỹ năng đánh hơi chính xác.
Baxter có phong cách phản ứng chủ động, thường đứng dựng trước gốc cây, vẫy đuôi mạnh khi phát hiện mùi.
Mỗi lần tìm đúng, nó đều được thưởng – bằng món ăn yêu thích và quả bóng sau khi hoàn thành buổi tập.
Price cũng đang huấn luyện Kaia, chú chó mới với chứng nhận tạm thời, dự kiến sẽ thi lấy chứng nhận đầy đủ vào năm tới.
Từ biển lên núi – cuộc chiến truy quét possum
Michael Tunnicliff, người điều khiển chó săn possum Pepper, cho biết họ đã quen với địa hình hiểm trở của South Westland.
“Trước đây, chúng tôi từng dành hàng tháng trời chỉ để truy đuổi từng con possum trong rừng sâu trên núi,” ông kể.
Hiện tại, nhóm của ông chủ yếu làm việc ban đêm trên đất nông nghiệp, ở những nơi không thể dùng bẫy hoặc thuốc độc rải từ trên không.
“Công việc trải dài từ bờ biển đến đỉnh núi – ở đâu có possum, chúng tôi sẽ tìm tới,” ông nói thêm.
Họ từng tiêu diệt 370 con possum chỉ trong vài tháng tại một khu đất, minh chứng cho hiệu quả của chó phát hiện.
“Kaia cực kỳ nhiệt huyết – đôi khi tôi còn phải kéo nó xuống từ trên cây cao hơn 1,8 mét,” Tunnicliff cười kể.
“Khi ở nhà, nó lại chỉ nằm dài trên ghế sofa, kêu rên cho đến khi có ai đó vuốt ve.”
Tiến gần mục tiêu 100% không còn loài gây hại
Hiện tại, hơn 90% diện tích dự án ở South Westland đã được làm sạch khỏi loài xâm hại.
Những đội chó phát hiện và huấn luyện viên kiên cường vẫn tiếp tục lần theo dấu vết cuối cùng, hướng tới mục tiêu 100% không còn loài gây hại trong khu vực.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran