Ủy viên Quyền riêng tư New Zealand Michael Webster cho biết hệ thống pháp luật hiện nay cần được hiện đại hóa để bảo vệ người dân tốt hơn trong bối cảnh các vi phạm và khiếu nại về quyền riêng tư tăng mạnh.
Theo báo cáo thường niên 2024/25, số khiếu nại về quyền riêng tư đã tăng 20% trong năm tài chính vừa qua, trong khi số vụ vi phạm nghiêm trọng do tổ chức báo cáo cũng tăng hơn 40%.
Trường hợp vi phạm: Tài khoản Google và Facebook bị truy cập sau khi rời việc
Một nghiên cứu điển hình trong báo cáo nêu việc tin nhắn của giáo viên bị gửi đến hiệu trưởng sau khi tài khoản Google và Facebook của họ vẫn đăng nhập trên laptop của trường — dù họ đã nghỉ việc.
Ban đầu, nhà trường từ chối hợp tác với cuộc điều tra của Văn phòng Quyền riêng tư, nhưng sau đó thừa nhận đã vi phạm nguyên tắc thu thập dữ liệu và làm ảnh hưởng đến quyền riêng tư của ba giáo viên.
“Chúng tôi đã hỗ trợ các bên đạt được giải pháp phù hợp,” báo cáo nêu.
Người dân muốn kiểm soát dữ liệu tốt hơn
Webster cho biết khảo sát gần đây cho thấy:
• 80% người được hỏi muốn có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với việc thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân.
• 2/3 lo ngại cho quyền riêng tư của bản thân hoặc con cái.
Ông nói điều này là hoàn toàn dễ hiểu:
“Mọi người lo lắng là đúng, vì cần làm nhiều hơn để cải thiện quyền riêng tư. Đạo luật Quyền riêng tư hiện chưa tạo đủ động lực để nhiều tổ chức tuân thủ thậm chí những yêu cầu cơ bản nhất.”
Báo cáo cũng chỉ ra thiếu động lực tài chính để các tổ chức “coi trọng quyền riêng tư”, dẫn đến mức độ hiểu biết thấp về luật hiện hành.
Đề xuất sửa luật để tăng tính răn đe
Văn phòng Quyền riêng tư đang đề xuất sửa đổi nhằm:
• tăng mức khuyến khích tuân thủ,
• trao cho người dân quyền yêu cầu xóa dữ liệu cá nhân,
• củng cố thêm quyền hạn của Ủy viên Quyền riêng tư.
Khảo sát năm 2025 cũng ghi nhận sự ủng hộ mạnh mẽ từ công chúng đối với việc mở rộng quyền hạn này.
Khiếu nại tăng, xử lý chậm lại
Báo cáo cho thấy:
• Khiếu nại tăng 21%, gần chạm mốc 1600 vụ.
• Thông báo vi phạm nghiêm trọng tăng 43%, lên gần 600 vụ.
Khối lượng công việc tăng khiến thời gian phản hồi bị chậm hơn so với năm trước.
Tuy vậy, 90% khiếu nại vẫn được giải quyết trong 6 tháng, nhờ quy trình “giải quyết nhanh” xử lý khoảng 1200 vụ.
Tất cả các cuộc điều tra được đánh giá độc lập đều đạt điểm trên 3,5/5.
Ưu tiên tăng cường thực thi và giám sát
Báo cáo cho hay việc siết chặt tuân thủ và thực thi sẽ là trọng tâm chiến lược, song song với nhiệm vụ nâng cao nhận thức của các tổ chức về luật.
Một ví dụ được nêu là việc yêu cầu Oranga Tamariki chịu trách nhiệm cho các vi phạm “nghiêm trọng”, được RNZ đưa tin dựa trên bản đánh giá chỉ được công bố gần một năm sau khi hoàn tất.
Ngân sách giảm, thách thức tăng
Ngân sách dành cho Văn phòng Quyền riêng tư đã giảm từ 8,1 triệu NZD xuống 7,6 triệu NZD.
“Ngay cả khi chúng tôi từng được tăng ngân sách, mức đó vẫn thấp hơn đề xuất cần thiết để thực hiện các trách nhiệm và quyền hạn mới,” báo cáo viết.
Lạm phát và cắt giảm chi phí khiến mức tài trợ giảm giá trị thực, ngay khi nhu cầu giám sát lại đang tăng mạnh.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran
