Ngành nuôi hàu ở Auckland rơi vào khủng hoảng sau sự cố tràn nước thải quy mô lớn nhất năm nay tại sông Mahurangi. Hàng chục trang trại phải đóng cửa, thiệt hại hàng trăm nghìn con hàu.
Chủ sở hữu Mahurangi Oysters, Jim Aitken. Ảnh: Nick MonroeSự cố ô nhiễm nghiêm trọng nhất trong năm
Các nông dân nuôi hàu tại Mahurangi (Auckland) đang phẫn nộ sau khi Watercare xác nhận sự cố tràn nước thải lớn nhất năm 2025 vào sông Mahurangi.
Theo email gửi cho các chủ trại hôm thứ Năm, Watercare thông báo trạm bơm Lucy Moore Memorial Park bị tràn nước thải lúc khoảng 2h30 chiều do sự cố điện áp khiến bơm dừng hoạt động.
Đến 8h sáng hôm sau, sự cố mới được phát hiện và khắc phục. Khoảng 1.200m³ nước thải đã tràn ra hồ chứa nước mưa và một phần chảy vào sông Mahurangi, tuy Watercare thừa nhận chưa xác định được lượng nước thải chính xác chảy ra biển.
Ngành nuôi hàu bên bờ sụp đổ
Chủ trại Mahurangi Oysters, ông Jim Aitken, nói rằng ô nhiễm kéo dài đã tàn phá hoàn toàn công việc kinh doanh của gia đình.
“Chúng tôi đang sụp đổ, đơn giản vậy thôi. Tôi đã phải dùng tiền cá nhân để duy trì hoạt động, nhưng giờ đành dừng lại. Thật đau lòng khi thấy New Zealand – nơi từng được biết đến vì thực phẩm sạch và xanh – giờ lại bị hủy hoại bởi nước thải,” ông Aitken chia sẻ.
Trang trại của ông phải đóng cửa 28 ngày, với 80.000 tá hàu chuẩn bị xuất bán nay buộc phải tiêu hủy.
Nguy cơ hủy hoại hệ sinh thái biển
Chủ trại Matakana Oysters, ông Tom Walters, lo ngại rằng các đợt tràn nước thải lặp đi lặp lại sẽ tàn phá hệ sinh thái cảng Mahurangi.
“Mức oxy trong nước sẽ giảm, các sinh vật biển như cá tráp đang vào mùa sinh sản sẽ bị ảnh hưởng. Người dân vẫn bơi, chèo thuyền, câu cá trong khu vực này – nhưng họ không biết mình đang ở giữa một vùng nước thải,” ông nói.
Walters cũng nhấn mạnh đây là sự cố trong thời tiết khô, không có yếu tố pha loãng từ nước mưa, khiến nồng độ nước thải đặc biệt cao.
Nông dân cần hỗ trợ tài chính
Bà Lynette Dunn, Chủ tịch Hiệp hội Hàu Mahurangi, cho biết toàn bộ ngành nuôi hàu đang kiệt sức sau nhiều năm đấu tranh với Watercare.
“Chúng tôi đã phải đối mặt với các sự cố nước thải suốt 7 năm. Giờ tất cả các doanh nghiệp ở cảng đều đang vật lộn. Chúng tôi cần Watercare hỗ trợ tài chính, vì tình trạng này sẽ còn kéo dài ít nhất hai năm nữa cho đến khi nhà máy xử lý mới hoàn thành,” bà nói.
Watercare thừa nhận và xin lỗi
Giám đốc điều hành Watercare, ông Jamie Sinclair, xác nhận đây là “sự cố nghiêm trọng” và cho biết công ty đã báo cáo lên Hội đồng Auckland và Bộ Công nghiệp Cơ bản (MPI).
“Chúng tôi vô cùng thất vọng và xin lỗi vì những gì đã xảy ra, đặc biệt là với các nông dân nuôi hàu đang phải đóng cửa 28 ngày,” ông Sinclair nói.
Watercare cam kết điều tra nguyên nhân sự cố điện áp và lý do hệ thống cảnh báo nội bộ không hoạt động, đồng thời hứa gặp trực tiếp nông dân để xin lỗi và hỗ trợ.
Yêu cầu bồi thường và trách nhiệm
Nghị sĩ Jenny Marcroft (NZ First), Thứ trưởng phụ trách đại dương và ngư nghiệp, cho rằng Watercare phải bồi thường cho các nông dân:
“Doanh nghiệp của họ đã bị tê liệt vì các vụ tràn nước thải liên tiếp. Đây không chỉ là một lời xin lỗi suông – họ cần được hỗ trợ tài chính ngay.”
Bà cho biết, chính phủ trung ương không có công cụ pháp lý để hỗ trợ trực tiếp, vì Watercare thuộc sở hữu của Hội đồng Auckland và chịu hoàn toàn trách nhiệm cho sự cố.
Tương lai ngành hàu Mahurangi mờ mịt
Vụ tràn nước thải này xảy ra đúng vào giai đoạn cao điểm mùa hàu, khi sản phẩm đạt chất lượng béo và thơm ngon nhất, có thể bán với giá cao nhất trong năm.
Việc phải đóng cửa gần một tháng khiến các trang trại mất doanh thu lớn và nguy cơ phá sản tăng cao.
“Tất cả những gì chúng tôi có – tương lai, kế hoạch hưu trí và di sản gia đình – đang bị cuốn trôi,” ông Aitken nói trong nước mắt.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen