Một bác sĩ tại bệnh viện công đang được ghi nhận bị nợ tới 1,27 triệu NZD tiền nghỉ phép — trong khi nhiều người khác cũng đang bị nợ hàng trăm nghìn đô la do không thể sử dụng ngày nghỉ của mình.
Một bác sĩ kê đơn thuốc cho bệnh nhân. (Nguồn: Getty)RNZ đã yêu cầu Health NZ cung cấp danh sách 20 bác sĩ có số dư nghỉ phép cao nhất tính đến cuối tháng 9, nhưng cơ quan này cho biết họ chỉ có khả năng cung cấp top 10. Theo đó, 10 bác sĩ này đang bị nợ tổng cộng 6,5 triệu NZD tiền nghỉ phép, trong đó người đứng thứ hai bị nợ 715.000 NZD và hai người khác vượt mức 600.000 NZD.
Health NZ khẳng định họ đã khuyến khích nhân viên sử dụng kỳ nghỉ, bao gồm việc lập kế hoạch quản lý nghỉ phép cho những người có số dư quá cao.
(Nguồn: rnz.co.nz)Nguy cơ lớn đối với hệ thống y tế
Giới chuyên gia cảnh báo tình trạng tích lũy nghỉ phép quá lớn này là một rủi ro tài chính nghiêm trọng đối với Health NZ và có thể trở thành lý do khiến các bác sĩ rời bỏ hệ thống — đồng nghĩa họ sẽ nhận khoản chi trả nghỉ phép khổng lồ một lần.
Giám đốc điều hành Hiệp hội Bác sĩ Tuyến đầu (ASMS), bà Sarah Dalton, cho biết bà không biết danh tính những bác sĩ có số dư cao nhất, nhưng nhiều khả năng số ngày nghỉ này đã tích tụ qua nhiều năm. Theo bà, tình trạng thiếu hụt nhân lực khiến nhiều bác sĩ, đặc biệt ở các khoa nhỏ, không thể nghỉ dù đã tích lũy được nhiều ngày phép.
Chuyên gia hệ thống y tế New Zealand, Giáo sư Robin Gauld, cũng nhận định tương tự:
“Khi một bác sĩ quá tận tâm và lo ngại dịch vụ sẽ không vận hành được nếu họ nghỉ hai tuần, họ rất khó rời công việc để đi nghỉ.”
Bác sĩ nghỉ việc vì không được nghỉ lễ Giáng sinh
ASMS cho biết họ đang khuyến khích bác sĩ nghỉ phép trong mùa hè – thời điểm nhiều dịch vụ y tế ít bận rộn hơn. Tuy nhiên, tình hình vẫn căng thẳng: ba bác sĩ gây mê tại một bệnh viện lớn đã nghỉ việc vì không được duyệt nghỉ Giáng sinh năm nay.
Dalton cho biết bác sĩ hiểu rằng họ không phải lúc nào cũng nghỉ đúng dịp mình muốn. Tuy vậy, khi không thể sử dụng kỳ nghỉ và cũng không được trả tiền cho ngày phép dư, nhiều người trở nên mất động lực.
Một số bác sĩ thậm chí còn bị yêu cầu tự tìm bác sĩ locum (người thay thế tạm thời) nếu muốn nghỉ. Khi số dư nghỉ phép đã quá lớn, việc “giải quyết dần” trở nên khó khăn hơn nhiều.
Rủi ro tài chính “khổng lồ”
Giáo sư Gauld, hiện làm việc tại Đại học Bond (Úc) và vẫn giữ vai trò danh dự tại Đại học Otago, cho rằng lượng nghỉ phép tích lũy này là một “nghĩa vụ tài chính khổng lồ” mà Health NZ sẽ phải chi trả nếu các bác sĩ quyết định nghỉ việc.
Ông cũng bày tỏ ngạc nhiên khi Health NZ không thể cung cấp dữ liệu tổng thể về số phép nợ:
“Đây là rủi ro lớn khi một tổ chức không nắm rõ hoàn toàn các nghĩa vụ tài chính và an toàn sức khỏe mà họ đang đối mặt.”
Việc dữ liệu vẫn nằm rải rác trong nhiều hệ thống cũ từ thời các DHB trước đây cho thấy việc hợp nhất hệ thống của Health NZ còn chậm trễ.
Taranaki đứng đầu về số dư nghỉ phép trung bình
Theo dữ liệu mà ASMS yêu cầu trước đó, Taranaki là khu vực có mức tích lũy nghỉ phép cao nhất — trung bình 21 tuần/bác sĩ.
Một số khu vực khác như South Canterbury, Waitematā và Wairarapa cũng ở mức 11–12 tuần mỗi bác sĩ.
Phản hồi từ Health NZ
Bà Robyn Shearer, Giám đốc quốc gia phụ trách con người, văn hóa và an toàn sức khỏe của Health NZ, cho biết cơ quan này vẫn đang khuyến khích nhân viên nghỉ phép đều đặn. Bà lưu ý rằng bác sĩ có lượng nghỉ phép lớn hơn nhiều ngành nghề khác:
• 6 tuần nghỉ hằng năm,
• 2 tuần nghỉ học thuật,
• 3 tháng nghỉ sabbatical mỗi 6 năm.
Tuy nhiên, phía công đoàn cho rằng các kỳ nghỉ này là cần thiết để bác sĩ duy trì năng lực chuyên môn, và việc không thể nghỉ đúng nhu cầu là vấn đề nghiêm trọng.
Health NZ cho biết việc chuẩn hóa hệ thống dữ liệu sau khi sáp nhập 20 hội đồng y tế cũ cần thời gian, đặc biệt với bộ máy lên tới 90.000 nhân sự.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran