Tình hình tài chính của chính phủ New Zealand được dự báo xấu hơn và kéo dài lâu hơn so với kỳ vọng, khi thời điểm quay lại thặng dư ngân sách bị lùi thêm một năm, trong khi mức thâm hụt ngày càng mở rộng, theo các dự báo mới nhất của Bộ Tài chính (Treasury).
Bộ trưởng Tài chính Nicola Willis cho rằng cần phải có kỷ luật chi tiêu hơn nữa. Ảnh: RNZ / Samuel RillstoneBáo cáo Cập nhật Kinh tế và Tài khóa giữa năm (HYEFU) cho thấy, thâm hụt ngân sách cho năm tài chính kết thúc vào tháng 6 năm tới được dự báo ở mức 13,9 tỷ đô la, cao hơn 1,8 tỷ đô la so với dự báo hồi tháng 5. Theo đó, không còn thặng dư ngân sách trước năm tài khóa 2029/2030.
Kinh tế phục hồi chậm, thu thuế giảm, chi phí nợ tăng
Kho bạc cho biết việc điều chỉnh giảm triển vọng tài khóa phản ánh tăng trưởng kinh tế yếu, nguồn thu thuế thấp hơn, chi phí vay nợ cao hơn, trong khi chi tiêu công nhìn chung vẫn ổn định.
Bộ trưởng Tài chính Nicola Willis khẳng định chính phủ vẫn đang nỗ lực “sửa chữa sổ sách” và cho rằng không nên quá nhấn mạnh vào các điều chỉnh ngắn hạn.
“Điều quan trọng là lộ trình quay lại thặng dư,” bà Willis nói.
Bà cho biết chính phủ kỳ vọng nền kinh tế sẽ phục hồi mạnh từ năm 2027 trở đi, qua đó cải thiện đáng kể nguồn thu thuế.
Chi tiêu tiếp tục bị siết chặt, quyết tâm sớm có thặng dư
Theo bà Willis, chính phủ sẽ tiếp tục áp dụng kỷ luật tài khóa nghiêm ngặt, trong đó ngân sách dành cho các khoản chi mới trong năm tới vẫn bị giới hạn ở mức 2,4 tỷ đô la. Tuy nhiên, chính phủ đặt mục tiêu đạt thặng dư sớm hơn một năm so với dự báo của Kho bạc.
Dự báo tăng trưởng và lạm phát
Các dự báo của Treasury cho thấy tăng trưởng kinh tế năm nay dưới 1%, sau đó tăng dần và đạt đỉnh 3,4% vào năm 2027, trước khi giảm về khoảng 2,5% trong ba năm tiếp theo.
Trong khi đó, lạm phát được kỳ vọng giảm dần về quanh mức 2% trong suốt giai đoạn dự báo, và tỷ lệ thất nghiệp cũng được dự báo giảm xuống dưới 5%.
Nợ công đạt đỉnh muộn hơn và cao hơn
Kho bạc cho biết các dự báo dựa trên kỳ vọng thị trường nhà ở phục hồi, dòng người nhập cư tăng trở lại và xuất khẩu duy trì ổn định. Tuy nhiên, vẫn tồn tại rủi ro theo cả hai chiều.
• Rủi ro tích cực: Kinh tế phục hồi nhanh và mạnh hơn dự kiến
• Rủi ro tiêu cực: Người tiêu dùng và doanh nghiệp tiếp tục thận trọng, khiến phục hồi yếu hơn
Theo dự báo, nợ ròng sẽ đạt đỉnh ở mức 46,9% GDP vào năm 2028/2029, trước khi bắt đầu giảm từ năm 2030.
Điều chỉnh kế hoạch vay nợ
Văn phòng Quản lý Nợ Công (Debt Management Office) đã giảm kế hoạch vay 5 tỷ đô la trong hai năm tới, nhưng lại tăng tổng mức vay thêm 8 tỷ đô la trong các năm 2027 và 2028, phản ánh nhu cầu tài chính kéo dài của chính phủ trong bối cảnh phục hồi kinh tế chậm.
Bức tranh tài khóa mới cho thấy chính phủ sẽ phải đối mặt với áp lực lớn hơn trong việc kiểm soát chi tiêu, đồng thời phụ thuộc nhiều vào đà phục hồi kinh tế trong trung hạn để đưa ngân sách quay trở lại trạng thái bền vững.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen