Một đoạn lịch sử thời chiến ít được biết đến của New Zealand đã diễn ra tại thị trấn Pahiatua, nơi đã chào đón và bảo bọc 733 đứa trẻ Ba Lan tị nạn cách đây 80 năm.
Đám đông chào đón những người tị nạn Ba Lan trên chuyến tàu từ Wellington đến Pahiatua . Nếu bạn từng dạo bước dọc bờ biển ở Wellington, có lẽ bạn đã nhìn thấy một tấm bảng nhỏ ghi lại câu chuyện về những đứa trẻ này.
Vào ngày 31/10/1944, có 733 trẻ em cùng 105 người lớn Ba Lan đã vượt biển đến Cảng Wellington trên tàu USS General Randall. Ngày 01/11, họ đã dừng chân tại Trại trẻ em Ba Lan ở Pahiatua.
Câu chuyện của họ thật sự không thể tưởng tượng được.
Sau bốn năm trải qua gian khổ, đói khát và bị giam cầm, hầu hết trong số họ đều mất đi hi vọng, mất đi toàn bộ hoặc một phần gia đình, họ từng tự hỏi liệu mình có cơ hội trở về quê hương hay không.
Khi đặt chân Pahiatua, họ được đưa đến một trại tù binh chiến tranh cũ gần Palmerston North, nơi mà mọi chuyện có thể sẽ diễn ra tồi tệ.
Nhưng không, những đứa trẻ được chào đón với vòng tay rộng mở, được chăm sóc và nuôi dưỡng; và được đảm bảo rằng cổng trại sẽ luôn mở rộng chào đón chúng.
80 năm sau, vào cuối tuần trước, nhiều người trong số những “đứa trẻ “còn sống đã trở về Pahiatua. Thị trấn vẫn trải thảm chào đón như cách họ đã làm nhiều năm trước.
Nhà báo Peter Bale đã đến thăm nơi này và viết một bài báo trên trang bìa của tạp chí Listener về câu chuyện này.
Ông chia sẻ: "Mỗi cửa hàng đều treo cờ Ba Lan; mỗi cửa sổ đều ghi lại một câu chuyện về một trong những đứa trẻ, cộng đồng Pahiatua thực sự ủng hộ điều này. Có những gia đình người Ba Lan ở đây, họ mặc áo thun có ghi tên người thân của mình."
Bale đã đến đây vì anh muốn phỏng vấn một trong những "đứa trẻ", Mike Markowski 92 tuổi, và mong muốn gặp trực tiếp ông. Markowski sở hữu những "bức ảnh về cuộc sống hoàn toàn phi thường " của mình, những bức ảnh ghi lại những ký ức không thể phai mờ.
Hiện ông đang ở Queensland, và bảy trong số mười người con của Markowski đã cùng Bale đến NZ để thăm ông, một số người còn lần đầu tiên được nghe toàn bộ câu chuyện của cha mình.