Một người đàn ông ở Mỹ đã tự tiêm nọc rắn vào cơ thể hàng trăm lần trong suốt 18 năm để giúp phát triển loại thuốc giải độc phổ rộng hiệu quả nhất từ trước đến nay.
Bức ảnh không ghi ngày tháng này do Centivax cung cấp năm 2025 cho thấy Tim Friede, người có khả năng miễn dịch cao với nọc độc của nhiều loài rắn, với một con rắn hổ mang nước quấn quanh cánh tay. (Nguồn: Associated Press)Tim Friede, người tự nguyện thực hiện điều này, đã tiêm nọc rắn từ nhiều loài khác nhau vào cơ thể, tạo ra kháng thể có khả năng vô hiệu hóa độc tố từ nhiều loại rắn nguy hiểm. Tổng cộng, ông đã thực hiện 856 lần tiêm – bao gồm cả bị rắn cắn và tiêm chủ động – với liều lượng tăng dần từ 16 loài rắn khác nhau, phần lớn thuộc họ rắn hổ Elapidae. Kết quả là cơ thể ông trở nên siêu miễn dịch với độc tố thần kinh từ rắn.
Theo nhóm nghiên cứu tại Đại học Columbia và công ty công nghệ sinh học Centivax, nọc rắn được lấy từ những loài cực kỳ nguy hiểm – “có thể giết chết một con ngựa” nếu không được điều trị. Dựa trên kháng thể từ Friede, các nhà khoa học đã tạo ra loại thuốc giải độc được mô tả là "hiệu quả phổ rộng nhất từ trước tới nay".
Tim Friede với một trong những con rắn của mình. (Nguồn: Ảnh chụp màn hình/YouTube)Thuốc giải độc phổ rộng hiệu quả trên chuột và nhiều loài rắn nguy hiểm
Theo công bố trên tạp chí Cell, loại thuốc giải độc này đã bảo vệ chuột khỏi tác động của nọc độc từ các loài rắn nguy hiểm như: rắn mamba đen, rắn hổ mang chúa, rắn hổ, rắn nâu phương Đông (Australia) và rắn taipan nội địa – tất cả đều thuộc danh sách 19 loài rắn độc hàng đầu do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại.
“Điều khiến chúng tôi phấn khích là hồ sơ miễn dịch cực kỳ hiếm có của người hiến tặng,” Jacob Glanville – tác giả chính và CEO của Centivax – chia sẻ. “Không chỉ tạo ra các kháng thể trung hòa phổ rộng, ông ấy còn mở ra cơ hội phát triển thuốc giải độc phổ quát.”
"Cocktail" giải độc từ kháng thể và chất ức chế độc tố
Loại thuốc mới là sự kết hợp của ba thành phần: hai kháng thể lấy từ Tim Friede và một phân tử nhỏ gọi là varespladib – chất ức chế độc tố đã được biết đến.
• Kháng thể đầu tiên đã bảo vệ chuột khỏi liều gây tử vong của nọc độc từ sáu loài rắn.
• Varespladib được bổ sung nhằm tăng cường hiệu quả, mang lại khả năng bảo vệ với ba loài rắn khác.
• Cuối cùng, kháng thể thứ hai từ Friede được thêm vào, giúp mở rộng khả năng bảo vệ lên tới 13/19 loài và bảo vệ một phần với số còn lại.
“Chỉ với ba thành phần, chúng tôi đã đạt được mức độ bảo vệ chưa từng có trước đây,” Glanville nói thêm.
Một con rắn nâu. (Nguồn: Getty)Hướng tới thử nghiệm thực tế và mở rộng nghiên cứu với rắn lục
Nhóm nghiên cứu hiện đang lên kế hoạch thử nghiệm thuốc giải độc trên thực địa, bắt đầu bằng việc điều trị cho chó bị rắn cắn tại các phòng khám thú y ở Úc. Họ cũng đang phát triển thuốc giải độc cho rắn lục – thuộc họ viperids.
“Chúng tôi đang tiếp tục quy trình để xác định liều lượng tối thiểu cần thiết nhằm đạt hiệu quả bảo vệ phổ rộng với rắn viperids,” theo giáo sư y khoa Peter Kwing, đồng tác giả nghiên cứu tại Đại học Columbia.
Tim Friede để một con rắn cắn vào cánh tay mình. (Nguồn: YouTube)Tương lai của thuốc giải độc: Phổ quát và toàn cầu
Mục tiêu cuối cùng là phát triển một “cocktail” giải độc duy nhất có khả năng chống lại hầu hết các loại nọc độc, hoặc tạo ra hai phiên bản chuyên biệt: một cho rắn hổ (elapids) và một cho rắn lục (viperids), tùy theo khu vực địa lý.
Nhóm nghiên cứu đang tìm kiếm sự hỗ trợ từ các quỹ từ thiện, chính phủ và các công ty dược phẩm để đưa loại thuốc giải độc phổ rộng này vào thử nghiệm lâm sàng và triển khai thực tế.
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen