Một luật sư cấp cao đang đại diện cho nguyên đơn trong vụ kiện tập thể lớn liên quan đến các ngân hàng tại New Zealand đã kêu gọi mở cuộc điều tra chính thức về “những sai phạm nghiêm trọng trong quy trình công vụ” của các quan chức Bộ Doanh nghiệp, Đổi mới và Việc làm (MBIE).
ASB và ANZ đã từ chối lời đề nghị giải quyết vụ kiện tập thể vì vi phạm luật tiết lộ tín dụng trước đây. Ảnh:Rachael Reed, KC, đã gửi thư đến Ủy viên Dịch vụ Công Sir Brian Roche và Tổng Chưởng lý Judith Collins, bày tỏ lo ngại về cách mà đánh giá rủi ro của Ngân hàng Dự trữ (RBNZ) đang được trình bày trước Ủy ban Tài chính và Chi tiêu của Quốc hội.
Tranh cãi xoay quanh sửa đổi hồi tố của CCCFA
Dự luật Sửa đổi Đạo luật Hợp đồng Tín dụng và Tài chính Người tiêu dùng (CCCFA) hiện đang được xem xét tại ủy ban. Dự luật đề xuất một biện pháp hồi tố, theo đó thay vì các tổ chức cho vay phải hoàn lại toàn bộ lãi suất và phí đã thu trong trường hợp vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin từ 2015 đến 2019, thì tòa án sẽ được phép quyết định khoản bồi thường nào là "công bằng và hợp lý".
Reed cho biết bản mô hình rủi ro của RBNZ, vốn đưa ra con số 12,9 tỷ đô rủi ro cho hệ thống ngân hàng, không chỉ thiếu thực tế mà còn là bất khả thi về mặt toán học.
“RBNZ giả định rằng có thể có 12,9 tỷ đô rủi ro, nhưng ANZ và ASB đã từ chối đề nghị dàn xếp trị giá 300 triệu đô, cho rằng con số đó là quá mức. Hai ngân hàng này chiếm một nửa thị phần, vậy phần còn lại của thị trường phải gánh 12,3 tỷ đô? Điều đó thật vô lý.”
Bà cũng chỉ trích việc một số thành viên trong ủy ban đã chấp nhận con số này mà không kiểm chứng.
Yêu cầu điều tra quy trình và khuyến nghị của MBIE
Theo Reed, cần điều tra xem liệu MBIE có tuân thủ các tiêu chuẩn tư vấn chính sách, tham vấn công khai và minh bạch khi sử dụng kịch bản rủi ro của RBNZ hay không. Cần đánh giá xem các khuyến nghị mà MBIE gửi tới Bộ trưởng và Nội các có dựa trên cơ sở phân tích đầy đủ và hợp lý hay không.
“Vấn đề này đi vào tận cốt lõi của hệ thống hiến pháp — sự độc lập của tư pháp, nguyên tắc phân quyền và pháp quyền. Khi mà các quyền lợi pháp lý của hàng chục nghìn người dân bị ảnh hưởng bởi luật hồi tố, thì mọi nền tảng pháp lý cần phải được kiểm chứng kỹ lưỡng.”
Bà nói thêm trong thư gửi Tổng Chưởng lý Collins:
“Luật hồi tố là một công cụ phi thường và nguy hiểm, nếu không được sử dụng đúng cách, sẽ làm suy yếu nghiêm trọng nhà nước pháp quyền. MBIE đã không đưa ra cơ sở đầy đủ và hợp lệ cho đề xuất này.”
MBIE phản hồi: Phân tích là phù hợp, tham vấn bị giới hạn vì kiện tụng
Ông Andrew Hume, Tổng giám đốc phụ trách chính sách thương mại và người tiêu dùng tại MBIE, cho biết bộ hài lòng với chất lượng tư vấn được cung cấp liên quan đến các sửa đổi hồi tố.
“Dù ban đầu MBIE không chủ động xem xét biện pháp hồi tố, nhưng nhiều ý kiến tham vấn trong năm 2024 đã bày tỏ lo ngại về hậu quả của các vi phạm công bố thông tin trong quá khứ.”
Ông cũng thừa nhận việc tham vấn công khai bị hạn chế do yếu tố bí mật thương mại và các vụ kiện đang diễn ra. Tuy nhiên, các quyết định cuối cùng là do Bộ trưởng và Nội các đưa ra, và hiện dự luật đang được Ủy ban Quốc hội xem xét.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran