Wegovy, loại thuốc giảm cân gây “sốt” toàn cầu, chính thức có mặt tại New Zealand từ ngày 1/7, mang theo hy vọng mới cho những người gặp khó khăn với cân nặng – nhưng cũng đặt ra câu hỏi lớn: liệu chính phủ có nên tài trợ loại thuốc này với chi phí lên đến 500 NZD/tháng?
Câu chuyện của Rosie – người mẹ 5 con và hành trình giảm cân gian nan
Rosie, 43 tuổi, sống tại Nelson, cho biết cô đã vật lộn với cân nặng từ khi mới ngoài 20 tuổi. Dù ăn uống lành mạnh, thường xuyên tập gym và nâng tạ, cô vẫn không thể giảm cân như mong muốn.
Sau chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) – một tình trạng làm tăng đề kháng insulin và rối loạn hormone – Rosie được kê hai loại thuốc giảm cân. Cô đã giảm 15kg, nhưng sau đó bị chững lại với thuốc Saxenda và vẫn còn cách mục tiêu 15kg.
Hiện cô hy vọng Wegovy sẽ giúp tiếp tục hành trình này, nhưng với giá khoảng 500 đô mỗi tháng và không được tài trợ bởi Pharmac, Rosie lo lắng: “Tôi không chắc có đủ tiền để tiếp tục.”
Wegovy là gì và tại sao lại gây tranh cãi?
Wegovy là một thuốc tiêm giảm cân dùng mỗi tuần, nổi tiếng vì hiệu quả cao và ít tác dụng phụ hơn Saxenda. Nó cũng chính là phiên bản dành cho giảm cân của thuốc trị tiểu đường Ozempic, hoạt động bằng cách giảm cảm giác thèm ăn và ức chế tín hiệu "đói" từ não.
Dù được Medsafe phê duyệt sử dụng, Wegovy vẫn chưa được chính phủ tài trợ, khiến nó ngoài tầm với của đa số người dân.
Người lãnh đạo cộng đồng Dave Letele của BBM. (Nguồn: 1News)Wegovy và câu hỏi công bằng trong chăm sóc y tế
Giá thành cao và sự phân cực trong nhận thức xã hội khiến câu chuyện tài trợ Wegovy trở nên nhạy cảm. Một bên xem béo phì là bệnh mãn tính cần điều trị, trong khi bên kia lại cho rằng trách nhiệm thuộc về cá nhân.
Giáo sư Boyd Swinburn (ĐH Auckland) nhấn mạnh rằng:
“Chúng ta tài trợ thuốc huyết áp và mỡ máu, tại sao không tài trợ thuốc giảm cân?”
Ông cũng cho biết sự kỳ thị béo phì là rào cản lớn đối với các chính sách y tế công bằng, và Wegovy là bước ngoặt trong điều trị béo phì, dù chưa thể phổ cập ngay do chi phí cao.
Một số quốc gia đã tài trợ Wegovy – New Zealand có nên theo?
Tại Anh, chính phủ đã bắt đầu tài trợ Wegovy và thuốc tương tự Mounjaro trong chu kỳ 2 năm/người, với chi phí lên đến 7.000 USD/năm.
Tuy nhiên, cũng có lo ngại rằng việc tài trợ diện rộng sẽ khiến hệ thống y tế công (NHS) bị quá tải, dù ngược lại, nếu không hành động sớm, chi phí điều trị các bệnh do béo phì gây ra như tiểu đường type 2 và ung thư có thể còn cao hơn nhiều.
Liệu Wegovy có thay thế cho các chương trình cộng đồng?
Dave Letele, cựu võ sĩ và người sáng lập chương trình From the Couch – hỗ trợ người Māori và Pasifika thay đổi lối sống – cho rằng:
“Tôi không phản đối Wegovy, nhưng sẽ rất khó chịu nếu nó được tài trợ mà những chương trình như của chúng tôi thì không.”
Chương trình của Letele đã giúp người tham gia giảm trung bình 7kg, cải thiện sức khỏe tinh thần và tạo thay đổi lâu dài cho cả gia đình và cộng đồng.
Tác động lâu dài của Wegovy – Có phải thuốc phải dùng mãi mãi?
Nhiều nghiên cứu cho thấy người dùng sẽ tăng cân trở lại khi ngừng thuốc. Bác sĩ Lara Courtenay tại Trung tâm MacMurray (Auckland) ví cơ thể như một "người nguyên thủy" luôn cố gắng quay lại mức cân nặng cao nhất đã từng đạt được.
Dù vậy, với hỗ trợ từ chuyên gia dinh dưỡng và tâm lý, một số bệnh nhân có thể giảm liều hoặc ngừng thuốc trong tương lai.
Kết luận: Wegovy nên được tài trợ hay không?
Câu hỏi liệu Wegovy có nên được tài trợ bởi chính phủ New Zealand đang là chủ đề tranh cãi lớn giữa hiệu quả y tế, khả năng chi trả, và công bằng xã hội. Với tỷ lệ béo phì cao thứ 3 trong khối OECD, việc đầu tư vào giải pháp bền vững để kiểm soát cân nặng là điều New Zealand không thể né tránh lâu dài.
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen