Ngāpuhi hợp tác T&G Fresh phát triển vùng trồng dâu, việt quất lớn tại Northland, hướng tới xuất khẩu.
Hiện tại, dự án có 3 ha dâu tây. Ảnh: Được cung cấp / T&G Kaikohe BerryfruitLiên doanh T&G Kaikohe Berryfruit chính thức ra mắt
Theo thỏa thuận công bố ngày 22/9, T&G Fresh sẽ hợp tác với Ngāpuhi tại Ngāwhā, gần Kaikohe.
• Ngāpuhi cung cấp đất, nguồn nước và lao động.
• T&G Fresh cung cấp chuyên môn, giống berry mới và kênh tiếp cận thị trường.
Hiện liên doanh T&G Kaikohe Berryfruit đã trồng 3ha dâu tây và đang triển khai thêm 7ha việt quất jumbo, với kế hoạch mở rộng thêm 6ha trong tương lai.
Ông Nick Wells, Chủ tịch Ngāpuhi Asset Holding Company, cho biết dự án khởi động từ năm 2022 cùng công ty Far North Holdings, nhưng sau bão Gabrielle và những khó khăn về thị trường, iwi nhận ra cần mở rộng quy mô và hợp tác với đơn vị có kinh nghiệm.
Chủ tịch Công ty Cổ phần Tài sản Ngāpuhi Nick Wells (trái) và giám đốc điều hành T&G Fresh Rod Gibson tại một trong những đường hầm trồng dâu tây. Ảnh: RNZ / Peter de GraafT&G Fresh mang đến giống mới và kênh tiêu thụ ổn định
Ông Rod Gibson, Giám đốc điều hành T&G Fresh, cho rằng nông nghiệp luôn đối mặt nhiều rủi ro từ thời tiết đến sâu bệnh. Tuy nhiên, T&G có lợi thế về kinh nghiệm 128 năm, hệ thống thị trường rộng lớn và giống berry chất lượng.
“Một hecta dâu hiện trồng tại đây là giống mới: quả đồng đều, hương vị ổn định, ngọt và bảo quản được lâu. Đó là cách tăng cơ hội thành công: giống tốt, kỹ thuật chuẩn và kênh tiêu thụ mạnh,” Gibson nói.
Người được ủy thác nước Te Tai Tokerau Dover Samuels chào kaimahi Janie Paraone, 62 tuổi, người hái dâu nhiều nhất mùa trước. Ảnh: RNZ / Peter de GraafNguồn nước, lao động và lợi thế vùng Northland
Ngāpuhi có nguồn nước dồi dào từ hồ chứa Matawii Dam (do Te Tai Tokerau Water Trust xây dựng với vốn từ Quỹ Phát triển Vùng). Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và hạn hán kéo dài.
Ngoài ra, lực lượng lao động địa phương (kaimahi) được đánh giá nhiệt huyết, sẵn sàng học hỏi và muốn gắn bó lâu dài tại Kaikohe.
Northland cũng hưởng lợi nhờ vị trí gần Auckland – thị trường tiêu thụ lớn – trong khi nhiều diện tích đất nông nghiệp tại Pukekohe bị chuyển đổi sang nhà ở.
Gia đình Maunsell thực hiện nghi lễ waiata trong buổi ra mắt liên doanh. Ảnh: RNZ / Peter de GraafViễn cảnh dài hạn và cơ hội cho cộng đồng
Gibson cho biết liên doanh chia sẻ tầm nhìn lâu dài:
“Chúng tôi không chỉ nhìn trong vài quý hay vài năm, mà hướng đến 10-20 năm. Hợp tác với iwi mang lại một đối tác có cùng tư duy dài hạn.”
Thương hiệu Kaikohe Berries sẽ tiếp tục được giữ cho thị trường trong nước, còn chiến lược xuất khẩu đang được xây dựng.
Ông Wells nhấn mạnh, nếu thành công, mô hình này có thể mở rộng ra nhiều vùng đất iwi khác tại Northland:
“Ngāpuhi có đất, có lao động, có nước và có quyết tâm để xây dựng tương lai tươi sáng hơn cho toàn bộ cộng đồng.”
Tạo việc làm và cơ hội cho thanh niên Kaikohe
Hiện dự án tạo việc làm cho 20 lao động địa phương, phần lớn sống tại Kaikohe. Một số kaimahi gắn bó từ mùa vụ đầu tiên (2022) nay đã thăng tiến, như chị Te Aroha Tamihere, từ công nhân thời vụ trở thành giám sát viên đóng gói.
Chị Tamihere chia sẻ:
“Đây là bước ngoặt cho Kaikohe – không chỉ tạo việc làm lâu dài mà còn mang lại cơ hội cho thanh niên trước khi chọn nghề nghiệp. Việc làm quay trở lại cộng đồng là điều tích cực sau nhiều khó khăn.”
Việt quất sớm, giá cao
Loại việt quất đang được trồng tại Ngāwhā là giống chín sớm. Kết hợp với khí hậu ấm áp của Northland, chúng có thể ra thị trường sớm hơn đối thủ và đạt giá bán cao hơn.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran