Một phái đoàn của Ủy ban Liên Hợp Quốc về Ngăn ngừa Tra tấn (UN Subcommittee on Prevention of Torture) đã bất ngờ thị sát 12 nhà tù trên khắp New Zealand trong hai tuần qua nhằm đánh giá cơ chế bảo vệ nhân quyền.
Cơ quan Cải huấn khẳng định họ coi trọng "sự giám sát độc lập" đối với các cơ sở và hoạt động. Ảnh: 123RFChuyến thăm không báo trước
Cục Quản lý Nhà tù New Zealand xác nhận đoàn UN đã ghé các cơ sở giam giữ lớn như Auckland Prison, Mt Eden, Waikeria, Arohata, Rimutaka, Christchurch Men’s & Women’s, Rolleston, Otago và Invercargill, cùng nhiều cơ sở khác.
Đây là hoạt động định kỳ của các quốc gia ký Nghị định thư Tùy chọn chống Tra tấn, không nhằm điều tra các vụ việc cá nhân mà tập trung vào hệ thống phòng ngừa, cơ chế khiếu nại và việc sử dụng biện pháp giam giữ đặc biệt.
Bà Aisha Shujune Muhammad, trưởng đoàn, nhấn mạnh:
“Dù ở quốc gia nào, nơi giam giữ luôn tiềm ẩn nguy cơ tra tấn hoặc đối xử tàn bạo. Công tác của chúng tôi là đảm bảo các cơ chế và biện pháp bảo vệ độc lập được thực thi.”
Cựu Chánh Thanh tra Peter Boshier đã nêu lên những lo ngại về cách đối xử với một số tù nhân. Ảnh: RNZ / Ảnh chụp màn hìnhBối cảnh nhân quyền đáng lo ngại
Trong các báo cáo gần đây, Thanh tra Quốc hội (Ombudsman) và Văn phòng Giám sát Nội bộ đã cảnh báo về việc biệt giam kéo dài, đặc biệt tại Auckland Prison, vi phạm chuẩn mực quốc tế như Quy tắc Mandela.
• Báo cáo 2023 của Ủy ban Chống Tra tấn Liên Hợp Quốc bày tỏ lo ngại về tình trạng quá đông tù nhân, thiếu nhân sự và tỷ lệ người Māori bị giam giữ cao.
• Tháng trước, Văn phòng Giám sát tiếp tục công bố kết quả về Mt Eden, cho thấy nhiều phạm nhân bị giam tới 22 giờ/ngày.
Giảng viên tội phạm học TS Liam Martin (ĐH Victoria) cho rằng các cuộc thanh tra độc lập là “thiết yếu” để hiểu rõ tình hình thực tế, vì “nhà tù New Zealand là chiếc hộp đen khó tiếp cận”.
Phản hồi từ cơ quan quản lý
Ông Leigh Marsh, Ủy viên Dịch vụ Giam giữ, khẳng định Cục Quản lý Nhà tù (Corrections) hoan nghênh sự giám sát độc lập và đã tăng cường 923 nhân viên tuyến đầu, đồng thời mở thêm 500 giường giam tại Waikeria và 96 giường cho đơn vị sức khỏe tâm thần. Chính phủ cũng đầu tư 78 triệu NZD để mở rộng chương trình phục hồi cho phạm nhân đang tạm giam.
“Chúng tôi cam kết đảm bảo tù nhân được đối xử an toàn, nhân đạo và tiếp tục cải thiện quy trình quản lý,” Marsh nhấn mạnh.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen