Liệu bằng lái xe của bạn sắp tới sẽ nằm ngay trên điện thoại, bên cạnh TikTok hay Candy Crush?
Hình ảnh tổng hợp của Vania Chandra Widjaja (Nguồn: 1 News)Đó chính là kế hoạch của Chính phủ New Zealand, với dự án giấy phép lái xe kỹ thuật số (Digital Driver Licence – DDL) dự kiến ra mắt vào cuối năm 2025, như một phần trong chương trình chuyển đổi số toàn diện và ứng dụng chính phủ “tất cả trong một”.
Giấy phép lái xe kỹ thuật số là gì?
• Đây là phiên bản điện tử, được mã hóa và lưu trữ an toàn trên điện thoại của người dùng.
• Khi cần, tài xế chỉ cần mở ứng dụng của chính phủ để xuất trình bằng lái kỹ thuật số cho cảnh sát hoặc đơn vị có thẩm quyền.
• Công nghệ này tương tự như ví điện tử Apple Pay hoặc Google Pay.
Hiệp hội Ô tô New Zealand (AA) cho biết đây là bước tiếp theo sau khi bằng lái từ giấy chuyển sang thẻ nhựa có ảnh vào thập niên 1990.
Nhiều quốc gia đã triển khai, trong đó Úc bắt đầu từ năm 2019 tại New South Wales, sau đó mở rộng sang Queensland và Victoria.
Khi nào New Zealand áp dụng?
• Thời hạn dự kiến: cuối năm 2025.
• Bộ trưởng Kỹ thuật số Judith Collins bày tỏ mong muốn ra mắt trước thời điểm đó nhưng khẳng định cần “làm đúng ngay từ đầu”.
• Dự luật Regulatory Systems (Transport) Amendment Bill đang được Quốc hội thảo luận nhằm mở rộng khái niệm bằng lái để bao gồm cả phiên bản điện tử.
Cách hoạt động của bằng lái kỹ thuật số
• Thông tin sẽ được lưu trong chip bảo mật trên thiết bị, không lưu trữ trên đám mây, không tạo thêm cơ sở dữ liệu tập trung.
• Người dùng kiểm soát toàn bộ dữ liệu, chỉ họ mới có quyền chia sẻ.
• Khi cần xác minh (ví dụ thuê xe hoặc cảnh sát kiểm tra), thiết bị của cơ quan chức năng sẽ quét và xác nhận thông tin.
• Có thể sử dụng ngoại tuyến (offline), ngay cả khi không có internet.
• Nếu mất điện thoại, giấy phép kỹ thuật số sẽ cần được cấp lại giống như khi mất thẻ nhựa.
(Nguồn: istock.com)Tiêu chuẩn bảo mật quốc tế
• Giấy phép lái xe kỹ thuật số NZ sẽ tuân theo chuẩn ISO/IEC 18013-5 và ISO 23220, vốn đã được Apple và Google chấp nhận.
• Đây là tiêu chuẩn toàn cầu, đảm bảo khả năng xác minh xuyên biên giới giữa New Zealand, Úc và các quốc gia khác.
Có bắt buộc dùng bằng lái kỹ thuật số không?
• Không bắt buộc. Chính phủ khẳng định bằng lái vật lý vẫn tiếp tục tồn tại.
• Nhiều người không có điều kiện sử dụng công nghệ số hoặc ở vùng khó kết nối internet vẫn có thể dùng bản thẻ nhựa.
Bước khởi đầu cho chính phủ số
Giấy phép lái xe kỹ thuật số được coi là một trong những dự án đầu tiên cho ứng dụng chính phủ “all-in-one”, nơi người dân có thể:
• Đăng ký xe,
• Giao dịch thuế,
• Lưu trữ giấy tờ cá nhân như khai sinh, kết hôn, tử vong,
• Thanh toán dịch vụ chính phủ ngay trên điện thoại.
Theo tính toán, cách tiếp cận tập trung này có thể tiết kiệm tới 3,9 tỷ đô chi phí công nghệ công cho ngân sách trong 5 năm tới.
Lo ngại và phản ứng dư luận
• Một số người lo ngại về quyền riêng tư, bảo mật và “sự kiểm soát quá mức của chính phủ”.
• Đảng New Zealand First đề xuất dự luật buộc các tổ chức vẫn phải chấp nhận giấy tờ vật lý như hộ chiếu, bằng lái, thẻ học sinh, 18+ card…
• Bộ trưởng Collins trấn an: “Ứng dụng chính phủ sẽ luôn là tùy chọn, không ai bị buộc phải bỏ bằng lái vật lý.”
Kết luận
Bằng lái xe kỹ thuật số hứa hẹn mang lại sự tiện lợi, giảm chi phí hành chính và tăng bảo mật, nhưng thách thức lớn nhất vẫn là cân bằng giữa tiện ích và niềm tin của người dân.
Nếu triển khai thành công, New Zealand có thể trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực về dịch vụ công số, giống như mô hình của Estonia.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran