Luật nghỉ phép mới tại New Zealand cho phép tích lũy theo giờ, nghỉ ốm linh hoạt và nhiều quyền lợi hơn cho người lao động.
Bộ trưởng Bộ Quan hệ và An toàn Lao động Brooke van Velden. (Nguồn: Getty)Bộ trưởng Quan hệ Lao động và An toàn Brooke van Velden cho biết mục tiêu của thay đổi này là đơn giản hóa cách tính nghỉ phép, đảm bảo người lao động nhận đúng quyền lợi.
“Người lao động toàn thời gian và bán thời gian sẽ bắt đầu tích lũy ngày nghỉ năm và nghỉ ốm theo tỷ lệ trực tiếp với số giờ làm việc,” bà van Velden nhấn mạnh.
Điểm mới trong dự luật Employment Leave Act ( nghỉ phép lao động)
• Tính theo giờ làm việc: Nghỉ năm và nghỉ ốm sẽ được tích lũy từ ngày đầu tiên đi làm, dựa trên số giờ thực tế. Ví dụ: làm 40 giờ/tuần sẽ được 160 giờ nghỉ năm (4 tuần) và 80 giờ nghỉ ốm (10 ngày) mỗi năm.
• Nghỉ ốm linh hoạt hơn: Người lao động có thể nghỉ theo giờ, thay vì phải trừ cả ngày.
• Nghỉ việc đặc biệt từ ngày đầu: Nghỉ tang lễ, nghỉ vì bạo lực gia đình có hiệu lực ngay từ ngày đầu đi làm.
• Cha mẹ sau nghỉ thai sản: Không còn bị giảm lương khi sử dụng ngày phép.
• Lao động thời vụ và bán thời gian: Được trả thêm 12,5% phụ cấp nghỉ phép cho mỗi giờ làm việc, thay cho 8% như hiện nay.
• Minh bạch trong tính lương: Doanh nghiệp phải cung cấp bảng lương chi tiết, thể hiện rõ lương và số ngày phép.
• Linh hoạt trong sử dụng phép năm: Người lao động có thể yêu cầu quy đổi tối đa 25% số ngày phép thành tiền mặt mỗi năm.
Bộ trưởng nhấn mạnh: “Không còn những phép tính rườm rà. Tất cả loại nghỉ phép sẽ được tính theo một phương pháp đơn giản và thống nhất.”
Vì sao cần thay đổi?
Hệ thống hiện tại bị chỉ trích là phức tạp và dễ sai sót, đặc biệt trong các ngành có giờ làm việc linh hoạt như du lịch, nhà hàng – khách sạn, và y tế.
• Health NZ Te Whatu Ora đã chi hơn 544,2 triệu đô cho 72.296 nhân viên để khắc phục sai sót.
• Tổng chi phí khắc phục trong ngành y tế ước tính hơn 2 tỷ đô.
“Chủ lao động khó áp dụng luật đúng, còn nhân viên khó hiểu rõ quyền lợi,” bà van Velden nói.
Người phát ngôn về quan hệ lao động và an toàn nơi làm việc Jan Tinetti. (Nguồn: 1News)Tranh luận trái chiều
• Chính phủ: Khẳng định cải cách giúp 2,2 triệu lao động hợp đồng cùng hàng chục nghìn lao động thời vụ, bán thời gian hưởng lợi từ hệ thống minh bạch và dễ áp dụng hơn.
• Đảng Lao động: Chỉ trích Thủ tướng Luxon “phản bội lời hứa bầu cử” và làm thiệt thòi người lao động bán thời gian.
• Đảng Xanh: Lo ngại phụ nữ – vốn chiếm tỷ lệ lớn trong lao động bán thời gian – sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
• Công đoàn NZCTU: Đánh giá có “người thắng, kẻ thua”, đồng ý với một số cải tiến nhưng phản đối việc giảm quyền lợi nghỉ ốm cho bán thời gian và loại bỏ hoa hồng/tiền thưởng khỏi lương nghỉ phép.
• Hiệp hội Doanh nghiệp & Nhà sản xuất (EMA): Gọi đây là “bước đi cần thiết từ lâu”, giúp cân bằng hơn giữa lao động toàn thời gian và bán thời gian.
• BusinessNZ: Ủng hộ mạnh mẽ cách tiếp cận dựa trên giờ làm việc, cho rằng luật mới phản ánh đúng khuyến nghị của doanh nghiệp.
Lộ trình áp dụng
• Sau khi Employment Leave Bill được thông qua, sẽ có 24 tháng chuyển tiếp để doanh nghiệp và hệ thống tính lương thích nghi.
• Trong thời gian đó, Holidays Act 2003 vẫn có hiệu lực.
• Người dân có thể góp ý tại giai đoạn Ủy ban Quốc hội xem xét dự luật.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran