Các cơ quan tín dụng sẽ được thông báo về những doanh nghiệp đang có nợ thuế khó thu hồi – điều mà một chuyên gia cho rằng có thể giúp các chủ nợ khác nhận diện “các công ty xác sống” trước khi họ sụp đổ.
Sở Thuế Vụ sẽ gỡ bỏ các hạn chế nội bộ vốn ngăn cản việc chia sẻ thông tin với các tổ chức báo cáo tín dụng về những khoản nợ thuế của doanh nghiệp.
Cơ quan này cũng công bố một dự án quy mô lớn hơn nhằm truy thu các khoản thuế GST và PAYE quá hạn dưới một năm.
“Việc nợ thuế tiếp tục gia tăng là một vấn đề đáng lo ngại, và bằng chứng về nhiều công ty xác sống – với các khoản nợ thuế lớn khi bị thanh lý – ngày càng rõ ràng qua hàng loạt trường hợp được nhắc đến,” đối tác của Deloitte, ông Alan Bullot cho biết.
Ông nói, dường như một số doanh nghiệp đang sử dụng Sở Thuế Vụ như một “ngân hàng cuối cùng” để vay vốn tạm thời khi không thể thanh toán GST hoặc PAYE.
“Tôi nghĩ nhiều người không nhận thức được các rủi ro tiềm ẩn mà điều đó có thể gây ra cho họ về lâu dài.”
“Chúng tôi cho rằng rất có thể không một công ty nào trong số những doanh nghiệp gần đây phá sản với khoản nợ thuế lớn từng bị báo cáo lên cơ quan tín dụng, dù luật pháp đã cho phép.”
“Những thông báo mới nhất của Sở Thuế Vụ cho thấy họ bắt đầu xem xét vấn đề này một cách nghiêm túc, và bất kỳ công ty nào đang có nợ thuế cần chủ động xử lý. Họ không thể chỉ cầu mong vấn đề tự biến mất.”
Ông Bullot cho biết, đạo luật năm 2017 được ban hành nhằm trao cho Sở Thuế Vụ quyền thông báo cho các tổ chức tín dụng nếu doanh nghiệp có khoản nợ thuế đáng kể.
“Tuy nhiên, các chính sách nội bộ bổ sung mà Sở Thuế Vụ đặt ra lại khiến việc thực thi quyền này gần như không thể trong thực tế – và kể từ năm 2017 đến nay, quyền đó chỉ được sử dụng chưa đến 20 lần.”
“Trong thời gian đó, tổng số nợ thuế tồn đọng đã tăng từ 3 tỷ lên 9,3 tỷ NZD tính đến ngày 31/3/2025 – và hiện nay có thể đã gần 10 tỷ.”
“Gần như Sở Thuế Vụ đã tự trói tay mình, và giờ mới quyết định cởi trói. Mặc dù cần cân bằng giữa quyền bí mật của người nộp thuế và quyền của các doanh nghiệp khác được biết họ đang giao dịch với công ty mắc nợ thuế lớn, nhưng rõ ràng cán cân này đã nghiêng quá nhiều về phía người nộp thuế nợ đọng.”
“Những thay đổi lần này là bước đi đúng hướng để tái lập cân bằng, nhưng có thể cần nhiều hành động hơn nữa.”
Ông nói thêm rằng Sở Thuế Vụ lo ngại khả năng gây hậu quả nếu báo cáo sai nợ cho cơ quan tín dụng – nhưng họ có thể được tin tưởng là sẽ làm đúng.
Bullot cho rằng Sở Thuế Vụ có trách nhiệm với các doanh nghiệp tuân thủ nghĩa vụ thuế bằng cách cung cấp thông tin về rủi ro tín dụng từ những công ty không làm như vậy.
“Nếu một doanh nghiệp chủ động làm việc với Sở Thuế Vụ và đạt được thỏa thuận thanh toán nợ thuế, thì thông tin đó sẽ không được gửi đến cơ quan tín dụng.”
“Điều này có nghĩa là các công ty đang nợ thuế không thể phớt lờ Sở Thuế Vụ – họ cần chủ động quản lý tình hình của mình. Đáng tiếc là với một số doanh nghiệp, điều đó đồng nghĩa phải đối mặt với sự thật khắc nghiệt về khả năng tiếp tục hoạt động.”
“Dù đáng buồn, nhưng hy vọng điều này sẽ giúp bảo vệ các doanh nghiệp lành mạnh khác khỏi trở thành ‘thiệt hại phụ’, vì họ đã cấp tín dụng giao dịch cho những công ty xác sống đang mang nợ thuế lớn.”
Ông nói thêm rằng không ai mong doanh nghiệp phải phá sản, nhưng hậu quả dây chuyền là điều thường thấy.
Sở Thuế Vụ được xếp vào nhóm chủ nợ ưu tiên khi doanh nghiệp phá sản, tức hóa đơn của họ sẽ được thanh toán trước những chủ nợ khác như khách hàng.
Bullot cho biết, điều đó cũng đồng nghĩa Sở Thuế Vụ có trách nhiệm đảm bảo nợ thuế được kiểm soát, không để tiền phạt và lãi suất khiến số tiền thu được vượt quá phần công bằng với các chủ nợ khác.
“Nếu Sở Thuế Vụ để cho nợ thuế phình to bằng cách cho phép người nộp thuế liên tục nộp tờ khai GST, PAYE mà không thanh toán trong thời gian dài, thì gần như cần có một nguyên tắc ‘có đi có lại’ — rằng nếu họ không chia sẻ thông tin nợ thuế với cộng đồng, thì họ cũng nên mất quyền ưu tiên chủ nợ đó.”
Theo rnz.co.nz - Hani Dang