Việc Bộ Giáo dục New Zealand công bố chương trình Toán và Thống kê mới dành cho học sinh lớp 0–10 khiến nhiều giáo viên cảm thấy quen thuộc – và mệt mỏi.
Chỉ trong chưa đầy ba năm, các trường tiểu học và trung học cơ sở đã phải thay đổi chương trình Toán đến ba lần.
• Cuối năm ngoái, Bộ đã ban hành chương trình Toán và Tiếng Anh mới cho lớp 0–8, yêu cầu áp dụng từ học kỳ 1 năm nay.
• Nay, chương trình mới nhất lại được thông báo sẽ bắt buộc áp dụng từ đầu năm học tới (2026).
Dù Bộ gọi đây là “bản cập nhật”, nhưng thực tế, mức độ thay đổi sâu rộng hơn nhiều so với kỳ vọng của giáo viên.
Chương trình mới: khó hơn, nặng hơn, và khác biệt
Theo chương trình Toán mới, học sinh phải ghi nhớ nhiều quy trình, khái niệm và thuật ngữ hơn ở từng cấp lớp.
Ví dụ:
• Học sinh lớp 3 phải biết năm nhuận có 366 ngày và lặp lại bốn năm một lần.
• Học sinh lớp 5 cần nắm các loại góc nhọn, góc tù và góc phản xạ.
• Các phép tính với số hữu tỉ (tỉ lệ phần trăm) được chuyển xuống dạy từ lớp 6 thay vì lớp 8 như trước đây.
Trong khi đó, một số nội dung Thống kê – vốn là thế mạnh quốc tế của học sinh New Zealand – đã bị cắt giảm đáng kể.
Các phần hướng dẫn về “phương pháp dạy Toán hiệu quả” và gợi ý sư phạm cho giáo viên cũng bị loại bỏ.
Cấu trúc chương trình cũ theo mô hình “hiểu – biết – làm” (Understand–Know–Do) được thay thế bằng “kiến thức – thực hành” (Knowledge–Practices).
Tóm lại, đây là một chương trình hoàn toàn mới, với nội dung khó hơn, trình tự khác và yêu cầu cao hơn.
“Cơn ác mộng” với giáo viên: chỉ có 8 tuần để chuẩn bị
Các trường hiện chỉ có khoảng 8 tuần học để lập kế hoạch cho toàn bộ thay đổi – trong khi vẫn phải dạy, chấm điểm, báo cáo, hỗ trợ học sinh và tổ chức hoạt động ngoại khóa.
Nhiều giáo viên gọi đây là “lịch trình phi thực tế, thậm chí là cơn ác mộng”.
Đối với giáo viên trung học (lớp 9–10), đây là lần cải cách chương trình lớn đầu tiên từ năm 2007.
Trong khi đó, giáo viên tiểu học và trung học cơ sở vừa phải làm quen với chương trình mới ban hành năm nay – chương trình sắp bị thay thế chỉ sau vài tháng.
“Một chương trình học không chỉ là tài liệu, mà là nền tảng cho việc giảng dạy, đánh giá và lập kế hoạch hằng ngày.
Việc thay đổi như vậy cần có thời gian chuẩn bị nghiêm túc,” – bài phân tích nhấn mạnh.
So sánh quốc tế cho thấy sự khác biệt:
• Anh cho giáo viên 12 tháng chuẩn bị trước khi áp dụng chương trình Toán mới năm 2013.
• Singapore – quốc gia được Bộ trưởng Giáo dục New Zealand ca ngợi là hình mẫu – cho giáo viên 2 năm chuẩn bị trước khi đổi chương trình trung học năm 2020.
Do đó, chỉ 8 tuần chuẩn bị bị xem là vội vã, căng thẳng và tiềm ẩn rủi ro cho chất lượng học tập của học sinh.
Áp lực kép: chương trình mới và công cụ đánh giá mới
Từ học kỳ 1 năm 2026, Bộ cũng sẽ triển khai hệ thống đánh giá và giám sát học sinh mới (SMART) – mà giáo viên vẫn chưa được tiếp cận.
Theo đó, học sinh lớp 3–10 sẽ thi Toán hai lần mỗi năm, và được xếp hạng từ mới bắt đầu (emerging) đến vượt trội (exceeding).
Chỉ học sinh đạt ba mức cao nhất trong năm hoặc hai mức cao nhất cuối năm mới được coi là “đạt chuẩn tiến độ”.
Những học sinh còn lại sẽ yêu cầu điều chỉnh phương pháp dạy, hỗ trợ cá nhân hoặc học tăng cường – gây thêm áp lực cho giáo viên.
Việc thay đổi tiêu chuẩn đánh giá khiến tỷ lệ học sinh đạt chuẩn giảm mạnh: chỉ 22% học sinh lớp 8 được đánh giá đạt “mức mong đợi”, so với 42% trước đây.
Các chuyên gia cảnh báo điều này có thể làm giảm tự tin của học sinh, khiến phụ huynh thất vọng và đổ lỗi cho giáo viên, thay vì nhìn nhận vấn đề từ chính sự thay đổi vội vã.
Kêu gọi hoãn lại ít nhất 12 tháng
Các nhà phân tích cho rằng việc tạm dừng triển khai chương trình ít nhất một năm sẽ giúp tham vấn, thử nghiệm và chuẩn bị kỹ hơn, giống như quy trình mà nhiều hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới đang áp dụng.
Theo Báo cáo của Cơ quan Giám sát Giáo dục (Education Review Office), giáo viên New Zealand đã thể hiện tinh thần chuyên nghiệp và trách nhiệm cao trong việc áp dụng chương trình mới trước đó.
“Nhưng những thay đổi lần này,” bài viết kết luận, “sẽ thử thách nghiêm trọng lòng tin và thiện chí đó.”
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran