Cục Thuế New Zealand (Inland Revenue Department – IRD) đang triển khai biện pháp mới để xử lý tình trạng “doanh nghiệp zombie” – những công ty vẫn hoạt động dù đang gánh khoản nợ thuế lớn và có nguy cơ phá sản.
Một số công ty đã sử dụng Cơ quan Thuế vụ như một giải pháp cuối cùng khi họ gặp khó khăn trong việc nộp thuế GST hoặc PAYE. Ảnh: Được cung cấpTheo đó, IRD sẽ bắt đầu chia sẻ thông tin về các công ty có nợ thuế nghiêm trọng với các tổ chức xếp hạng tín dụng, một bước đi được các chuyên gia đánh giá là cần thiết để giúp phát hiện sớm các doanh nghiệp rủi ro trước khi sụp đổ.
Bãi bỏ hạn chế nội bộ, tăng cường minh bạch tài chính
IRD xác nhận sẽ gỡ bỏ các quy định nội bộ trước đây từng ngăn cản việc cung cấp thông tin nợ thuế cho các cơ quan tín dụng.
Đồng thời, cơ quan này cũng triển khai dự án truy thu thuế GST (thuế hàng hóa và dịch vụ) và PAYE (thuế thu nhập nhân viên) đã quá hạn dưới một năm.
Chuyên gia tư vấn thuế của Deloitte, ông Alan Bullot, cho biết:
“Nợ thuế đang tăng nhanh, và số lượng ‘doanh nghiệp zombie’ – với khoản nợ thuế khổng lồ khi phá sản – ngày càng nhiều. Điều này cho thấy một số công ty đang coi Cục Thuế như ‘ngân hàng cuối cùng’ để vay vốn khi gặp khó khăn tài chính.”
Ông cảnh báo, nhiều doanh nghiệp không nhận ra rủi ro nghiêm trọng mà điều đó có thể gây ra trong tương lai.
Nợ thuế doanh nghiệp tăng gấp ba lần trong 8 năm
Dữ liệu cho thấy, nợ thuế tồn đọng của New Zealand đã tăng từ 3 tỷ đô năm 2017 lên 9,3 tỷ đô vào tháng 3/2025, và hiện có thể đã chạm ngưỡng 10 tỷ đô.
Luật năm 2017 cho phép IRD thông báo nợ thuế cho các cơ quan tín dụng, nhưng do chính sách nội bộ quá khắt khe, quy định này chỉ được sử dụng chưa đến 20 lần kể từ đó.
“Gần như IRD đã tự ‘trói tay mình’, và giờ mới tháo gỡ. Đây là bước đi cần thiết để cân bằng giữa quyền bảo mật của người nộp thuế và quyền được biết của các doanh nghiệp khác khi giao dịch,” ông Bullot nói.
Tuy nhiên, ông lưu ý IRD cũng cần đảm bảo độ chính xác tuyệt đối khi báo cáo thông tin, để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến doanh nghiệp tuân thủ đúng luật.
Khuyến khích doanh nghiệp chủ động làm việc với Cục Thuế
IRD cho biết các doanh nghiệp chủ động liên hệ và lập kế hoạch thanh toán nợ sẽ không bị báo cáo lên cơ quan tín dụng.
“Doanh nghiệp có nợ thuế không thể tiếp tục phớt lờ IRD. Họ cần chủ động quản lý tình hình tài chính, dù điều này có thể buộc họ đối mặt với sự thật rằng hoạt động kinh doanh không còn bền vững,” ông Bullot nói thêm.
Ông cho rằng dù việc này có thể khiến một số doanh nghiệp phải đóng cửa, nhưng nó sẽ bảo vệ các công ty lành mạnh khỏi bị thiệt hại dây chuyền, đặc biệt là khi họ cung cấp tín dụng cho các doanh nghiệp nợ thuế nặng.
Cục Thuế cần cân bằng giữa thu nợ và công bằng cạnh tranh
Vì IRD được xếp hạng “chủ nợ ưu tiên” khi doanh nghiệp phá sản – nghĩa là được thanh toán trước các chủ nợ khác – nên cơ quan này cũng có trách nhiệm không để nợ thuế phình to quá mức.
“Nếu IRD cho phép nợ thuế tích tụ quá lâu, họ không nên tiếp tục giữ quyền chủ nợ ưu tiên. Cần có sự công bằng giữa việc thu nợ và bảo vệ cộng đồng doanh nghiệp,” ông Bullot nhận định.
Tổng kết
Việc IRD công bố thông tin nợ thuế cho các cơ quan tín dụng được xem là bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực làm sạch môi trường kinh doanh New Zealand. Chính sách mới được kỳ vọng sẽ ngăn chặn các doanh nghiệp zombie, khuyến khích tuân thủ thuế và bảo vệ các doanh nghiệp lành mạnh khỏi rủi ro tài chính do đối tác nợ thuế gây ra.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran