Bộ Ngoại giao Mỹ đã chỉ thị Đại sứ quán Mỹ tại Wellington bắt đầu thu thập dữ liệu về di cư và “các tội phạm cùng vi phạm nhân quyền liên quan đến người di cư”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump từ lâu đã đặt vấn đề di cư vào trọng tâm chính sách.
“Họ đang khiến châu Âu ngập tràn người từ khắp nơi trên thế giới, và châu Âu đang trở thành một nơi hoàn toàn khác,” Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng đầu tháng này. “Và tôi nói với các nhà lãnh đạo suốt rằng, tốt hơn hết là các ông nên ngừng lại, nếu không các ông sẽ mất châu Âu. Những gì họ đang làm là vô cùng nguy hiểm.”
Có vẻ như chính quyền Trump đang mở rộng mối quan tâm của mình. Họ nói với 1News rằng chỉ thị đã được gửi trong các công điện ngoại giao tới toàn bộ đại sứ quán Mỹ ở châu Âu, Canada, Australia và New Zealand, yêu cầu liên hệ với chính phủ sở tại và “cho họ biết rằng Hoa Kỳ sẵn sàng hỗ trợ họ đối phó với điều mà chúng tôi coi là một cuộc khủng hoảng mang tính sống còn”.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng yêu cầu các đại sứ quán này “bắt đầu thu thập và báo cáo dữ liệu về các tội phạm và vi phạm nhân quyền liên quan đến người có nguồn gốc di cư”.
Trong một cuộc trao đổi hậu trường với quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ, 1News đặt câu hỏi cụ thể về lý do Mỹ lo ngại về tình trạng di cư ồ ạt ở New Zealand, xét đến vị trí biệt lập và hệ thống kiểm soát nhập cư nghiêm ngặt của nước này.
“Ở New Zealand, lo ngại của chúng tôi không hẳn là tình trạng di cư trực tiếp, mà là xu hướng ngày càng tăng ở các nền dân chủ tự do trên thế giới tin hoàn toàn vào ‘tường thuật di cư toàn cầu hóa’,” quan chức này nói.
“Ý tưởng rằng bạn có thể đưa một lượng lớn người từ một nền văn hóa khác — thậm chí là khác biệt hoàn toàn — vào và tin rằng mọi chuyện sẽ ổn, trong khi thực tế nhiều trường hợp đã chứng minh điều ngược lại.
“Với New Zealand, vấn đề không cấp bách ở thời điểm hiện tại, nhưng đó là rủi ro mà chúng tôi cho rằng có thể tác động tới New Zealand trong tương lai.”
“Chúng ta không nên tham gia vào việc này” – ý kiến chuyên gia
Paul Spoonley, nhà nghiên cứu thuộc Đại học Massey, mô tả động thái của Bộ Ngoại giao Mỹ là “phi thường”.
“Chúng ta đang được mời tham gia vào một xu hướng MAGA coi người nhập cư là vấn đề – thậm chí là bôi nhọ họ – và chúng ta không nên dính líu gì tới chuyện này. Đó không phải là trải nghiệm của chúng ta,” ông nói với 1News.
“Điều khiến tôi sững sờ là những xã hội này vốn được xây dựng nhờ di cư, vậy mà giờ họ quay lưng lại với chính lịch sử của mình.”
“Chúng ta không nên là một phần của điều đó.”
Những bình luận của phía Mỹ được đưa ra trong bối cảnh tình hình nhập cư của New Zealand đang có xu hướng giảm.
Số liệu của StatsNZ cho thấy lượng người nhập cư trong năm tính đến tháng 8/2025 giảm 16% (138.600 người) so với năm trước, trong khi lượng người rời đi (127.900 người) tăng 13%.
“Hai năm trước, chúng ta từng chứng kiến một đợt tăng đột biến – 253.000 người nhập cảnh và mức tăng ròng 130.000, nhưng năm nay chỉ bằng một phần nhỏ,” Spoonley nói.
“New Zealand thường có những đợt tăng như vậy, nhưng những người nhập cư của chúng ta không giống cách châu Âu hiểu – phần lớn đến theo diện lao động kỹ năng. Chúng ta lựa chọn những người có khả năng đóng góp, có lời mời làm việc và chứng minh được rằng họ hòa nhập được vào New Zealand, không chỉ trên thị trường lao động mà cả xã hội – chẳng hạn, họ phải không có tiền án thì mới được cấp phép,” ông nói.
Tuy vậy, Spoonley thừa nhận trên thế giới đang có xu hướng ngày càng nhiều phong trào chính trị – mà một số hiện đã trở thành chính phủ – tập trung mạnh vào vấn đề nhập cư.
“Chúng ta cần hiểu chính trị phía sau chuyện này. Có cái gọi là ‘thuyết thay thế’, được một số nhóm và chính trị gia chống nhập cư tin tưởng, cho rằng người da trắng theo đạo Cơ đốc đang bị thay thế bởi người nhập cư – đặc biệt là người Hồi giáo – và họ coi đó như một cuộc xung đột lớn về tôn giáo và văn hóa,” ông nói.
“Nhưng khi nhìn vào thực tế, điều đó không đúng. Nó phản ánh một thế giới quan đặc biệt, một quan điểm chính trị đặc biệt – một góc nhìn MAGA.”
“Chúng ta đang được mời tham gia một dự án của Mỹ nhằm bôi xấu người nhập cư, và chúng ta không nên là một phần của điều đó.”
Theo 1news.co.nz - Hani Dang