Người sáng lập một phòng khám cần sa y tế cảnh báo hàng trăm nghìn người dùng hợp pháp có thể bị ảnh hưởng bởi các quy định mới về lái xe dưới tác động của chất ma túy.
Cảnh sát sẽ bắt đầu kiểm tra tài xế về THC – thành phần chính trong cần sa – cùng với methamphetamine, MDMA (hay ecstasy) và cocaine tại Wellington từ tháng tới, trước khi luật lái xe với ma túy mới được triển khai trên toàn quốc vào năm sau.
Tiến sĩ Waseem Alzaher, nhà sáng lập và giám đốc điều hành Cannabis Clinic, cho biết ông không phản đối việc cần có kiểm tra ma túy, nhưng muốn New Zealand học theo các quốc gia như Canada, Đức và Hà Lan, nơi kết hợp các bài kiểm tra suy giảm khả năng lái xe cùng với xét nghiệm nước bọt và máu.
“Việc triển khai này là một bước đi tốt, nhưng điều chúng ta cần cân nhắc bổ sung là đánh giá khả năng suy giảm, vì bạn có thể xét nghiệm dương tính với cần sa nhưng hoàn toàn không bị ảnh hưởng chức năng, và đây là vấn đề mà chúng ta chưa giải quyết,” Alzaher nói.
Ông cho biết đang khuyên bệnh nhân nên đợi 12 giờ trước khi lái xe – tốt nhất là uống thuốc vào ban đêm để buổi sáng họ không bị ảnh hưởng – tuy nhiên, độ nhạy và chính xác của các xét nghiệm vẫn còn phải theo dõi.
“Câu hỏi đặt ra là, làm thế nào để quản lý những người đang được kê đơn cần sa một cách an toàn và dưới sự giám sát y tế, giống như các loại thuốc khác… họ không nên bị trừng phạt hay gặp hậu quả vì điều đó.”
Hiện tại, ước tính có khoảng 120.000–130.000 người ở New Zealand được kê đơn cần sa y tế và khoảng 400.000 người sử dụng cần sa bất hợp pháp, ông nói.
“Mọi người đều biết ai đó đang dùng cần sa hợp pháp hay bất hợp pháp, và chúng ta đã biết hàng nghìn năm rằng loại cây này mang lại nhiều lợi ích tiềm năng cho con người.
Chúng tôi có khoảng 60.000 bệnh nhân được kê đơn hợp pháp tại Cannabis Clinic, những người có thể gặp rủi ro bị đình chỉ lái xe hoặc phạt tiền – dù họ làm đúng và được kê đơn cần sa y tế – và đây sẽ là vấn đề với người dân trên khắp đất nước,” Alzaher nhấn mạnh.
Hình phạt và quy trình kiểm tra
Hai lần xét nghiệm nước bọt dương tính có thể dẫn tới cấm lái xe 12 giờ.
Mẫu nước bọt sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm, nếu nồng độ vượt mức cho phép, người vi phạm sẽ nhận thông báo vi phạm, bao gồm phạt 200 USD và 50 điểm trừ.
Nếu từ chối xét nghiệm nước bọt hoặc cảnh sát yêu cầu xét nghiệm máu, hậu quả có thể nghiêm trọng hơn.
Nếu mẫu máu vượt ngưỡng “nguy cơ cao” theo luật, hình phạt bao gồm phạt tới 4.500 USD, tới ba tháng tù và tước giấy phép lái xe sáu tháng bắt buộc.
Người vi phạm có thể kháng cáo bằng cách trình đơn thuốc hoặc thẻ ID do bác sĩ cấp, và Alzaher khuyên bệnh nhân cần đảm bảo có ít nhất một trong hai loại giấy tờ này.
Tiến sĩ Michael White, nhà nghiên cứu Úc, giảng viên cao cấp tại Trường Tâm lý học, Đại học Adelaide, chuyên nghiên cứu tai nạn giao thông liên quan cần sa, cho rằng các xét nghiệm gần như vô giá trị trong việc xác định người lái bị suy giảm khả năng.
“Nhiều nghiên cứu cho thấy người dùng cần sa thường xuyên không bị suy giảm ngay cả khi vừa sử dụng, điều này đặt ra các câu hỏi về công bằng. Đây là cách làm rất đại trà, nhiều người dùng thường xuyên sẽ không bị ảnh hưởng dù xét nghiệm dương tính,” ông White nói.
Tổ chức NZ Drug Foundation cảnh báo nhiều người dùng cần sa y tế có thể bị “sập bẫy”, vì THC có thể xuất hiện trong cơ thể tới ba ngày sau khi sử dụng.
Các chuyên gia khác, như tiến sĩ Catherine Crofts, giảng viên cao cấp sinh học, cũng bày tỏ lo ngại về người dùng hợp pháp các loại thuốc khác, ví dụ thuốc ADHD chứa amphetamine như dexamphetamine hoặc lisdexamfetamine, được khoảng một nửa người dùng ADHD ở New Zealand hiện nay sử dụng.
Theo rnz.co.nz - Hani Dang