Đảng Xanh cho biết số đơn xin tạm ứng phúc lợi (advance payments) bị từ chối đã “tăng vọt” trong năm qua, khiến nhiều người không nhận được hỗ trợ cho các nhu cầu thiết yếu.
Bộ trưởng Phát triển Xã hội Louise Upston Ảnh: RNZ / Angus DreaverTuy nhiên, Bộ trưởng Phát triển Xã hội Louise Upston khẳng định không có thay đổi chính sách và bà “không lo ngại”, vì các khoản tạm ứng có thể khiến người nhận “rơi vào cảnh khó khăn hơn về sau”.
Dữ liệu bà công bố cho thấy số đơn bị từ chối hỗ trợ tạm ứng để mua quần áo đã tăng gấp đôi, còn số đơn xin hỗ trợ tiền điện bị từ chối đã tăng hơn gấp đôi so với quý kết thúc vào tháng 6/2023.
Hỗ trợ tạm ứng là khoản thanh toán một lần dành cho các chi phí thiết yếu như điện, nha khoa, sửa nhà, kính mắt, máy giặt, sửa xe… nhưng trong năm qua, tỷ lệ bị từ chối tăng mạnh ở hầu hết các nhóm nhu cầu:
• Thiết bị gia dụng: tăng 72% (327 → 564)
• Chăn ga: tăng 91% (366 → 699)
• Giường: tăng 82% (375 → 684)
• Sửa xe: tăng 65% (1551 → 2556)
• Quần áo: tăng 102% (1515 → 3060)
• Nha khoa: tăng 36% (1317 → 1785)
• Điện: tăng 160% (300 → 780)
• Sửa nhà thiết yếu: tăng 83% (54 → 99)
• Tủ lạnh/đông lạnh: tăng 52% (219 → 333)
• Nội thất: tăng 86% (342 → 636)
Các lý do từ chối phổ biến gồm: chi phí được cho là “có thể lường trước”, người nộp đã được hỗ trợ tương tự trước đó, hoặc nhu cầu không đủ điều kiện. Tỷ lệ từ chối vì hai lý do đầu đều tăng gấp đôi so với 2023.
Nghị sỹ Đảng Xanh Ricardo Menendez tháng 3 Ảnh: VNP/Louis CollinsTranh luận căng thẳng tại Ủy ban Dịch vụ Xã hội
Tại phiên điều trần Scrutiny Week, dân biểu Xanh Ricardo Menendez March hỏi vì sao tỷ lệ từ chối cho các nhu cầu như quần áo và điện lại “tăng đột biến” trong năm tài chính vừa qua – và liệu Bộ trưởng có “thoải mái” trước thực tế thất nghiệp tăng và khó khăn lan rộng trong cộng đồng hay không.
Upston thừa nhận số đơn bị từ chối tăng nhưng khẳng định không có thay đổi chính sách.
“Điều tôi lo ngại là bản chất của việc tạm ứng – người nhận sẽ còn ít tiền hơn trong những tuần tiếp theo.”
Bà cho rằng việc tăng cấp tạm ứng có thể khiến người dân gặp khó khăn tài chính lớn hơn, và “sẽ bất ngờ nếu ông Menendez March muốn tăng số khoản tạm ứng”.
Menendez March phản bác rằng người dân xin tạm ứng vì họ “đơn giản là không đủ sống”, và tạm ứng là “phao cứu sinh” giúp họ không bị cắt điện hay thiếu đồ dùng thiết yếu.
Upston thừa nhận tình hình chi phí sinh hoạt đang rất khó khăn, nhưng khẳng định chính phủ tập trung vào việc giảm lạm phát và chi phí sinh hoạt.
Khi được hỏi lý do tăng số đơn bị từ chối, Upston nói đó là câu hỏi dành cho MSD. Bà cũng không lo ngại mức tăng, lặp lại rằng “tạm ứng gây thêm khó khăn về sau”.
MSD: Mục tiêu giảm số người nhận Jobseeker “có nguy cơ không đạt”
Giám đốc điều hành MSD Debbie Power cho biết mục tiêu của chính phủ – giảm số người nhận Jobseeker xuống 140.000 người vào năm 2030 – “có khả năng bị đe dọa” do điều kiện kinh tế hiện tại.
Bà cho biết 42% người bắt đầu nhận trợ cấp năm ngoái là “rất có kỹ năng”, nên điều quan trọng là đảm bảo họ tiếp cận được cơ hội việc làm khi thị trường cải thiện.
Tranh luận về thay đổi đối với người trẻ và hệ thống ‘đèn giao thông’
Từ tháng 11 năm sau, người 18–19 tuổi muốn nhận Jobseeker hoặc Emergency Benefit sẽ phải trải qua kiểm tra thu nhập gia đình, xem liệu cha mẹ có thể hỗ trợ họ hay không. MSD dự kiến 4000 thanh niên sẽ bị ảnh hưởng.
Power cho biết hệ thống cảnh báo ba mức xanh – cam – đỏ đang vận hành, với:
• 98,5% (345.000 người) ở mức xanh
• 0,6% (1.953 người) ở mức cam
• 1% (3.189 người) ở mức đỏ
Các biện pháp chế tài mới – như lao động cộng đồng bắt buộc hoặc thẻ quản lý chi tiêu – mới chỉ được áp dụng khoảng 12 trường hợp.
Menendez March chất vấn vì sao con số quá thấp, nhưng Power nói MSD “mới chỉ bắt đầu”.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran