Open banking là gì?
Nghiên cứu mới cho thấy 37 phần trăm người Nam Á được hỏi sử dụng ngân hàng truyền thống để chuyển tiền. Ảnh: RNZ / 123rfOpen banking (ngân hàng mở) là mô hình cho phép chia sẻ dữ liệu tài chính giữa các ngân hàng và đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính khác một cách an toàn thông qua API – giao diện lập trình ứng dụng.
Nhờ đó, giao dịch và trao đổi thông tin diễn ra nhanh hơn, người dùng dễ dàng sử dụng nhiều dịch vụ từ nhiều nền tảng khác nhau.
Payments NZ hiện đang phát triển bộ tiêu chuẩn API cho ngành. Ba tiêu chuẩn chính gồm:
• Payment Initiation API: Cho phép khách hàng thiết lập thanh toán từ tài khoản qua website, ứng dụng hoặc bên thứ ba đã đăng ký.
• Account Information API: Cung cấp thông tin tài khoản của khách hàng cho bên thứ ba (khi được cho phép).
• Event Notification API: Thông báo cho bên thứ ba khi có thay đổi về trạng thái chia sẻ dữ liệu của khách hàng.
Tại sao cần open banking?
Mục tiêu lớn nhất là tăng tính cạnh tranh trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận dịch vụ tốt hơn.
Bộ trưởng Thương mại & Người tiêu dùng Scott Simpson cho biết open banking sẽ mở ra:
• Công cụ quản lý chi tiêu hiệu quả hơn
• Ứng dụng so sánh lãi suất, khoản vay nhanh hơn
• Giải pháp thanh toán mới, tiện lợi
• Quy trình chuyển ngân hàng gần như tức thì
• Hồ sơ vay thế chấp (mortgage) đơn giản hơn nhờ tự động tổng hợp dữ liệu
Bộ trưởng Thương mại và Tiêu dùng Scott Simpson cho biết điều này có thể giúp phát triển các công cụ lập ngân sách hữu ích hơn, các lựa chọn để so sánh thế chấp nhanh chóng. Ảnh: VNP / Phil SmithSimpson nói thêm:
“Các công cụ ngân sách có thể giúp phân tích thói quen chi tiêu, quản lý hóa đơn và hỗ trợ người dùng đạt mục tiêu tiết kiệm. Doanh nghiệp nhỏ cũng có thêm lựa chọn trong quản lý tài chính và sử dụng các giải pháp thanh toán chi phí thấp.”
Claire Matthews. Ảnh: Được cung cấp/Đại học MasseyNhững ứng dụng thực tế
Nhiều công nghệ tương tự đã xuất hiện tại New Zealand:
• BNZ Payap: hệ thống thanh toán mới cho doanh nghiệp
• Volley: nền tảng thanh toán bảo mật, hợp tác với Givealittle
• Dosh, Revolut: ví điện tử và fintech quốc tế
• SortMe, BudgetBuddie: công cụ quản lý chi tiêu cá nhân
Jack Callister, đồng sáng lập Volley, chia sẻ:
“Người dùng chỉ cần quét mã QR, xác nhận trong ứng dụng ngân hàng và hoàn tất giao dịch. Đây chính là mục tiêu của open banking: dễ dàng và an toàn.”
Các ví dụ quốc tế:
• Úc: Sharesies tự động làm tròn giao dịch và đầu tư phần chênh lệch.
• Anh: Little Birdie phát hiện các gói đăng ký không dùng đến; Snoop cảnh báo hóa đơn sắp đến hạn.
Có gì mới tại New Zealand?
Từ 1/12, bốn ngân hàng lớn ANZ, ASB, BNZ và Westpac bắt buộc triển khai hệ thống open banking.
Các quy định mới yêu cầu:
• Chỉ chia sẻ dữ liệu khi có sự đồng ý rõ ràng của khách hàng
• Doanh nghiệp muốn truy cập dữ liệu phải được MBIE cấp chứng nhận
• Đơn vị đạt chuẩn sẽ mang “dấu tin cậy (trust mark)” của MBIE
Hiện MBIE đã bắt đầu nhận hồ sơ đăng ký của các tổ chức muốn trở thành “người yêu cầu dữ liệu được chứng nhận”.
Những lo ngại và rủi ro của open banking
Một trong những lo ngại lớn nhất là New Zealand triển khai open banking quá chậm so với các quốc gia khác.
Tuy nhiên, Consumer NZ cho rằng open banking an toàn và mang lại lợi ích lớn cho người tiêu dùng.
Nhà báo Ruairi O'Shea nhận định:
• Open banking giúp người dùng tự kiểm soát dữ liệu tài chính
• Tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ mới như quản lý ngân sách, theo dõi đăng ký, chứng minh khả năng chi trả khi vay
• Tạo áp lực để ngân hàng cải thiện dịch vụ
• Giúp người dùng đưa ra lựa chọn tài chính tốt hơn
Rủi ro chính:
Không phải từ hệ thống open banking, mà từ việc người dùng có thể bị lừa chia sẻ dữ liệu cho kẻ gian mạo danh các đơn vị cung cấp dịch vụ.
O’Shea cảnh báo:
“Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy liên hệ ngân hàng trước khi cung cấp quyền truy cập.”
Kết luận
Open banking được kỳ vọng sẽ:
• Tăng cạnh tranh giữa các ngân hàng
• Giảm chi phí cho người tiêu dùng
• Mang lại trải nghiệm tài chính thông minh hơn
• Thúc đẩy sự phát triển của các công nghệ thanh toán mới
Dù vậy, người dùng cần cảnh giác với các hình thức lừa đảo mạo danh để đảm bảo an toàn thông tin tài chính.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran