Những thay đổi đáng kể đối với chương trình KiwiSaver đã được công bố trong Ngân sách 2025 vào ngày thứ Năm, bao gồm tăng mức đóng góp mặc định và cắt giảm ưu đãi thuế cho thành viên, điều này có thể giúp người lao động tích lũy thêm hơn 100.000 đô khi nghỉ hưu – nhưng không phải ai cũng được hưởng lợi.
Chính phủ đang giảm một nửa khoản tín dụng thuế dành cho thành viên dành cho những người đóng góp ít nhất 1042 đô một năm xuống còn 260,72 đô. Ảnh: RNZNhững thay đổi chính trong KiwiSaver:
1. Cắt giảm ưu đãi thuế cho thành viên KiwiSaver:
o Mức trợ cấp thuế (member tax credit) của chính phủ sẽ bị giảm một nửa, từ 521.43 đô xuống còn 260.72 đô mỗi năm.
o Trước đây, những người đóng ít nhất 1,042 đô mỗi năm sẽ được chính phủ hỗ trợ tương ứng 521.43 đô. Mức hỗ trợ ban đầu từ khi KiwiSaver ra mắt là 1,042 đô.
o Việc cắt giảm này sẽ giúp chính phủ tiết kiệm khoảng 400 triệu đô mỗi năm.
2. Mở rộng đối tượng nhận đóng góp từ chính phủ và nhà tuyển dụng:
o Trước đây chỉ áp dụng cho người từ 18 đến 65 tuổi, nay sẽ bao gồm cả thanh thiếu niên 16 và 17 tuổi.
3. Tăng mức đóng góp mặc định:
o Từ ngày 1/4/2028, tỷ lệ đóng góp mặc định cho cả người lao động và người sử dụng lao động sẽ tăng theo 2 giai đoạn lên 4%.
o Người lao động vẫn có thể chọn giữ mức 3%, nhưng sau 12 tháng, mức này sẽ tự động đặt lại về 4%.
Tác động đến số dư hưu trí
Murray Harris, trưởng bộ phận KiwiSaver tại Milford, tính toán rằng:
• Một người 35 tuổi, thu nhập trung bình, có 25,000 đô trong quỹ cân bằng (balanced fund), sẽ có thêm khoảng 56,000 đô(sau khi điều chỉnh lạm phát) khi nghỉ hưu ở tuổi 65.
• Số tiền này tương đương với 50 đô mỗi tuần thêm vào chi tiêu khi về hưu.
Matt Macpherson từ Sharesies cho biết:
• Một người 30 tuổi, lương 75,000 đô, có 30,000 đô trong quỹ tăng trưởng (growth fund), chưa điều chỉnh lạm phát, sẽ có thêm 175,000 đô vào lúc 65 tuổi nếu đóng 4% thay vì 3%.
Ý kiến chuyên gia và lo ngại
Rupert Carlyon, nhà sáng lập Kōura, nói:
“4 cộng 4 thì tốt hơn 3 cộng 3, nhưng vẫn còn quá xa mức 6 cộng 6 của Úc, và còn kém xa mức trung bình 15% của OECD.”
Dean Anderson từ Kernel Wealth cho rằng New Zealand cần một lộ trình rõ ràng hơn như Úc về việc tăng dần tỷ lệ đóng góp.
Carlyon cũng cảnh báo:
“Khoảng 50% doanh nghiệp hiện sử dụng mô hình 'tổng thù lao' – tức là người lao động phải tự đóng KiwiSaver từ lương gộp thay vì được doanh nghiệp đóng thêm bên ngoài. Điều này có thể làm giảm lợi ích thực sự từ việc tăng tỷ lệ.”
Tác động tiêu cực từ việc cắt giảm ưu đãi thuế
Macpherson cho biết:
• Việc giảm member tax credit có thể khiến người 30 tuổi, thu nhập 75,000 đô mất đi khoảng 21,000 đô khi nghỉ hưu.
Những người bị ảnh hưởng nặng nhất:
• Người thu nhập thấp, phụ nữ, người Māori, người làm việc tự do.
Ủy viên Hưu trí Jane Wrightson nói:
“Đáng tiếc là có quá ít ưu đãi từ chính phủ cho một chương trình quan trọng như KiwiSaver. Những nhóm dễ bị tổn thương nhất lại không được hỗ trợ thêm.”
Tuy nhiên, một số chuyên gia tài chính khác lại cho rằng tác động của khoản trợ cấp bị cắt là không đáng kể với người lao động có thu nhập từ $50,000 trở lên, vì họ vẫn nhận đủ mức hỗ trợ trong hiện tại.
Tổng kết:
Việc tăng tỷ lệ đóng góp KiwiSaver sẽ giúp cải thiện tài chính hưu trí đáng kể, đặc biệt với những người có thu nhập ổn định và chủ lao động thực hiện đúng nghĩa vụ. Tuy nhiên, việc cắt giảm ưu đãi thuế và thiếu kế hoạch dài hạn đang đặt ra nhiều câu hỏi về công bằng và hiệu quả của hệ thống.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran