Bác sĩ dịch tễ học Fiona Imlach, người sống chung với chứng đau nửa đầu (migraine) suốt nhiều năm và là đồng sáng lập Migraine Foundation Aotearoa New Zealand, cho biết mẹo ăn uống lan truyền trên TikTok – gọi là “bữa ăn McMigraine” gồm một chai Coca-Cola và khoai tây chiên mặn – có thể không hoàn toàn vô lý như nhiều người nghĩ.
Migraine brain’ nhạy cảm với các kích thích cảm giác. Ảnh: Quin Tauetau / RNZCaffeine và đường có thể giúp cơn đau nửa đầu thuyên giảm
Trả lời phỏng vấn chương trình Sunday Morning, bác sĩ Imlach cho biết:
“TikTok không phải là nguồn kiến thức đáng tin cậy nhất, nhưng trong Coca-Cola có chứa caffeine – một thành phần đã được chứng minh có hiệu quả trong điều trị cơn đau nửa đầu.”
Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng việc lạm dụng thuốc chứa caffeine có thể gây ra vấn đề, và lời khuyên tốt hơn là chỉ nên sử dụng caffeine giới hạn (khoảng 1–2 ly cà phê mỗi ngày) và vào cùng một thời điểm mỗi ngày để duy trì thói quen – điều mà “bộ não migraine” rất cần.
Bác sĩ Imlach cũng cho biết một lượng đường nhất định có thể giúp ích, vì có giả thuyết cho rằng cơn migraine được kích hoạt do thần kinh bị thiếu glucose – năng lượng cho não.
Một video TikTok tuyên bố rằng coca và khoai tây chiên của McDonald có thể giúp giảm đau nửa đầu. Ảnh: AFPKhoai tây chiên và muối thì sao?
Theo bà Imlach, trong giai đoạn tiền triệu chứng (prodrome) – khoảng thời gian trước khi cơn đau thật sự bắt đầu – các cơn thèm ăn trở nên mạnh mẽ, khiến người bệnh dễ nhầm tưởng rằng chính thức ăn đã gây ra cơn migraine, trong khi thật ra cơn đau đã âm thầm khởi phát.
“Muối không được chứng minh có lợi trong điều trị cơn migraine,” bà nhấn mạnh.
Migraine: Căn bệnh thần kinh không đơn giản chỉ là đau đầu
Trước đây, migraine từng được xem là bệnh mạch máu hoặc phản ứng dị ứng với các tác nhân kích thích. Tuy nhiên, ngày nay, migraine được công nhận là một bệnh thần kinh có yếu tố di truyền.
Người bị migraine thường có một bộ não nhạy cảm, dễ bị kích thích bởi các yếu tố môi trường như ánh sáng, âm thanh, mùi hương... Điều này gây ra các triệu chứng như:
• Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh
• Buồn nôn, mệt mỏi
• Rối loạn tâm trạng
• Đau đầu dữ dội, thường tập trung một bên
Các triệu chứng này xuất hiện trong giai đoạn tấn công nhưng thực tế, bệnh migraine tồn tại liên tục trong não bộ và chỉ phát ra khi bị kích hoạt.
4 giai đoạn chính của cơn đau nửa đầu
1. Tiền triệu chứng (Premonitory/Prodrome): Cảm thấy mệt mỏi, mất tập trung, thay đổi tâm trạng, thèm ăn – thường xuất hiện trước khi đau đầu 1–2 ngày.
2. Aura (Thị giác bất thường): Thấy đốm sáng, chớp sáng, mất tầm nhìn cục bộ.
3. Cơn đau: Đau đầu dữ dội, kèm buồn nôn, nhạy cảm âm thanh, ánh sáng, mùi.
4. Hồi phục: Cảm giác kiệt sức, kém minh mẫn kéo dài sau cơn đau.
Phụ nữ dễ bị migraine hơn – do yếu tố hormone
Tỷ lệ migraine ở phụ nữ cao hơn 2–3 lần so với nam giới. Lý do phổ biến là biến động hormone, đặc biệt là quanh thời điểm dậy thì và chu kỳ kinh nguyệt. Sau mãn kinh, các triệu chứng migraine có thể giảm rõ rệt.
Điều trị migraine: Cần kết hợp ngăn ngừa và điều trị triệu chứng
Có hai hướng điều trị:
• Điều trị cơn đau (acute treatment): Dùng triptan – thuốc đặc trị migraine, hoặc thuốc giảm đau không kê đơn.
• Phòng ngừa (preventive): Với người bị migraine thường xuyên và nặng, cần thuốc giúp “làm dịu não bộ” như thuốc chống trầm cảm, thuốc điều hòa huyết áp, hoặc Botox.
Đáng chú ý, trong 9 năm gần đây, các loại thuốc mới đặc biệt dành riêng cho migraine đã được phát triển, ít tác dụng phụ hơn và hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, hiện tại chúng chưa được tài trợ bởi Pharmac ở New Zealand và có giá thành khá cao.
Cảnh báo lạm dụng thuốc
Việc lạm dụng triptans hoặc thuốc giảm đau không kê đơn có thể khiến tình trạng migraine tệ hơn, dẫn đến “đau đầu do thuốc” (medication overuse headache) – một vòng luẩn quẩn nguy hiểm đối với người bệnh.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen