New Zealand chính thức triển khai phòng thí nghiệm di động đầu tiên trên thế giới chuyên đo khí nhà kính, hỗ trợ đất nước đạt mục tiêu trung hòa khí thải vào năm 2050.
Dự án mang tên CarbonWatch-Urban, là một xe tải điện được trang bị công nghệ hiện đại do các nhà khoa học tại GNS Science phát triển. Phòng lab này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đo đạc và phân tích lượng carbon dioxide (CO₂) và các loại khí nhà kính phát thải tại các khu vực đô thị.
Công nghệ hiện đại giúp “thấy” khí thải ở cấp độ từng con đường
Nhà khoa học chu trình carbon Leigh Fleming chia sẻ với 1News rằng chiếc xe này được trang bị công cụ đo carbon dioxide, methane (CH₄) và các loại khí nhà kính khác. Tất cả thiết bị đều hoạt động bằng pin sạc hiện đại.
“Một trong các thiết bị nhạy đến mức có thể phát hiện đỉnh cao khí thải chỉ với một chiếc ô tô chạy ngang qua,” Fleming cho biết.
Tiến sĩ Jocelyn Turnbull, nhà khoa học trưởng tại GNS, cho biết họ cũng sử dụng máy đo black carbon aethalometer – thiết bị giúp xác định lượng khí CO₂ từ xe cộ và đốt củi.
Bên trong xe còn có hệ thống lấy mẫu không khí đặc biệt: bình chứa hai lít khí phục vụ phân tích sau này, cùng hệ thống GPS ghi lại vị trí lấy mẫu.
“Nếu muốn giảm phát thải trên toàn quốc, chúng ta cần dữ liệu từ khắp mọi nơi, không chỉ một vài thành phố lớn,” Turnbull nhấn mạnh.
Cung cấp dữ liệu chính xác phục vụ chính sách giảm phát thải
Turnbull cho biết trước đây rất ít khu vực đô thị có hệ thống thiết bị đo đạc chuyên sâu, khiến việc cung cấp dữ liệu chính xác cho các nhà hoạch định chính sách gặp nhiều khó khăn.
“Bạn có thể ước tính lượng phát thải dựa trên số lượng xe, nhiên liệu tiêu thụ... nhưng thường những cách đó sẽ bỏ sót nhiều yếu tố,” cô giải thích.
Kỹ sư điện tử cao cấp Benjamin Lennard tiết lộ việc lắp đặt toàn bộ thiết bị trong xe không hề dễ dàng.
“Chúng tôi phải tính toán trọng lượng từng thiết bị, sắp xếp vị trí sao cho cân bằng, tránh bị nghiêng một bên,” Lennard nói.
Sẽ khảo sát toàn quốc – từ đô thị đến khu công nghiệp
Chiếc phòng lab di động sẽ bắt đầu thu thập dữ liệu tại Wellington trong vài tháng tới, sau đó di chuyển đến 15 địa phương khác trên khắp New Zealand từ tháng 10.
“Chúng tôi cố gắng lựa chọn đa dạng các khu vực: từ thành phố lớn, thị trấn nhỏ, nơi có các ngành công nghiệp khác nhau đến các vùng khí hậu khác biệt,” Turnbull chia sẻ.
Tạo bản đồ phát thải – hỗ trợ ra quyết định chiến lược
Dữ liệu khí quyển thu thập từ xe sẽ được kết hợp với mô hình dòng phát thải hiện đại (flux modelling) để xây dựng bản đồ phát thải và hấp thụ khí nhà kính chi tiết theo không gian và thời gian.
“Kết quả cuối cùng là nguồn dữ liệu chi tiết và có độ phân giải cao, giúp Chính phủ, iwi (cộng đồng người Māori) và các ngành công nghiệp theo dõi phát thải, đưa ra chiến lược giảm phát thải và phát triển chính sách phù hợp,” Turnbull nhấn mạnh.
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen