Thư ngỏ toàn trang: “Thị trường điện lực của chúng ta đang bị hỏng”
Đường dây điện. (Nguồn: istock.com)Trong một bức thư ngỏ đăng toàn trang trên các báo Chủ nhật, liên minh gồm các tổ chức như Phòng Thương mại Auckland, Liên minh Sản xuất New Zealand, Consumer NZ, Nhóm Người dùng Điện lớn (Major Electricity Users Group), cùng các nhà bán lẻ độc lập như Octopus Energy và Electric Kiwi, đã cảnh báo rằng cấu trúc thị trường điện hiện nay đang làm tổn hại người tiêu dùng và doanh nghiệp.
“Áp lực cạnh tranh – yếu tố cốt lõi thu hút đầu tư mới và giữ giá hợp lý – đã gần như biến mất,” nội dung thư nêu rõ.
“Việc đầu tư vào nguồn điện mới bị trì hoãn, duy trì mức giá cao và góp phần vào khủng hoảng cung ứng năng lượng mà chúng ta đang đối mặt.”
Cảnh báo từ các doanh nghiệp lớn: Nguy cơ “phi công nghiệp hóa”
Karen Boyes, Giám đốc điều hành của Major Electricity Users Group, chia sẻ trên chương trình Q+A rằng nếu thị trường không được cải tổ, New Zealand sẽ phải đối mặt với nguy cơ “phi công nghiệp hóa” (deindustrialisation).
Bà dẫn chứng việc một số nhà máy công nghiệp và xưởng cưa như Winstone Pulp và Oji Fibre Solutions đã phải đóng cửa vào mùa đông 2024 do giá điện tăng đột biến.
“Một số doanh nghiệp, đặc biệt là những đơn vị phụ thuộc vào cả điện và khí gas, đang rất chật vật. Việc tiếp cận khí gas cũng ngày càng khó khăn.”
Bà Boyes cũng cảnh báo New Zealand có thể mất đi cơ hội lớn trong việc thu hút các trung tâm dữ liệu quốc tế nếu không thể đảm bảo nguồn điện ổn định và dồi dào.
Bộ trưởng Năng lượng Simon Watts. (Nguồn: Q+A/Irra Lee)“Chúng ta có tiềm năng trở thành điểm đến hấp dẫn cho các trung tâm dữ liệu, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế — nhưng điều đó chỉ xảy ra nếu chúng ta đầu tư mạnh vào phát triển nguồn năng lượng mới.”
“Gentailers” – Mô hình cản trở cạnh tranh?
Chiến dịch chỉ trích mô hình “gentailer” – tức các công ty vừa sản xuất vừa bán lẻ điện – vì cho rằng điều này tạo thế độc quyền và làm yếu đi môi trường cạnh tranh.
Hiện tại, bốn công ty gentailer lớn nhất tại New Zealand đều thuộc sở hữu 51% của Chính phủ, góp phần gây lo ngại rằng cơ chế thị trường không thực sự minh bạch hay công bằng.
Bộ trưởng Năng lượng phản hồi: Đang tiến hành rà soát thị trường
Trả lời phỏng vấn 1News, Bộ trưởng Năng lượng Simon Watts thừa nhận:
“Thị trường điện hiện tại không hoạt động hiệu quả như kỳ vọng, và điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận điện ổn định, giá cả phải chăng.”
Ông xác nhận một cuộc rà soát hiệu suất thị trường đã được tiến hành từ năm ngoái, nhằm xác định các biện pháp cải thiện để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và đảm bảo năng lượng cho người dân.
“Chính phủ sẽ có các công bố chính thức trong thời gian tới.”
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran