Một thiếu niên đam mê kinh doanh tại New Zealand đã bị ông lớn KFC gửi thư yêu cầu dừng hoạt động vì cho rằng xe bán gà rán của cậu có tên và hình ảnh quá giống thương hiệu nổi tiếng toàn cầu.
Doanh nghiệp kinh doanh gà rán lưu động của Ben Yang sẽ đổi tên và logo sau khi KFC để ý. Ảnh: TikTok / FileChuyện gì đã xảy ra với YFC?
Ben Yang, học sinh trung học Riccarton (17 tuổi), đã bắt đầu kinh doanh món gà rán kiểu Hàn vào năm ngoái bằng xe bán hàng lưu động mang tên YFC (viết tắt của "Yang Fried Chicken"). Logo xe sử dụng tông đỏ nổi bật và hình hoạt họa khuôn mặt của Yang, tạo phong cách riêng.
Tuy nhiên, tập đoàn đồ ăn nhanh KFC nhanh chóng nhận thấy sự tương đồng giữa YFC và thương hiệu của mình – đặc biệt là về tên gọi, màu sắc và kiểu thiết kế logo. KFC đã gửi thư yêu cầu dừng sử dụng tên và hình ảnh tương tự, yêu cầu Yang phải đổi tên xe trước tháng 8 năm nay.
Yang hiện đã mở một cuộc thi cộng đồng để tìm tên mới cho thương hiệu.
Ben Yang, học sinh trường trung học Riccarton, đã tự khởi nghiệp vào năm ngoái. Ảnh: Được cung cấpTại sao KFC lại "để mắt" đến một xe bán gà nhỏ?
Mặc dù chỉ là một doanh nghiệp nhỏ do một thiếu niên điều hành, nhưng trường hợp của YFC vẫn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ (IP). Luật sư Ben Cain từ hãng luật James & Wells cho biết:
“Với các công ty như KFC, quyền sở hữu trí tuệ rất quan trọng – từ nhãn hiệu, bản quyền đến hình ảnh đại diện thương hiệu. Họ có trách nhiệm bảo vệ sự độc quyền đó.”
Rob Batty, Phó giáo sư luật tại Đại học Auckland, nhấn mạnh rằng việc bảo vệ thương hiệu không chỉ để tránh bị sao chép mà còn tránh gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, điều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến doanh số và danh tiếng.
Doanh nghiệp của Yang đã phát triển mạnh trên mạng xã hội. Ảnh: Được cung cấpVì sao thương hiệu lớn cần "chơi rắn"?
Cain cho biết kích thước doanh nghiệp không quan trọng trong các vụ việc về quyền IP:
“Bất kể là doanh nghiệp lớn hay nhỏ, không ai muốn thương hiệu của mình bị sao chép. Nếu không hành động kịp thời, thương hiệu có thể bị mất tính đặc trưng.”
Batty cũng đưa ra khái niệm “genericide” – khi một nhãn hiệu bị dùng phổ biến đến mức trở thành từ ngữ chung và mất quyền bảo hộ, như trường hợp của "aspirin" hay "escalator".
Cửa hàng bán đồ ăn mang về Popeye's ở Manawatū đã phải đổi tên sau khi chuỗi cửa hàng thực phẩm của Hoa Kỳ phản đối. Ảnh: WARWICK SMITH / MANAWATŪ STANDARDMạng xã hội giúp KFC phát hiện YFC?
Trong thời đại số, dù doanh nghiệp có nhỏ đến đâu, một logo nổi bật trên Instagram cũng có thể dễ dàng bị phát hiện. Cain nói:
“Chỉ cần một người nhìn thấy logo, rồi chia sẻ với người khác – chuyện đến tai bộ phận pháp lý là điều sớm muộn.”
Nhiều tập đoàn lớn có hẳn đội ngũ chuyên theo dõi vi phạm thương hiệu trên toàn cầu.
KFC lần đầu tiên mở cửa tại New Zealand vào năm 1971. Ảnh: 123RFTrường hợp YFC không phải là duy nhất
New Zealand từng chứng kiến nhiều vụ việc tương tự:
• Popeye’s tại Feilding buộc phải đổi tên thành North Street Takeaways sau khi chuỗi gà rán Mỹ mở cửa hàng tại New Zealand.
• Minions and Me, một công ty vệ sinh ở Christchurch, bị Universal Pictures cảnh cáo vì dùng hình ảnh nhân vật hoạt hình.
• Thậm chí, một nhà hàng ở Palmerston North cũng từng bị Harrods (Anh) kiện vì đặt tên giống.
Doanh nghiệp nhỏ nên bảo vệ tên thương hiệu thế nào?
Rob Batty nhấn mạnh: "Ai đăng ký trước, người đó thắng."
• Trước khi chọn tên thương hiệu, cần kiểm tra xem tên đó có bị trùng hoặc quá giống nhãn hiệu đã đăng ký không.
• Văn phòng Sở hữu trí tuệ New Zealand có công cụ tra cứu và báo cáo độ đặc trưng (distinctiveness).
• Luật sư chuyên về sở hữu trí tuệ có thể giúp tra cứu sâu hơn và tránh rủi ro về sau.
Ben Cain cũng cảnh báo: Nhiều start-up không kiểm tra trước khi đặt tên và phải mất thời gian, tiền bạc để đổi thương hiệu sau này.
Nếu bị cảnh cáo, bạn có thể làm gì?
Ben Yang đã chọn con đường đổi tên, thay vì theo đuổi một cuộc chiến pháp lý tốn kém.
Cain nói rõ:
“Bạn có hai lựa chọn: đấu tranh hoặc thay đổi. Nếu bạn không có lý do pháp lý vững chắc, hãy chấp nhận đổi tên. Người tiêu dùng sẽ quen với thương hiệu mới rất nhanh.”
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen