Các nhà hoạt động lâu năm vì quyền lợi phụ nữ cảnh báo rằng dự luật chống hành vi rình rập (stalking) mới của Chính phủ New Zealand chưa đủ mạnh và có thể bỏ lọt một số đối tượng phạm tội.
Một người sống sót cho biết cô đã bị theo dõi trong nhiều tháng cách đây vài năm bởi một người đàn ông mà cô từng hẹn hò trong thời gian ngắn. (Nguồn: 1News)Hiện đang được xem xét tại Quốc hội, dự luật này cho phép kết án tù lên đến 5 năm đối với những kẻ rình rập nếu thực hiện hai hành vi cụ thể (chẳng hạn như theo dõi, ghi hình hoặc tiết lộ thông tin cá nhân – doxing) trong vòng hai năm.
Nạn nhân: “Tôi mất nhiều năm mới cảm thấy an toàn trở lại”
Một phụ nữ – nạn nhân của hành vi rình rập – chia sẻ ẩn danh với 1News vì lý do an toàn. Cô cho biết từng bị một người đàn ông mình hẹn hò ngắn ngủi theo dõi trong nhiều tháng:
“Mất rất lâu tôi mới dám cảm thấy an toàn trở lại. Mỗi lần rời khỏi nhà, tôi đều nhìn quanh lo sợ. Nó khiến tôi mất niềm tin vào người khác và tôi ước rằng khi đó kẻ gây ra đã phải chịu hậu quả nặng hơn.”
Cô cho biết những tổn thương để lại kéo dài: không cảm thấy an toàn ngay cả trong nhà, phải tốn nhiều tiền lắp đặt hệ thống an ninh, và đặc biệt là cảm giác xấu hổ và cô độc.
Tranh cãi về câu chữ trong luật
Theo dự thảo, để bị kết tội, kẻ rình rập phải “biết rằng hành vi của mình có khả năng gây sợ hãi hoặc đau khổ”. Tuy nhiên, các nhà vận động lo ngại đây sẽ là “lối thoát hợp pháp” cho kẻ phạm tội.
Bà Leonie Morris, Giám đốc Trung tâm Phụ nữ Auckland và trưởng dự án Aotearoa Free From Stalking, cho rằng luật nên sửa thành “đáng lẽ phải biết” (ought to know):
“Nếu thay đổi câu chữ, nhiều phụ nữ, nhiều thanh thiếu niên, và cả những nhân vật công chúng sẽ được luật bảo vệ tốt hơn.”
Bà nhấn mạnh, nhiều kẻ rình rập thường biện minh rằng họ “bị tình yêu thúc đẩy” khi theo dõi nạn nhân.
Giám đốc Trung tâm Phụ nữ Auckland Leonie Morris. (Nguồn: 1News)Chính phủ: “Dự luật đã cân bằng”
Bộ trưởng Tư pháp Paul Goldsmith thừa nhận sẽ có nhiều tranh luận về mặt ngôn ngữ, nhưng tin rằng dự luật đã đạt sự cân bằng hợp lý:
“Luật này bao trùm một loạt hành vi. Việc yêu cầu kẻ phạm tội nhận thức rằng mình gây ra sự đau khổ là phù hợp.”
Theo dự luật, cảnh sát có quyền cảnh báo trực tiếp một người nếu tin rằng họ đang theo dõi người khác. Khi đó, người bị cảnh báo được “xem như đã biết” rằng hành vi của mình gây sợ hãi, và cảnh báo này có thể trở thành bằng chứng trước tòa.
Bộ trưởng Tư pháp Paul Goldsmith. (Nguồn: 1News)Bối cảnh và sự ủng hộ chính trị
Đây là lần đầu tiên New Zealand xây dựng một luật riêng biệt về hành vi rình rập, thay vì chỉ áp dụng rải rác trong Đạo luật Tội phạm và Đạo luật Quấy rối.
Dự luật xuất hiện sau một chiến dịch vận động lâu dài, trong đó có bản kiến nghị với hơn 20.000 chữ ký vào năm ngoái. Vấn đề trở nên cấp bách sau vụ sát hại nữ sinh luật AUT Farzana Yaqubi năm 2022, người từng nhiều lần cầu cứu cảnh sát về kẻ rình rập trước khi bị giết.
Dự luật hiện nhận được sự ủng hộ từ nhiều đảng phái. Năm ngoái, nghị sĩ Lao động Ginny Andersen đã soạn một Dự luật Thành viên, và sau đó Chính phủ tuyên bố sẽ đưa ra dự luật chính thức trước cuối năm.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran