Ống khói của Nhà máy điện New Plymouth đã in đậm dấu ấn trên đường chân trời thành phố từ năm 1972. Với chiều cao 198m, đây từng là công trình cao nhất New Zealand trong nhiều năm. Tuy nhiên, ống khói này đã ngừng hoạt động gần 20 năm và nay vẫn đứng đó như một “vật thể lạ” gây chia rẽ dư luận.
Công trình khổng lồ với gần một triệu viên gạch
Ống khói được xây dựng bằng 16.400 tấn bê tông, 1.200 tấn thép gia cường và gần 1 triệu viên gạch. Thực chất, bên trong là năm ống khói gạch, được bao bọc bởi lớp vỏ bê tông đường kính 27,5m.
Trong mắt nhiều người dân, ống khói là biểu tượng gắn bó với ký ức quê hương. Nhưng với không ít người khác, đó chỉ là một khối bê tông khổng lồ phá vỡ cảnh quan thiên nhiên.
“Một phần của ký ức” hay “một vết sẹo trong cảnh quan”?
Cựu thợ điện Craig Cardie – từng được đào tạo tại nhà máy – coi ống khói là một phần của thành phố:
“Thật tuyệt khi ngắm nó. Nếu biến mất sẽ rất tiếc. Nó hoàn toàn có thể trở thành điểm du lịch, một đài quan sát hay thậm chí là nhà hàng trên cao.”
Cựu thị trưởng Andrew Judd cũng ủng hộ:
“Đây là biểu tượng, là một phần cảnh quan. Tại sao không biến nó thành điểm hút khách du lịch? Không có ước mơ thì không bao giờ có bước tiến.”
Tuy vậy, Ross Dingle – Giám đốc thương mại Cảng Taranaki, đơn vị sở hữu khu đất – lại có quan điểm trái chiều:
“Với tôi, nó là một chướng mắt. Đứng giữa khu vực thiên nhiên tuyệt đẹp lại có một khối bê tông lớn. Tôi sẽ không buồn nếu nó bị phá bỏ.”
Chi phí ước tính để dỡ bỏ ống khói lên tới 5 triệu NZD, vì thế công trình vẫn được giữ lại.
Các ý tưởng “điên rồ” quanh ống khói
Trong nhiều năm, đã có nhiều đề xuất tái sử dụng ống khói:
• Làm zipline xuống bãi đỗ xe Paritutu.
• Biến thành địa điểm graffiti quốc tế.
• Xây nhà hàng xoay hoặc đài quan sát trên đỉnh.
Nhưng Dingle cho biết ống khói nằm ngay trong khu vực khai thác cảng, khó có thể kết hợp với du lịch công cộng.
Ngoài ra, bên trong ống khói có chứa amiăng, buộc mọi kỹ sư phải mặc đồ bảo hộ đầy đủ khi tiếp cận. Đây là một rào cản lớn với ý tưởng mở cửa cho du khách.
Người dân New Plymouth nói gì?
• Rebecca: “Nó chẳng có ích gì. Paritutu Rock mới là điểm du lịch, không phải cái ống khói này.”
• Gordon: “Tôi không ghét cũng chẳng yêu. Nếu sơn màu sáng hoặc thêm nhà hàng xoay thì cũng hay.”
• Peter: “Đã đến lúc phải bỏ nó. Nó gắn liền với ngành dầu khí đã qua thời vàng son.”
• Paul: “Tôi xem nó là biểu tượng vì đã chứng kiến quá trình xây dựng từ bé.”
• Sue: “Nếu phá bỏ, tôi sẽ nhớ ánh đèn trên đỉnh nó.”
Tương lai của khu đất
Cảng Taranaki dự định sẽ dùng khu đất rộng lớn này cho các dự án tháo dỡ dầu khí, hỗ trợ lắp đặt điện gió ngoài khơi hoặc thậm chí một trung tâm nhập khẩu LNG trong tương lai.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen