Số ca bệnh Alzheimer tại New Zealand dự báo tăng gấp đôi vào 2050, cảnh báo khẩn cấp về nguy cơ y tế quốc gia.
Cận cảnh một người đàn ông đang bế một phụ nữ lớn tuổi (ảnh tư liệu). (Nguồn: istock.com)Bà Catherine Hall, giám đốc điều hành Alzheimers New Zealand, kêu gọi Chính phủ hành động khẩn cấp. Hiện có khoảng 83.000 người sống chung với chứng mất trí, con số này được dự báo sẽ tăng lên khoảng 170.000 người trong 25 năm tới.
Cảnh báo này được đưa ra cùng thời điểm công bố Báo cáo Alzheimer Thế giới 2025, trong đó nhấn mạnh cần đầu tư vào các dịch vụ phục hồi chức năng tại cộng đồng để giúp bệnh nhân duy trì khả năng độc lập.
Bà Hall cho biết các dịch vụ này đã có mặt tại 17 tổ chức hỗ trợ Alzheimer và chứng mất trí trên khắp New Zealand, nhưng đang ở tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về nguồn lực và tài chính, dù thực tế giúp giảm tải chi phí cho hệ thống bệnh viện và chăm sóc người cao tuổi.
“Chúng tôi kêu gọi Chính phủ công nhận tầm quan trọng của các dịch vụ phục hồi này, nhằm giúp người bệnh sống độc lập lâu nhất có thể, và cần có sự tài trợ công bằng cho các tổ chức cung cấp dịch vụ,” bà Hall nói.
Theo ước tính, 30.000 người – hơn 1/3 số bệnh nhân mất trí – đang cần hỗ trợ.
“Khoảng trống chính sách” và lời kêu gọi hành động
Bà Hall nhấn mạnh:
• “Chứng mất trí là một tình trạng khẩn cấp về y tế quốc gia, nhưng New Zealand vẫn chưa có một kế hoạch được tài trợ và triển khai để đối phó.
• Đây là một khoảng trống chính sách nghiêm trọng. Nếu không có ý chí chính trị và nguồn đầu tư, hệ thống y tế, ngành chăm sóc và hàng ngàn gia đình New Zealand sẽ tiếp tục phải tự xoay xở trong khó khăn.”
Alzheimers New Zealand đã đề nghị Chính phủ phân bổ thêm 20 triệu đô trong Ngân sách 2026. Từ năm 2022 đến nay, ngân sách hỗ trợ chưa được tăng thêm, ngoài khoản 12 triệu đô trong bốn năm dành cho Sáng kiến Dementia Mate Wareware, mà bà Hall cho rằng chỉ mang tính “rất giới hạn” và chưa đáp ứng được nhu cầu rộng khắp cả nước.
Khoản tài trợ bổ sung cũng sẽ hỗ trợ các mục tiêu trong Kế hoạch Y tế New Zealand 2024-2027, bao gồm:
• Điểm 5.1.9: Nâng cao hiệu quả chăm sóc cộng đồng, giúp người cao tuổi duy trì độc lập, tự chăm sóc và gắn kết với gia đình, whānau và cộng đồng.
• Điểm 5.1.11: Quản lý tình trạng mất trí ngày càng gia tăng thông qua việc triển khai và đánh giá Kế hoạch hành động Dementia Mate Wareware.
Phó Bộ trưởng Y tế Casey Costello. Ảnh: Nick Monro/RNZ (Nguồn: rnz.co.nz)Chính phủ phản hồi
Bà Casey Costello, Bộ trưởng Y tế phụ trách, cho biết Alzheimers New Zealand không bị “phớt lờ” và bà sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh của tổ chức này vào thứ Ba để thảo luận thêm.
“Chính phủ đang triển khai nhiều chương trình nhằm đảm bảo người cao tuổi có thể sống và lão hóa một cách khỏe mạnh, đồng thời nhận được sự hỗ trợ và chăm sóc phù hợp.
Chúng tôi muốn cải thiện toàn diện hệ thống chăm sóc, từ phòng ngừa, hỗ trợ cộng đồng, chăm sóc ban đầu cho đến hệ thống viện dưỡng lão và dịch vụ chuyên sâu về mất trí.”
Bà nhấn mạnh, hệ thống mới cần đáp ứng linh hoạt theo từng giai đoạn chăm sóc, đồng thời tập trung vào phòng ngừa sớm tại cộng đồng, vì phần lớn người dân mong muốn được “già đi tại nhà”.
“Chứng mất trí là một ví dụ điển hình cho thấy công tác phòng ngừa mang lại hiệu quả rõ rệt. Tôi hy vọng sẽ sớm có thể chia sẻ thêm về cách tiếp cận của Chính phủ đối với chiến lược lão hóa khỏe mạnh trong vài tuần tới,” bà Costello nói.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran