Một nhà máy xử lý nước thải trị giá 450 triệu đô tại Snells Beach vừa chính thức đi vào hoạt động.
Chủ sở hữu Matakana Oysters, Tom Walters. (Nguồn: 1News)Nhưng với Tom Walters, người đã dành 20 năm gây dựng thương hiệu Matakana Oysters, cột mốc này đến quá muộn.
Ông cho biết, nhiều năm tràn nước thải ra sông Mahurangi đã đẩy nghề nuôi hàu và cả cộng đồng vào tình thế bấp bênh:
“Tuyệt vời khi thấy nó cuối cùng cũng mở cửa. Đây là công trình kỹ thuật đáng tự hào. Nhưng thật tiếc là nó không hoàn thành sớm hơn vài năm. Thay vào đó, chúng tôi phải chịu đựng tình trạng tràn nước thải tràn lan suốt 5 năm qua. Môi trường và sinh kế của chúng tôi đã trở thành ‘chim hoàng yến trong hầm mỏ’.”
“Không biết chúng tôi có thể trụ được không”
Walters cho biết, sự chậm trễ khiến người nuôi hàu rơi vào tuyệt vọng khi cả một mùa vụ coi như mất trắng:
• 152 ngày không thu hoạch được con hàu nào.
• Phải bỏ tiền mua hàu từ nơi khác, thậm chí ra tận phía bắc để tìm nguồn hàng.
• Số tiền hỗ trợ từ cơ quan chức năng “không đủ trả tiền thuê đất”.
“Thành thật mà nói, tôi không biết chúng tôi có thể cầm cự thế nào với đống nợ chồng chất. Nếu các sự cố tràn nước thải lớn tiếp tục xảy ra, khả năng sống sót của trại hàu là rất thấp.”
Giám đốc điều hành Watercare Jamie Sinclair. (Nguồn: 1News)Nhà máy mới – bước tiến nhưng chưa phải là giải pháp cuối cùng
Jamie Sinclair, Giám đốc điều hành Watercare, khẳng định đây là “một cột mốc quan trọng” giúp 18.000 người tại Warkworth và Mahurangi có dịch vụ xử lý nước thải hiện đại, đồng thời mở đường cho các dự án nhà ở bị đình trệ trước đó.
Tuy nhiên, ông không cam kết bồi thường cho nông dân nuôi hàu, chỉ cho biết đã hỗ trợ một số khoản về sức khỏe tinh thần và hợp tác với Aquaculture NZ để tìm thêm giải pháp.
Trong khi đó, các nhà phát triển bất động sản như Peter Cooney cho rằng sự chậm trễ hạ tầng đã kìm hãm dự án hàng nghìn lô đất tại Warkworth. Do chi phí kết nối quá cao, ông buộc phải xây dựng nhà máy xử lý riêng thay vì dựa vào Watercare.
“Điều chúng tôi cần nhất là sự chắc chắn. Nhưng chúng tôi đã không có được, và nó khiến chúng tôi mất rất nhiều thời gian lẫn tiền bạc.”
(Nguồn: 1News)Vấn đề chưa chấm dứt trước 2027
Mặc dù nhà máy đã vận hành, tình trạng tràn nước thải vẫn còn cho đến khi các tuyến ống chính qua thị trấn được nâng cấp – dự kiến hoàn thành vào năm 2027.
Walters cảnh báo:
“Nhà máy mới là bước tiến tuyệt vời, nhưng cho đến khi từng chi tiết và hạng mục được hoàn thiện, vấn đề vẫn chưa được giải quyết. Chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục phải hứng chịu các vụ tràn nước thải.”
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran