Chuyên gia thời tiết của 1News, Daniel Corbett, giải thích vì sao thời tiết ập vào New Zealand lại “mạnh mẽ” đến vậy.
Cơn bão dữ dội tấn công thủ đô và Đảo Nam trong tuần này đã để lại một chuỗi tàn phá và gián đoạn trên phạm vi rộng khắp cả nước.
Hiểu đơn giản, một vùng áp thấp rất sâu — so với thời điểm này trong năm — đã đi qua ngay phía nam New Zealand, mang theo một dải thời tiết hoạt động mạnh. Bên cạnh đó, một vùng áp cao lớn lại nằm cố định ở phía đông bắc, tạo nên độ chênh áp suất rất lớn giữa hai hệ thống này.
Trên quãng đường khoảng 2.800km, áp suất thay đổi từ 1024 hPa ở trung tâm vùng áp cao xuống còn khoảng 950 hPa tại khu vực áp thấp.
Độ chênh áp lớn ở bề mặt được thể hiện trên bản đồ thời tiết bằng khu vực có nhiều đường đẳng áp nằm san sát nhau. Theo định luật vật lý, giữa mỗi đường đẳng áp phải có một lượng không khí nhất định. Khi các đường này càng gần nhau, các khối không khí buộc phải di chuyển nhanh hơn để “nhường chỗ” cho những khối khác.
Tuy nhiên, đó chỉ là một phần lý do. Vì bầu khí quyển có sự liên kết toàn diện, nên những gì xảy ra ở tầng cao có thể ảnh hưởng đến tầng thấp — và ngược lại.
Sự thay đổi lớn khiến thời tiết “tăng tốc” trong tuần qua chính là sự tương phản cực độ giữa các khối không khí quanh New Zealand.
Cuối tuần trước, một luồng không khí ấm mạnh ở tầng cao đã lan từ Ấn Độ Dương vào sâu trong nội địa nước Úc. Điều này góp phần hình thành “núi” không khí ấm (vùng áp cao) trên lục địa, khiến nhiệt độ tăng vọt lên đến hơn 40°C.
Khối không khí rất ấm này sau đó lan ra biển Tasman và tiến gần đến New Zealand vào đầu tuần này.
Cùng thời điểm, khối không khí lạnh lớn bao phủ Nam Cực suốt mùa đông — hay còn gọi là vòng xoáy địa cực (Polar Vortex) — bắt đầu mất ổn định và suy yếu khi những ngày dài hơn và luồng không khí ấm dần tác động vào nó.
Sự suy yếu này khiến khối không khí lạnh rắn chắc trở nên dao động, đẩy một phần lớn không khí lạnh tràn lên phía bắc. Một “mảng lạnh” lớn đã lan vào Đại Dương phương Nam (Southern Ocean).
Sự tương tác giữa khối không khí lạnh và khối không khí rất ấm đã tạo ra độ chênh áp suất mạnh trên vùng biển Nam Đại Dương và biển Tasman. Nhiệt độ biển cao hiện nay, cùng với sự ấm lên toàn cầu dài hạn, cũng góp phần “tiếp nhiên liệu” cho hiện tượng này.
Kết quả là trong tuần này, hệ thống thời tiết bị “siêu nạp” — mạnh hơn nhiều so với những đợt gió xuân thông thường.
Cuối tuần dài sắp tới sẽ mang lại khoảng nghỉ ngắn với thời tiết khô ráo trước khi các luồng không khí nóng – lạnh lại tương tác, tạo ra một vùng áp thấp ẩm ướt và nhiều gió đúng dịp người dân trở về nhà vào thứ Hai.
“Thời tiết sẽ hơi ‘rối tung’” — xem dự báo cuối tuần dài của Dan trên TVNZ+.
Hãy tận hưởng ánh nắng khi còn có thể — tin vui là cuối tháng 10 và đầu tháng 11, thời tiết dự kiến sẽ ổn định và ấm áp hơn.
Theo 1news.co.nz – Hani Dang