Khi năm sắp kết thúc, cuộc cải tổ hệ thống trường học của chính phủ dường như đã tăng tốc mạnh mẽ và sự phản đối đối với các thay đổi này cũng vậy.
Trong tháng qua, mọi tổ chức lớn đại diện giáo viên và hiệu trưởng trên toàn quốc đều đã lên tiếng phản đối một số khía cạnh của các cải cách mà chính phủ nói sẽ đảm bảo mọi trường đều đang “dạy những điều cơ bản một cách xuất sắc”.
Các hội bộ môn giáo viên chỉ trích các chương trình học vừa được công bố; gần như mỗi ngày một hiệp hội hiệu trưởng khu vực lại đăng thư ngỏ gửi Bộ trưởng Giáo dục Erica Stanford; và số hội đồng trường cam kết duy trì việc thực hiện Hiệp ước Waitangi dù luật mới đã loại bỏ nghĩa vụ này đã vượt mốc 800.
Phần lớn sự phản đối đến từ các trường tiểu học, nơi giáo viên, hiệu trưởng và các nhà lãnh đạo giáo dục mà RNZ phỏng vấn cho biết nhiều người cảm thấy tốc độ và quy mô thay đổi là quá tải và bất hợp lý.
Ngay cả những người bất đồng về giá trị của các thay đổi của chính phủ cũng đồng ý rằng chúng có tác động cực kỳ lớn.
Một người chỉ trích hướng đi của chính phủ mô tả các thay đổi này như đang dịch chuyển nền móng của hệ thống giáo dục, trong khi một người ủng hộ mạnh mẽ gọi chúng là “mang tính kiến tạo”.
Về bản chất, chính phủ đang thay thế một chương trình học mở, cho phép giáo viên linh hoạt dựa trên kỹ năng chuyên môn, bằng một chương trình nêu rõ ràng hơn giáo viên phải dạy gì ở từng năm học.
Chính phủ cho biết các thay đổi là cần thiết để đảm bảo tính nhất quán trong giảng dạy trên toàn quốc, giúp ít trẻ bị tụt lại phía sau hơn.
Các nhà giáo dục nói với RNZ rằng những thay đổi là cần thiết, nhưng chính phủ đang đẩy mọi thứ đi quá xa, và một số người cho rằng các bản dự thảo chương trình học trông giống như giáo án, quy định chi tiết giáo viên phải dạy gì và dạy thế nào.
Các hiệu trưởng cho biết sự ủng hộ ban đầu đối với chương trình toán tiểu học khó hơn và phương pháp hiệu quả hơn để dạy trẻ học đọc đã chuyển thành sự kiệt sức và sốc.
Họ nói các thay đổi bắt đầu trở nên hỗn loạn và cho thấy sự thiếu hiểu biết về những gì cần thiết để triển khai một chương trình học mới.
Họ không cảm thấy yên tâm trước cam kết của Bộ trưởng Giáo dục rằng các trường sẽ không được kỳ vọng áp dụng hoàn hảo chương trình ngay từ ngày đầu.
Họ cho biết các ngày dành riêng cho giáo viên và các khóa đào tạo được cung cấp là không đủ.
Một số người nói rằng quyết định bất ngờ về việc loại bỏ nghĩa vụ pháp lý của hội đồng trường trong việc thực hiện Hiệp ước Waitangi có thể là giọt nước tràn ly thúc đẩy giáo viên và hiệu trưởng phản đối các thay đổi của chính phủ.
Vậy năm nay đã có những gì thay đổi và sắp tới điều gì?
Chương trình Toán và Tiếng Anh tiểu học được giới thiệu
Các trường tiểu học bắt đầu năm với chương trình học Tiếng Anh và Toán mới cho học sinh lớp 0–6.
Chúng củng cố hai thay đổi lớn – tập trung toàn quốc vào phương pháp structured literacy để dạy trẻ đọc và một chương trình toán khó hơn nhằm cải thiện kết quả yếu kém của trẻ em New Zealand trong môn học này.
Một số giáo viên nói rằng chương trình học được đưa vào quá vội vàng, nhưng Stanford trấn an rằng họ chỉ cần bắt đầu và không cần phải áp dụng hoàn toàn ngay lập tức.
Cơ quan Đánh giá Giáo dục sau đó báo cáo rằng hầu hết giáo viên đang sử dụng các chương trình học và khoảng một nửa nói thành tích học sinh tốt hơn năm trước.
Tuy nhiên, các trường vẫn chưa dạy đủ các nội dung toán phức tạp như đại số và xác suất.
Nhà cung cấp bữa trưa mới
Một nhà cung cấp bữa trưa giá rẻ mới do Compass Group dẫn đầu đã tiếp quản hợp đồng cung cấp bữa trưa cho nhiều trường trong chương trình bữa trưa miễn phí.
Sự thay đổi này ảnh hưởng đến 440 trường trung học, trung học cơ sở và một số trường tiểu học có học sinh lớp 7 trở lên.
Nó nhanh chóng gây ra nhiều phàn nàn về giao hàng trễ, thức ăn quá nóng và món ăn không ngon miệng.
Đến cuối năm, sự chỉ trích giảm bớt nhưng một số trường nói với RNZ rằng họ vẫn không hài lòng với chương trình.
Dự thảo chương trình Tiếng Anh trung học
Tháng 4, bản dự thảo chương trình Tiếng Anh cho học sinh trung học và trung học cơ sở được công bố sau thời gian dài trì hoãn.
Tài liệu cho lớp 7–13 đề xuất bắt buộc học Shakespeare cho học sinh THPT và dạy đánh vần cùng kỹ năng gõ phím cho học sinh trung học cơ sở.
Nó được chỉnh sửa lần nữa vào tháng 10.
Hiệp hội Giáo viên Tiếng Anh New Zealand chỉ trích nặng nề quá trình xây dựng tài liệu và cảnh báo giáo viên không nhận đủ hỗ trợ để triển khai từ đầu năm 2026 cho học sinh lớp 7–10.
Ngân sách hỗ trợ học tập
Ngân sách của chính phủ bao gồm khoản tăng 747 triệu đô la cho hỗ trợ học tập.
Stanford nói đây là mức tăng lớn nhất trong một thế hệ và các lãnh đạo trường học rất hào hứng.
Bộ Giáo dục cho biết khoản phân bổ này sẽ đưa tổng chi tiêu hỗ trợ học tập từ 1,45 tỷ lên 1,67 tỷ đô vào năm 2028/29.
Một nửa số tiền đến từ việc cắt giảm chương trình Kahui Ako – chương trình trả thù lao cho giáo viên và hiệu trưởng để dẫn dắt công việc giữa các nhóm trường.
Chương trình này có người ủng hộ, nhưng hầu hết hiệu trưởng có vẻ sẵn sàng từ bỏ để đổi lấy nhiều trợ giảng và chuyên gia hơn.
NCEA bị thay thế
Tháng 8, chính phủ thông báo văn bằng trung học quốc gia sẽ được thay thế.
NCEA sẽ bị loại bỏ dần, thay vào đó là:
• Chứng chỉ Nền tảng Toán và Tiếng Anh vào năm 2028 (Level 1)
• Chứng chỉ Giáo dục New Zealand và Chứng chỉ Giáo dục Nâng cao vào năm 2029–2030 (Levels 2–3)
Quan chức cho biết văn bằng mới vẫn dựa trên hệ thống chuẩn – giống NCEA.
Mẫu chứng chỉ cho thấy mỗi môn sẽ có bốn chuẩn, một nửa đánh giá nội bộ và một nửa đánh giá bên ngoài, đóng góp vào điểm tổng 100 và xếp loại từ A–D.
Quan trọng nhất, văn bằng mới loại bỏ tính linh hoạt của NCEA bằng cách yêu cầu học sinh học đủ năm môn và đậu bốn môn – không còn kết hợp linh hoạt như trước.
Các môn hướng nghiệp sẽ do các tổ chức nghề nghiệp dẫn dắt, nhằm nâng tầm giáo dục nghề và tạo lộ trình mạnh hơn cho học sinh vào học nghề thay vì đại học.
Hầu hết giáo viên trung học đồng ý rằng NCEA cần cải tổ, nhưng chia rẽ về kế hoạch của chính phủ.
90 hiệu trưởng ký thư phản đối, 64 người ký thư ủng hộ.
Hướng nghiệp và học thuật
Tháng 9, Bộ Giáo dục công bố danh sách môn học được đánh giá bởi văn bằng trung học mới.
Một số môn được phân loại là “môn chương trình” do Bộ phát triển, số còn lại là “hướng nghiệp” do các hội đồng kỹ năng ngành phát triển.
Một số giáo viên tức giận vì môn Hospitality bị loại khỏi lớp 11; những người khác không hài lòng khi Tourism và Outdoor Education bị xếp vào nhóm hướng nghiệp.
Các nhà phê bình nói việc thay đổi phân loại của nông nghiệp quá nhanh cho thấy quá trình này được suy tính kém.
Chỉnh sửa chương trình toán tiểu học
Tháng 10, chính phủ thay đổi chương trình toán lớp 0–6 – dù chương trình này đã được thông qua và áp dụng từ đầu năm – sau đánh giá của chuyên gia Úc.
Các chuyên gia toán học cho biết các thay đổi rất lớn và làm chương trình khó hơn nữa.
Giáo viên và hiệu trưởng phẫn nộ, nói rằng thật vô lý khi thay đổi chương trình thêm lần nữa và điều này làm tăng khối lượng công việc vốn đã quá tải.
Dự thảo chương trình cho sáu lĩnh vực học tập tới lớp 10
Tháng 11, chính phủ công bố dự thảo chương trình cho lớp 0–10 ở sáu lĩnh vực còn lại – khoa học, khoa học xã hội, nghệ thuật, công nghệ, sức khỏe và thể chất, và ngôn ngữ.
Nội dung nhằm đảm bảo tính nhất quán và rõ ràng hơn về những gì các trường phải dạy, nhưng bị các hội bộ môn chỉ trích.
Họ nói tài liệu không phản ánh đóng góp chuyên môn, dường như được biên soạn bằng AI và vay mượn nhiều từ chương trình Anh và Úc, và đôi khi thể hiện sự thiếu hiểu biết về môn học.
Chính phủ nói giáo viên có thể góp ý trong quá trình tham vấn, nhưng các nhóm giáo viên nói với RNZ rằng họ không tin tưởng vào quy trình sau quá trình phát triển tài liệu đầy bí mật.
Hội đồng Giảng dạy – giành quyền hay cần thiết?
Tháng 11, chính phủ thông báo sẽ chuyển trách nhiệm đặt chuẩn và giáo dục ban đầu giáo viên từ Hội đồng Giảng dạy sang Bộ Giáo dục.
Cơ cấu của hội đồng cũng sẽ thay đổi sao cho đa số thành viên do bộ trưởng bổ nhiệm.
Động thái này bắt nguồn từ cuộc điều tra của Ủy ban Dịch vụ Công về các xung đột lợi ích và việc đấu thầu của hội đồng.
Nhưng nó khiến nhiều nhóm giáo dục giận dữ, dẫn đến thư chung gửi Stanford từ 10 tổ chức quốc gia.
Họ cảnh báo rằng thay đổi này loại bỏ tính độc lập của hội đồng và tăng mạnh khả năng chính phủ kiểm soát việc đào tạo và tiêu chuẩn giáo viên.
Chính phủ nói rằng điều này giúp hội đồng giống các tổ chức chuyên môn khác như Hội đồng Điều dưỡng.
Điều khoản Hiệp ước bị loại bỏ
Chính phủ đã lên kế hoạch giảm yêu cầu pháp lý buộc trường học thực hiện Hiệp ước Waitangi – biến nó thành yếu tố phụ. Nhưng tháng 11, chính phủ bất ngờ tuyên bố sẽ xóa bỏ hoàn toàn yêu cầu này.
Chính phủ nói Hiệp ước là nghĩa vụ của Hoàng gia, không phải của trường học.
Tất cả các tổ chức giáo dục lớn – từ Liên đoàn Hiệu trưởng, Hiệp hội Hiệu trưởng Trung học, Hiệp hội Hội đồng Trường, NZEI và PPTA – đều phản đối.
Hơn 800 hội đồng trường đã tuyên bố công khai ủng hộ Hiệp ước.
Dự luật Cải cách Giáo dục và Đào tạo
Tuần này, chính phủ giới thiệu dự luật nhằm thực hiện các thay đổi ở cấp độ hệ thống để hỗ trợ mục tiêu nâng cao thành tích học sinh.
Dự luật này là phương tiện để thực hiện các thay đổi đối với Hội đồng Giảng dạy.
Nhưng nó cũng trao quyền cho bộ trưởng được thay đổi chương trình học tùy ý, cho phép cơ quan quản lý tài sản mới buộc trường thực hiện xây dựng, và đẩy nhanh can thiệp vào các trường gặp khó khăn.
Các công đoàn giáo viên NZEI và PPTA nói đây là sự mở rộng quyền lực quá mức của bộ trưởng.
Điều gì sắp tới?
Mở rộng chương trình Tiếng Anh và Toán
Năm nay, các trường phải dạy chương trình Tiếng Anh lớp 0–6 và Toán lớp 0–8.
Năm sau, họ sẽ phải bổ sung nội dung Tiếng Anh mới cho lớp 7–10 và Toán mới cho lớp 9–10.
Chưa kể chương trình toán cũ đã bị thay đổi đáng kể, buộc các trường phải điều chỉnh nội dung và thời điểm giảng dạy.
Chính phủ nói các dự thảo chương trình lớp 11–13 sẽ có trong học kỳ 1 để lấy ý kiến rộng rãi và giúp làm quen.
Siết chặt quản lý chuyên cần
Các trường sẽ phải bắt đầu năm 2026 với một kế hoạch quản lý chuyên cần.
Chính phủ nói kế hoạch sẽ thể hiện cách trường phản ứng với sự suy giảm chuyên cần.
Chính phủ cũng ký hợp đồng mới với các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên cần và nói phần mềm quản lý mới sẽ giúp họ làm việc hiệu quả hơn.
Dữ liệu mới nhất cho thấy tỷ lệ chuyên cần chững lại trong học kỳ 3 và nhiều gia đình vẫn cho con nghỉ học để đi du lịch hoặc tham gia sự kiện gia đình.
Bữa trưa học đường – nhà cung cấp mới cho học sinh lớp 0–6
Mô hình bữa trưa giá rẻ của chính phủ sẽ mở rộng sang 188 trường tiểu học lớp 0–6 vào năm sau.
10 nhà cung cấp được lựa chọn – không bao gồm Compass Group.
Chính phủ nói chi phí trung bình của bữa trưa là 3,46 đô.
Các trường tự nấu lo lắng họ không thể tiếp tục khi kinh phí giảm.
Theo rnz.co.nz - Hani Dang