Chính phủ New Zealand sẽ tạm dừng việc kê đơn thuốc chặn dậy thì (puberty blockers) cho những người trẻ bị rối loạn giới tính (gender dysphoria), cho biết cần áp dụng “cách tiếp cận thận trọng” trong bối cảnh bằng chứng khoa học vẫn chưa rõ ràng.
Bộ trưởng Y tế Simeon Brown. Ảnh: RNZ / Mark PapaliiTrong thông báo chiều thứ Tư, Bộ trưởng Y tế Simeon Brown cho biết Nội các đã thống nhất áp dụng quy định mới cho đến khi có kết quả của một thử nghiệm lâm sàng lớn tại Vương quốc Anh, dự kiến hoàn tất vào năm 2031.
Các loại thuốc – còn gọi là chất tương tự hormone GnRH – vẫn sẽ được cung cấp cho những người đang sử dụng chúng để điều trị rối loạn giới tính, cũng như các bệnh lý khác như dậy thì sớm, lạc nội mạc tử cung và ung thư tuyến tiền liệt.
Theo Brown, quy định mới – có hiệu lực từ ngày 19/12 – sẽ giúp gia đình “yên tâm rằng mọi phương pháp điều trị đều hợp lý về mặt lâm sàng và mang lại lợi ích tốt nhất cho trẻ”.
“Những thay đổi này nhằm đảm bảo điều trị an toàn, được giám sát cẩn thận, đồng thời duy trì khả năng tiếp cận chăm sóc cho những người cần,” ông nói.
Các dịch vụ chăm sóc giới trẻ hiện có vẫn được giữ nguyên, và thông tin sẽ được tập hợp trên một cổng thông tin trực tuyến quốc gia.
Phản ứng trái chiều từ giới chính trị
Lãnh đạo New Zealand First, Winston Peters, đăng trên mạng xã hội X rằng đảng của ông là lực lượng duy nhất vận động dừng sử dụng puberty blockers cho trẻ em.
“Điều hợp lý là tạm dừng các loại thuốc chưa được chứng minh và có thể gây hại này cho đến khi có kết quả thử nghiệm tại Anh.”
Người phát ngôn về trẻ em của Đảng ACT, Karen Chhour, cũng cho rằng đây là “chiến thắng của khoa học, bằng chứng và sự an toàn của trẻ”.
“Tôi tin rằng trẻ nên được hỗ trợ để yêu bản thân mình, thay vì thay đổi bản thân bằng những loại thuốc mang tính thử nghiệm.”
Ngược lại, Nghị sĩ Đảng Xanh Ricardo Menéndez March nói với RNZ rằng chính phủ đang “sa vào cuộc chiến văn hóa nhập khẩu” và nhắm đến cộng đồng chuyển giới ngay trước Ngày Tưởng niệm Người chuyển giới bị sát hại.
“Chúng tôi biết rằng chăm sóc khẳng định giới tính có thể cứu sống,” ông nói. “Chính phủ nên tập trung giải quyết các vấn đề cốt lõi của hệ thống y tế thay vì tạo ra cuộc chiến văn hóa.”
Bối cảnh quốc tế: Xu hướng siết chặt sau Báo cáo Cass tại Anh
Quyết định của chính phủ phản ánh thay đổi lớn tại Anh sau Báo cáo Cass – cuộc điều tra kéo dài bốn năm do NHS ủy quyền.
Cuộc điều tra do bác sĩ nhi khoa Hilary Cass dẫn đầu kết luận rằng nền tảng bằng chứng khoa học cho điều trị khẳng định giới tính “yếu đáng kể”, và các kết quả nghiên cứu bị diễn giải sai bởi nhiều bên tham gia tranh luận.
Cass khuyến nghị tiến hành thử nghiệm lâm sàng để xác định độ an toàn và hiệu quả của thuốc chặn dậy thì – vốn hoạt động bằng cách ức chế estrogen và testosterone. Thử nghiệm này dự kiến kéo dài đến năm 2031.
Sau đó, NHS đã dừng việc cho bệnh nhân mới tiếp cận thuốc chặn dậy thì theo quy trình thông thường. Nhiều nước như Thụy Điển, Phần Lan và Na Uy đã thắt chặt hướng dẫn từ trước đó.
Chuyên gia chia rẽ, giới lâm sàng New Zealand phản đối
Báo cáo Cass gây chia rẽ trong cộng đồng y khoa toàn cầu. Một số ủng hộ nâng tiêu chuẩn bằng chứng, trong khi những người khác chỉ trích phương pháp điều tra, cho rằng nó xem nhẹ nguy cơ khi từ chối điều trị cho trẻ.
Hiệp hội Chăm sóc Sức khỏe Người chuyển giới Aotearoa (PATHA) cho rằng báo cáo này “không liên quan” đến New Zealand và bỏ qua đồng thuận y khoa quốc tế.
Chủ tịch PATHA, Jennifer Shields, nói:
“Báo cáo Cass không bao gồm các chuyên gia hoặc bác sĩ lâm sàng có kinh nghiệm trong chăm sóc khẳng định giới tính. Một số người tham gia còn từng ủng hộ lệnh cấm tương tự tại Mỹ.”
PATHA lên án quyết định của chính phủ, gọi đây là “lệnh cấm mang tính ý thức hệ” và sẽ gây “tác động tàn phá đến đời sống của thanh thiếu niên chuyển giới”.
Phó chủ tịch PATHA, bác sĩ Elizabeth McElrea, cho biết trẻ em, thanh thiếu niên và gia đình sẽ “cực kỳ đau khổ” trước quyết định này.
Bà cảnh báo:
“Lệnh cấm sẽ khiến sức khỏe tâm thần xấu đi, tăng nguy cơ tự sát và gia tăng mức độ khó chịu giới tính. Đây là nhóm trẻ vốn đã dễ bị tổn thương.”
Bà cũng cho rằng quyết định đi ngược lại bản đánh giá bằng chứng mà Bộ Y tế New Zealand công bố tháng 11/2024, vốn thừa nhận hạn chế nhưng cho rằng điều này phổ biến trong nhiều lĩnh vực y học nhi khoa.
Ý kiến từ giới chuyên môn y tế khác
Chuyên gia sức khỏe thanh thiếu niên, Dame Sue Bagshaw, tin rằng puberty blockers “an toàn và có thể đảo ngược”, đồng thời cảnh báo tránh rơi vào “hoảng loạn đạo đức”.
Ngược lại, chuyên gia y tế công cộng, Giáo sư danh dự Charlotte Paul (Đại học Otago), cho rằng hướng tiếp cận của Anh là lời cảnh báo rằng một số bác sĩ New Zealand đã “từ bỏ chuẩn mực thông tin đồng thuận dành cho trẻ”.
Năm ngoái, Bộ Y tế New Zealand cũng công bố báo cáo cho thấy “thiếu bằng chứng chất lượng cao” về lợi ích và rủi ro của puberty blockers trong điều trị rối loạn giới tính.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran