Một đơn vị iwi cung cấp bữa trưa học đường tại khu vực phía bắc Đảo Nam (New Zealand) cho biết họ sẽ rút khỏi chương trình bữa trưa học đường, vì nguồn kinh phí từ chính phủ không còn đủ để trang trải chi phí hoạt động.
Một ví dụ về bữa trưa do Te Rūnanga o Ngāti Rārua cung cấp Ảnh: Được cung cấpTe Rūnanga o Ngāti Rārua bắt đầu tham gia chương trình từ năm 2021 và trong năm nay đã cung cấp 12.000 suất ăn mỗi ngày cho học sinh tại tám trường ở Whakatū và Wairau (tương ứng Nelson và Marlborough).
Tuy nhiên, pouwhakahaere (tổng giám đốc) Shane Graham cho biết mức hỗ trợ hiện tại không còn phù hợp với chi phí thực tế.
Trong bốn năm qua, iwi luôn nỗ lực mang đến nguồn thực phẩm tươi, trồng tại địa phương và được chế biến bởi người dân địa phương cho các trường trong vùng.
“Đơn giản đây là bài toán thương mại. Không thể cung cấp một dịch vụ có chi phí cao hơn mức tài trợ nhận được. Điều đó là không hiệu quả kinh tế… Chúng tôi vô tình trở thành bên bù lỗ cho chương trình của chính phủ, và điều này là không thể tiếp tục,” ông nói.
Hàng loạt trường học bị ảnh hưởng
Năm nay, Ngāti Rārua cung cấp bữa trưa cho Victory Primary School, Auckland Point School, Maitai School, Te Kura Kaupapa Tuia Te Matangi tại Nelson, cùng Spring Creek School, Mayfield School, Whitney Street School và Redwoodtown School tại Blenheim.
Trước đó, đơn vị cũng từng phục vụ Rai Valley Area School.
Các bữa trưa được chuẩn bị tại cơ sở của Ngāti Rārua ở Blenheim và tại khu nhà câu lạc bộ bóng bầu dục Nelson.
Từng được đánh giá cao – nhưng không thể trụ lại
Graham cho biết ban đầu Bộ Giáo dục nghi ngờ khả năng hoàn thành hợp đồng của iwi do họ không phải đơn vị thương mại, và lần đầu tiên tham gia, họ đã không giành được hợp đồng.
“Chúng tôi coi đó như một lời thách thức. Sau khi thay đổi ban lãnh đạo, chúng tôi đã chứng minh được năng lực, bởi iwi có truyền thống lâu dài trong việc cung cấp kai (thức ăn) cho cộng đồng. Và thực tế là chúng tôi đã cung cấp hàng trăm nghìn suất ăn với rất ít phàn nàn,” ông nói.
Năm 2023, cựu Bộ trưởng Giáo dục Jan Tinetti cũng từng khen ngợi chương trình do iwi vận hành là những mô hình tiêu biểu, đặc biệt là tại Victory School ở Nelson, nơi chương trình đã giúp cải thiện đáng kể tỷ lệ chuyên cần và mức độ gắn kết của học sinh.
Graham cho biết đây là một chương trình ý nghĩa và tạo nhiều giá trị, và ông rất tự hào về đội ngũ đã đóng góp vào thành công đó.
Hợp đồng kết thúc – bảy việc làm bị ảnh hưởng
Hợp đồng cung cấp bữa trưa của Te Rūnanga o Ngāti Rārua sẽ kết thúc vào cuối năm, khiến khoảng bảy vị trí việc làm bị ảnh hưởng.
Graham nhấn mạnh việc hỗ trợ và chuyển nhân viên sang các công việc khác là ưu tiên hàng đầu của iwi.
Ngāti Rārua hiện đang xem xét các hướng đi mới và không loại trừ khả năng quay lại với chương trình bữa trưa học đường trong tương lai.
Ông gửi lời chúc tới các nhà cung cấp mới: “Chúng tôi để lại một di sản lớn để tiếp nối. Nếu họ làm tốt, thật tuyệt. Còn nếu không, cộng đồng và các trường học chắc chắn sẽ yêu cầu họ chịu trách nhiệm.”
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran