Bộ trưởng Cải huấn Mark Mitchell đang xem xét loại bỏ án tù ngắn hạn và thay thế bằng các bản án dài hơn, với mục tiêu giúp người phạm tội có nhiều thời gian phục hồi hơn và tái hòa nhập xã hội hiệu quả.
Bộ trưởng Bộ Cải huấn Mark Mitchell. Ảnh: RNZ / Marika Khabazi“Những người bị kết án lâu hơn thường được tiếp cận nhiều hơn với các chương trình phục hồi chức năng. Điều đó giúp họ quay lại xã hội một cách có ích hơn,” Mitchell phát biểu trên RNZ.
Ông khẳng định đây mới chỉ là giai đoạn khảo sát, nhưng nếu phương án này giúp giảm số nạn nhân và nguy cơ tái phạm, ông sẵn sàng cân nhắc dù có thể phải xây thêm nhà tù.
Phe đối lập phản ứng mạnh mẽ: “Không dựa trên bằng chứng”
Các đảng đối lập như Lao động và Xanh đã chỉ trích mạnh mẽ đề xuất này. Duncan Webb, phát ngôn viên tư pháp của đảng Lao động, gọi đây là ý tưởng “đáng buồn” và không có giải pháp mang tính đổi mới.
“Bỏ tù ai đó lâu hơn không giúp giảm tội phạm. Những người có tỷ lệ tái phạm thấp nhất lại là người chịu các bản án cộng đồng, được tiếp cận các chương trình điều trị và phục hồi tại nơi họ sống,” Webb nói.
Người phát ngôn Công lý của Đảng Lao động Duncan Webb. Ảnh: RNZ / Angus DreaverÔng cũng cho rằng hệ thống cải huấn hiện nay thiếu nguồn lực để triển khai đầy đủ các chương trình phục hồi, và việc xây thêm nhà tù là “chi phí khổng lồ và lãng phí”.
Chuyên gia: "Tăng án không giảm tội – mà tăng hại"
Dr. Ronald Kramer (ĐH Auckland) thừa nhận số liệu cho thấy tỷ lệ tái phạm thấp hơn ở người bị án dài, nhưng ông cho rằng điều này là vì họ “tự nhiên già đi và hết khả năng phạm tội”.
“Nếu thực sự muốn phục hồi người phạm tội, hãy đầu tư vào chương trình phục hồi. Không nhất thiết phải giữ họ trong tù lâu hơn.”
Dr. Fairleigh Gilmour (ĐH Otago) cũng đồng ý và phân tích: người chịu án dài thường phạm tội nghiêm trọng như tấn công tình dục, vốn có tỷ lệ tái phạm thấp. Đây là vấn đề về loại tội phạm, không phải độ dài bản án.
“Nếu các chương trình phục hồi hiệu quả, hãy tăng đầu tư và mở rộng, thay vì nhốt nhiều người hơn và giảm khả năng tiếp cận chương trình.”
Cô cảnh báo: nếu dân số nhà tù tăng mạnh, sẽ làm quá tải hệ thống phục hồi và tăng tái phạm.
Phản ứng từ Chính phủ: “Phải đặt nạn nhân lên trên hết”
Mitchell đáp trả: “Chúng tôi sẽ đưa nạn nhân trở lại làm trung tâm của hệ thống tư pháp. Trách nhiệm của tôi là bảo vệ nhân viên cải huấn và người dân New Zealand.”
Ông chỉ trích chính phủ tiền nhiệm đã đánh mất cân bằng giữa trách nhiệm và lòng nhân đạo, và nhấn mạnh hình phạt nghiêm khắc phải đi kèm với phục hồi đúng cách.
Đảng Xanh: “Án dài hơn không giúp ích gì”
Phát ngôn viên tư pháp của đảng Xanh, Tamatha Paul, cho rằng chính sách này lãng phí tiền bạc, gây tổn thương gia đình và phá vỡ tiềm năng của con người.
“Chính phủ này cứ làm như ai trong tù cũng phạm tội nghiêm trọng, nhưng thực tế rất nhiều người chịu án ngắn vì trộm cắp hoặc vi phạm nhẹ.”
Cô nói thêm: “Nếu muốn giảm tội phạm thực sự, hãy giải quyết nguyên nhân gốc rễ như đói nghèo, vô gia cư, sức khỏe tâm thần và nghiện ngập.”
Người phát ngôn công lý của Greens Tamatha Paul. Ảnh: RNZ/Samuel RillstoneSố liệu và hiện trạng hệ thống cải huấn
• Dân số tù giam hiện tại: 10.548 người
• Số vị trí nhân sự còn trống: 334
• Tỷ lệ nghỉ việc: Giảm từ 18% năm 2022 xuống còn 7.7%
Báo cáo thường niên của Corrections 2023/24 cho thấy tù nhân bị án dài ít bị tái giam hơn, nhưng các chuyên gia cho rằng đó không phải do bản án dài hơn mà do tính chất tội phạm.
Kết luận: Chính sách gây tranh cãi sâu sắc
Trong khi Bộ trưởng Mitchell cho rằng án dài giúp phục hồi và giảm rủi ro, giới học thuật và đối lập lại cảnh báo tác dụng ngược và chi phí khổng lồ, cả về kinh tế và xã hội.
Bộ Cải huấn đã từ chối cuộc phỏng vấn với RNZ. Ảnh: RNZ / Blessen TomCác chuyên gia kêu gọi thay vì giam giữ lâu hơn, hãy đầu tư vào chương trình hỗ trợ cộng đồng, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và giáo dục, để ngăn chặn tội phạm ngay từ đầu.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran