Liam Ward, một người đàn ông sống tại Christchurch, đã phải chịu đựng hơn một thập kỷ áp lực tâm lý vì bị nhầm lẫn với người khác mang cùng họ tên. Bị truy đòi nợ, buộc tội sai và thậm chí có nguy cơ vào tù – tất cả vì hệ thống dữ liệu cá nhân gặp trục trặc. Vậy liệu anh có nên được bồi thường?
Rắc rối bắt đầu xảy ra với Liam Ward ở Christchurch vào năm 2013. (Nguồn: 1News)Chuyên gia pháp lý và dữ liệu cá nhân, luật sư Kathryn Dalziel, tin rằng có.
“Nếu tôi không thể chứng minh rằng đó không phải tôi, tôi có thể sẽ vào tù.”
Đó là lời cảnh báo đau lòng của Liam Ward – người đã bị truy đòi bởi cảnh sát, tòa án, các cơ quan tín dụng và công ty thu nợ – vì một người khác trùng tên và ngày sinh với anh.
Sự cố tên trùng lặp: Không phải lỗi của nạn nhân
Theo Dalziel, việc trùng tên là điều phổ biến, nhưng không có lý do gì để một người phải gánh chịu hậu quả sai sót lặp đi lặp lại suốt nhiều năm như Liam Ward.
“Các hệ thống CNTT của New Zealand hoàn toàn có khả năng xử lý các trường hợp trùng lặp này.”
Trường hợp của Ward đặc biệt nghiêm trọng vì người trùng tên với anh có cùng họ, tên và ngày sinh, chỉ khác tên đệm. Nhưng sai sót vẫn liên tục xảy ra từ phía cảnh sát, tòa án, cơ quan giao thông NZTA và các công ty xếp hạng tín dụng.
Liam Ward (Nguồn: Fair Go)Hành trình đi tìm công lý của Liam Ward
• Lần đầu Liam phát hiện vấn đề là khi đăng ký vào đại học và được thông báo có tiền án.
• Sau đó, anh bị cấm thi bằng lái xe vì hệ thống báo có nhiều vi phạm giao thông.
• Tiếp đến là các lệnh phục vụ cộng đồng, đòi nợ và thậm chí là đe dọa bỏ tù – tất cả cho các tội lỗi không phải do anh gây ra.
Mặc dù đã làm việc tích cực với các cơ quan liên quan, vấn đề vẫn tiếp diễn trong suốt 10 năm.
Các công ty tín dụng tiếp tay cho sai sót
Cả ba cơ quan tín dụng lớn tại New Zealand – Illion, Centrix và Equifax – đều từng nhập sai dữ liệu của người khác vào hồ sơ của Ward.
Dù Centrix và Equifax đã phối hợp làm rõ, họ thừa nhận không thể đảm bảo sự việc không tái diễn. Trong khi đó, Illion bị chỉ trích vì không phản hồi và thiếu trách nhiệm.
Mới đây nhất, Liam nhận được thông báo nợ 1.000 NZD tiền điện từ Genesis Energy – công ty mà anh chưa bao giờ là khách hàng.
Có quyền được bồi thường?
Luật sư Kathryn Dalziel khẳng định đây là vi phạm nguyên tắc 8 của Đạo luật Quyền riêng tư (Privacy Act): sử dụng thông tin cá nhân mà không kiểm tra tính chính xác.
“Những sai lầm lặp lại trong khi đã biết rõ lỗi là dấu hiệu của hành vi thiếu thiện chí hoặc cẩu thả.”
Luật sư và chuyên gia dữ liệu cá nhân Kathryn Dalziel (Nguồn: 1News)Dalziel khuyên Ward nên khiếu nại lên Văn phòng Ủy viên Quyền riêng tư, đồng thời nhấn mạnh rằng tác động tâm lý kéo dài có thể được coi là tổn hại thực sự, đủ để đòi bồi thường thiệt hại.
Nỗi lo bị giữ lại ở sân bay quốc tế
Liam sắp sang Mỹ tham gia trại hè hỗ trợ trẻ em khuyết tật. Nhưng anh lo lắng các thông tin sai lệch về tiền án và nợ xấu có thể khiến bị giữ lại tại biên giới Mỹ.
“Tôi đã yêu cầu cảnh sát cung cấp thư xác minh tôi vô tội, nhưng tôi vẫn không yên tâm.”
Liam Ward tham gia Fair Go lần đầu tiên vào năm 2015. (Nguồn: Fair Go)Giải pháp nào để ngăn chặn sự nhầm lẫn?
Dalziel đề xuất New Zealand nên áp dụng mã định danh cá nhân duy nhất, thay vì chỉ dựa vào tên và ngày sinh.
Centrix xác nhận đã sử dụng mã định danh nội bộ, nhưng vì New Zealand không có hệ thống mã định danh quốc gia, nên việc chia sẻ dữ liệu giữa các tổ chức vẫn tiềm ẩn rủi ro.
Mười năm rắc rối đã khiến Liam Ward lo lắng khi đi du lịch đến Hoa Kỳ. (Nguồn: Fair Go)Trong năm vừa qua, 273 hồ sơ bị ghép nhầm trong số 180.070 kiểm tra tín dụng – con số mà Dalziel cho là vẫn quá cao.
Theo 1news – Khoa Tran